Zdaniem aż 40,9 proc. Polaków, w drugiej kolejności po medykach powinni być zaszczepieni przeciw COVID-19 seniorzy. 30,7 proc. badanych wymienia nauczycieli. 23,5 proc. respondentów podaje osoby poniżej 60. roku życia z chorobami współistniejącymi. Natomiast 21,5 proc. ankietowanych wskazuje przedstawicieli służb mundurowych.
- Według ankietowanych, powinny obowiązywać dwa podstawowe kryteria ustalania kolejności szczepień, tj. ryzyko zakażenia i zadanie w walce z epidemią. Dlatego na pierwszych miejscach mamy grupy ryzyka - seniorów, nauczycieli i chorych. Ale wysoko są także mundurowi, którzy bezpośrednio czuwają nad bezpieczeństwem Polaków - komentuje dr Łukasz Moll z Instytutu Socjologii Uniwersytetu Wrocławskiego.
Z badania również wynika, że 19,9 proc. ankietowanych wskazało pracowników żłobków i przedszkoli. Natomiast 15,4 proc. wymieniło kasjerów i sprzedawców. Krzysztof Zych, główny analityk UCE RESEARCH, dostrzega w deklaracjach badanych dużą racjonalność, empatię i solidarność społeczną w trudnych czasach. Przede wszystkim zostały wskazane osoby, które są potencjalnie najbardziej narażone na zakażenie. Wysoko w zestawieniu są też ci, którzy na co dzień pozostają blisko innych ludzi, w tym najmłodszych dzieci.
- Polacy przyswoili reguły hierarchizacji zawodów, które odzwierciedlają wprowadzane obostrzenia. Świadczy o tym to, że np. przedszkolanki znalazły się na dalszym miejscu niż nauczyciele. To jest odzwierciedleniem faktu, że przedszkola i żłobki pozostawały w ostatnich tygodniach otwarte, a szkoły przeszły na tryb edukacji zdalnej - zauważa dr Moll.
Politycy zostali wskazani przez 9,6 proc. badanych, a urzędnicy - przez 6,7 proc. osób. Warto podkreślić, że te grupy znalazły się wyżej w zestawieniu niż bardziej zagrożeni od nich przedstawiciele innych zawodów, np. fryzjerzy, kosmetyczki czy trenerzy. W ocenie Krzysztofa Zycha, politycy, którzy zwykle cieszą się niskim zaufaniem społecznym, tutaj zdobyli wysoką pozycję. Może to wynikać z faktu, że tworzą oni prawo, które pomaga walczyć ze skutkami pandemii, oczywiście abstrahując od tego, jak są oceniane ich decyzje.
- Politycy oraz urzędnicy przygotowują i wdrażają strategie walki z koronawirusem, odbywają wiele spotkań i wyjazdów. Przez to też są w pewnym sensie na pierwszym froncie zmagań z epidemią. Są wyżej w zestawieniu od innych grup zawodowych niekoniecznie z powodu uprzywilejowania. Być może wynika to z opinii badanych o istotnej roli tych osób w batalii z wirusem - zaznacza ekspert z Uniwersytetu Wrocławskiego.
Na samym końcu zestawiania badani umieścili trenerów siłowni i klubów fitness - 0,6 proc., wybitnych aktorów - 0,7 proc., inne zasłużone osoby dla kraju - 0,8 proc., przedsiębiorców - 1 proc., prawników - 1,1 proc., a także znanych sportowców - 1,3 proc. Tuż przed nimi ankietowani wskazali kosmetyczki - 1,6 proc., kelnerów - 1,7 proc., fryzjerów i studentów - po 2,1 proc., taksówkarzy i pracowników przewozu osób - 2,6 proc., jak również kierowców komunikacji miejskiej (4,4 proc.).
- Polacy pokazali, że nie jest dla nich ważna pozycja zawodowa czy rozpoznawalność. Chcą społecznie uczciwego mechanizmu i równości wobec pandemii. I za to należy rodaków pochwalić. Być może było też tak, że ostatnio wzmożona debata publiczna, momentami nawet nacechowana agresją, w tym zakresie jeszcze bardziej zaostrzyła ich przekonania. Ale i bez tego celebryci nie znaleźliby się wysoko w rankingu. Pandemia dotyka w równym stopniu wszystkich i Polacy to właśnie wyrazili - stwierdza ekspert z UCE RESEARCH.
Jak podsumowuje dr Moll, badanie ujawniło siłę działania pandemicznej etyki społecznej. To nie suma zgromadzonych kapitałów, tj. pieniędzy, znajomości, wiedzy i prestiżu, powinna decydować o kolejności szczepienia. Niezwykle ciekawe będzie to, czy wychodzenie z pandemii wzmocni zaufanie do instytucji państwa i przekonanie o priorytetowym charakterze usług publicznych. W tym przypadku sprawiedliwy i uporządkowany rozkład w dostępie do szczepionki może mieć kluczowe znaczenie.
Badanie zostało przeprowadzone w dniach 08-11.01.2021 r. metodą CAWI przez platformę analityczno-badawczą UCE RESEARCH i SYNO Poland na reprezentatywnej próbie 1008 dorosłych Polaków w wieku 18-80 lat. Ankietowanym zadano pytanie wielokrotnego wyboru. Mogli zaznaczyć maksymalnie 5 odpowiedzi.
