Czy wspólne rozliczanie z małżonkiem się opłaca?

Wspólne rozliczenie małżonków to szczególna preferencja podatkowa, która umożliwia obniżenie zobowiązań wobec urzędu skarbowego. Podstawą wspólnego rozliczenia jest zsumowanie wszystkich dochodów uzyskanych przez małżonków w danym roku podatkowym. Mogą one pochodzić z różnych źródeł:

• wynagrodzenia z umowy o pracę lub zlecenia,
• działalności gospodarczej opodatkowanej na zasadach ogólnych,
• emerytur i rent,
• przychodów z innych źródeł opodatkowanych skalą podatkową.

Po zsumowaniu dochodów wspólna kwota jest dzielona na dwie równe części. Oznacza to, że każda "połowa" jest traktowana jak odrębny dochód do obliczenia podatku. Ten mechanizm jest szczególnie korzystny, gdy różnice w zarobkach małżonków są znaczące. Od połowy zsumowanego dochodu oblicza się podatek według aktualnie obowiązującej skali podatkowej, która w 2025 roku wygląda następująco:

• 12% dla dochodów do 120 000 zł,
• 32% dla nadwyżki ponad 120 000 zł.

Dzięki temu, że dochód każdej z osób jest dzielony na pół, istnieje większa szansa, że kwota opodatkowana wyższą stawką (32%) będzie mniejsza lub nawet nie wystąpi wcale.

Największe korzyści ze wspólnego rozliczenia osiągają małżeństwa, w których jedno z małżonków nie uzyskuje dochodów (np. wychowuje dzieci) lub zarabia znacznie mniej niż drugie. Dzięki temu możliwe jest obniżenie stawki podatkowej dla lepiej zarabiającego małżonka, co prowadzi do zmniejszenia łącznego zobowiązania podatkowego.

Przykład: Jeśli jeden z małżonków zarabia 120 000 zł rocznie, a drugi nie osiąga żadnych dochodów, to przy indywidualnym rozliczeniu pierwszy małżonek zapłaci podatek w wysokości 10 800 zł. W przypadku wspólnego rozliczenia dochód dzieli się na pół, co daje 60 000 zł na osobę. Wówczas podatek na osobę wynosi 3 600 zł, co łącznie daje 7 200 zł. Oszczędność przy wspólnym rozliczeniu wynosi więc 3 600 zł.

Z możliwości wspólnego rozliczenia z małżonkiem mogą skorzystać tylko te osoby, które spełnią odpowiednie warunki:

• związek małżeński nie musi trwać przez cały rok podatkowy: jeżeli małżeństwo zostało zawarte w trakcie roku podatkowego to wspólne rozliczanie z małżonkiem jest możliwe od dnia zawarcia związku małżeńskiego do ostatniego dnia roku podatkowego. Rozwód lub separacja prawna uniemożliwiają wspólne rozliczenie. Separacja faktyczna nie wyklucza tej możliwości, ale separacja orzeczona przez sąd już tak;
  
• wspólność majątkowa: między małżonkami musi istnieć wspólność majątkowa. Rozdzielność majątkowa wyklucza możliwość wspólnego rozliczenia;
  
• każde z małżonków pracuje i opłaca podatki w Polsce;
  
• forma opodatkowania: oboje małżonkowie muszą być opodatkowani według skali podatkowej. Jeśli któryś z małżonków wybrał podatek liniowy, ryczałt od przychodów ewidencjonowanych (z wyjątkiem najmu prywatnego) lub kartę podatkową, wspólne rozliczenie nie jest możliwe.

Co ważne podatnik, który był w związku małżeńskim w roku podatkowym i którego małżonek zmarł w trakcie tego roku lub po jego zakończeniu, ale przed złożeniem zeznania podatkowego, może złożyć wniosek o wspólne opodatkowanie dochodów, jeśli istniała między nimi wspólność majątkowa.

Istnieją sytuacje, w których wspólne rozliczenie podatkowe małżonków nie przynosi korzyści, a czasem może być nawet mniej opłacalne niż rozliczenie indywidualne. Warto rozważyć te przypadki:

• jednakowa stawka podatkowa: gdy oboje małżonkowie są opodatkowani według tej samej stawki podatku i ich dochody przekraczają 30 000 zł, wspólne rozliczenie nie przyniesie dodatkowych korzyści. Każdy z małżonków ma prawo do tej samej kwoty zmniejszającej podatek;
• dochody powyżej 60 000 zł: jeśli łączny dochód małżonków przekracza 60 000 zł (2x30 000 zł), a jeden z małżonków zarabia mniej niż 30 000 zł, a drugi więcej, ale nie więcej niż 120 000 zł, wspólne rozliczenie może nie być korzystne.

Ponadto, gdy jeden z małżonków osiąga dochody przekraczające 1 mln zł rocznie, wspólne rozliczenie nie pozwoli uniknąć dodatkowego podatku solidarnościowego w wysokości 4 proc. od nadwyżki ponad tę kwotę.

Małżonkowie mogą wspólnie rozliczyć się z fiskusem, korzystając z dwóch formularzy:

• PIT-37 - przeznaczony dla osób, które uzyskują dochody wyłącznie z umów o pracę, zlecenie, dzieło lub świadczeń ZUS (np. emerytury, renty),
  
• PIT-36 - konieczny, jeśli rozliczasz się z dochodów uzyskiwanych z działalności gospodarczej opodatkowanej według skali podatkowej lub z innych źródeł, które tego wymagają.

Nie ma możliwości rozliczania się wspólnie na formularzach PIT-28, PIT-36L czy w przypadku stosowania ryczałtu, karty podatkowej lub podatku liniowego.

1. Zaznacz opcję wspólnego rozliczenia

Na pierwszej stronie formularza PIT znajdziesz część dotyczącą wyboru formy rozliczenia. W tej sekcji zaznacz opcję dotyczącą wspólnego rozliczenia z małżonkiem. Oświadczenie to jest wystarczające - nie wymaga żadnych dodatkowych dokumentów potwierdzających zgodę drugiej osoby. Złożenie zeznania przez jednego małżonka w imieniu obojga jest traktowane jak upoważnienie drugiego.

2. Podaj dane małżonka

W sekcji przeznaczonej na dane identyfikacyjne w formularzu PIT należy wpisać:

• Imię i nazwisko współmałżonka,
  
• Numer PESEL (lub NIP, jeśli małżonek prowadzi działalność gospodarczą),
  
• Adres zamieszkania.

Te informacje są niezbędne, aby urząd skarbowy mógł przypisać zeznanie do obojga małżonków.

3. Zsumuj dochody obojga małżonków

W części formularza przeznaczonej na wykazywanie dochodów należy uwzględnić dochody obojga małżonków. Wszystkie źródła przychodów (np. wynagrodzenie, emerytury, renty) powinny zostać dodane do jednej wspólnej puli. Następnie w odpowiednich rubrykach należy odjąć składki na ubezpieczenia społeczne oraz inne odliczenia.

4. Oblicz podatek

Podatek obliczysz w następujący sposób:

• Zsumowane dochody dzielisz na pół.
  
• Obliczasz podatek według obowiązującej skali podatkowej (12% dla dochodów do 120 000 zł, 32% dla nadwyżki powyżej tej kwoty).
  
• Uzyskaną kwotę mnożysz przez dwa, co daje łączny podatek dla małżonków.

5. Uwzględnij ulgi i odliczenia

Małżonkowie mogą wspólnie korzystać z ulg podatkowych, takich jak:

• Ulga na dzieci,
  
• Ulga rehabilitacyjna,
  
• Odliczenia związane z darowiznami,
  
• Ulga termomodernizacyjna.

Wszystkie ulgi należy wykazać w odpowiednich sekcjach formularza. Dzięki wspólnemu rozliczeniu możliwe jest lepsze wykorzystanie limitów ulgowych, zwłaszcza gdy jedno z małżonków ma niewystarczające dochody do pełnego ich odliczenia.

6. Wypełnij załączniki

Jeżeli korzystasz z ulg podatkowych, konieczne będzie wypełnienie dodatkowych załączników, takich jak:

• PIT/O - dla odliczeń ulg (np. ulga na dzieci, darowizny),
  
• PIT/D - dla ulgi termomodernizacyjnej.

7. Podpisz deklarację i złóż ją w urzędzie skarbowym lub przez internet

Deklarację podpisuje wyłącznie osoba składająca wniosek. Podpis jednego z małżonków wystarcza, aby zeznanie było ważne. W przypadku składania PIT online podpisem może być np. profil zaufany. Gotowy PIT możesz złożyć w formie papierowej, w urzędzie skarbowym właściwym dla miejsca zamieszkania. Można to zrobić również elektronicznie, korzystając z systemu e-Deklaracje, aplikacji Twój e-PIT lub programów do rozliczeń PIT.

Przeczytaj również:

Odliczysz 1520 zł w PIT nawet dwa razy. Wszyscy mają prawo do tej ulgi

PIT 2025. Terminy, ulgi podatkowe, nadpłaty i niedopłaty. Informacje w pigułce

Kiedy trzeba rozliczyć podatek za 2024 r.? Spóźnialskim grożą surowe kary