Coraz więcej Polaków korzysta z centralnej informacji o rachunkach bankowych. Większość z nich to spadkobiercy szukający kont bliskich zmarłych

Centralna informacja o rachunkach bankowych zaczęła działać 1 lipca br. Dzięki opracowanemu przez KIR rozwiązaniu osoby uprawnione mogą sprawdzić, w której instytucji znajdują się zarówno rachunki bankowe należące do osoby zmarłej, po której dziedziczą majątek, jak i takie, o których istnieniu zapomnieli sami właściciele. Wcześniej, aby zdobyć taką wiedzę, należało zwrócić się z indywidualnym zapytaniem o dany rachunek do każdego banku lub SKOK-u osobno.

- Centralna informacja o rachunkach pozwala również na uzyskanie informacji przez organy uprawnione zgodnie z art. 105 Prawa bankowego. To prokuratorzy, policja i sądy. Te podmioty mają także prawo złożyć wniosek i pozyskać takie dane na poczet prowadzonego postępowania - precyzuje Maja Markiewicz, dyrektor linii biznesowej usługi Ognivo w KIR. - Dodatkowo usługa umożliwia sprawdzenie, czy ktoś nieuprawniony nie założył konta na nasze nazwisko. W ten sposób klienci mogą zweryfikować, czy ktoś nie skradł i nie wykorzystał ich tożsamości.

Każdy, kto poszukuje własnego rachunku lub uzyskał tytuł prawny do spadku po posiadaczu konta, może złożyć wniosek o udzielenie informacji dotyczącej stanu rachunków w dowolnej placówce banku lub SKOK-u (formularze można znaleźć na stronie centralnainformacja.pl, a także w każdej instytucji finansowej). Aby uzyskać informację, spadkobierca musi mieć prawomocne postanowienie sądu, które potwierdza prawo do nabycia spadku lub zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia. W szczególnych sytuacjach, na przykład w przypadku obcokrajowców, może to być inny dokument (tzw. orzeczenie). Wnioskujący powinien także wykazać, że to on jest wskazaną osobą poprzez okazanie dokumentu potwierdzającego tożsamość (w przypadku nabywcy spadku konieczne jest także przedstawienie umowy nabycia spadku).

We wniosku dotyczącym rachunków spadkodawcy poza jego imieniem i nazwiskiem trzeba podać m.in. datę zgonu, adres ostatniego miejsca zamieszkania oraz numer PESEL. W przypadku, gdy nie miał on takiego numeru albo nie jest on znany, należy wskazać dodatkowe dane indywidualizujące, takie jak data urodzenia.

Natomiast poszukując własnych rachunków, w formularzu należy wpisać podstawowe dane identyfikacyjne, a przy jego składaniu wystarczy mieć aktualny dokument potwierdzający tożsamość.

Po złożeniu wniosku bank lub SKOK, w którym złożyliśmy formularz, wysyła zapytanie do Centralnej informacji o rachunkach, a ta przesyła je do pozostałych instytucji. Banki i SKOK-i mają obowiązek udzielenia informacji niezwłocznie, ale nie później niż w terminie 3 dni roboczych od dnia otrzymania zapytania.

- Udzielenie klientowi odpowiedzi trwa kilka dni - wyjaśnia Maja Markiewicz. - Po uzyskaniu informacji od banku lub SKOK-u Centralna informacja o rachunkach musi jeszcze mieć czas, żeby zagregować dane i przekazać zestawienie do instytucji, w której klient złożył wniosek.

Standardowe, najczęściej występujące w zbiorczej informacji odpowiedzi, to potwierdzenia ("tak, prowadzimy rachunek takiej osoby") lub zaprzeczenia ("nie mamy konta tego klienta"). Wygenerowane przez Centralną informację zestawienie zawiera m.in. numer rachunku, informację, czy konto jest aktywne oraz czy ma współwłaściciela.

- W nowym prawie nie jest dokładnie uregulowana kwestia identyfikacji klienta, więc w odpowiedzi może także pojawić się informacja, że bank nie może jednoznacznie stwierdzić, czy rzeczywiście ma konto danej osoby - zauważa Maja Markiewicz. - Taka sytuacja może mieć miejsce w przypadku choćby osoby niemającej numeru PESEL. Wtedy najlepiej udać się bezpośrednio do danej placówki w celu wyjaśnienia wątpliwości.

Centralna informacja o rachunkach działa w ramach systemu Ognivo, którego operatorem jest KIR.