Dzieci trafiają do rejestru dłużników

Wydawałoby się, że niepełnoletni, którzy nie mogą podpisywać umów, zaciągać pożyczek czy kredytów nie mają powodów, aby trafić na publiczną listę dłużników, ale jednak na niej są. W Rejestrze Dłużników BIG InfoMonitor widnieje niemal 230 nieletnich dłużników.

Najmłodsi dłużnicy w rejestrze to uczniowie pierwszych klas szkoły podstawowej - 8 latka i 8 latek. Dług każdego z dzieci nie jest wysoki, nieznacznie przekracza 200 zł, ale to już wystarcza, bo kryterium trafienia do BIG jest właśnie zaległość na min. 200 zł i przeterminowana o co najmniej 60 dni.

Niepełnoletnich wpisanych za jazdę na gapę jest obecnie w bazie blisko 180, stanowią oni zdecydowaną większość małoletnich dłużników. W niektórych przypadkach sprawa ciągnie się na tyle długo, że zapłacenia kary za jazdę na gapę żądają od nich już firmy windykacyjne, które zdążyły odkupić dług.

Część nieletnich ma za sobą poważniejsze przewinienia niż jazda bez ważnego biletu. W rejestrze jest ponad 40 osób poniżej 18 roku życia wpisanych przez sądy. Powód? Nieopłacone grzywny za popełnione wykroczenia, czy też za zakłócanie pracy sądu. W tym przypadku dłużnikami są głównie 16 i 17-latkowie, a w grę wchodzą zazwyczaj sumy w granicach kilkuset złotych, najniższa to niewiele ponad 200 zł, najwyższa przekracza 2 000 zł. A.

Sporym zaskoczeniem wśród nieletnich dłużników jest też obecność alimenciarzy. Zgodnie z prawem zawarcie małżeństwa za uprzednią zgodą sądu powoduje, że osoba niepełnoletnia staje się dorosła i już jest w ten sposób traktowana przez prawo. Nasi dłużnicy mogą więc być niepełnoletnimi - dorosłymi. Ale równie dobrze za niepłacenie alimentów może też trafić do BIG niepełnoletni rodzic, który zobowiązany do łożenia na dziecko, po prostu tego nie robi.

Dobrą informacją w kontekście długów dzieci jest fakt, że obecnie w rejestrze BIG InfoMonitor nie ma niepełnoletnich osób zgłoszonych z powodu niefortunnych spadków. Ci, którzy wcześniej widnieli w BIG najwyraźniej poradzili sobie z sytuacją i zostali skreśleni Nowe prawo, które weszło w życie jesienią 2015 r. jest zdecydowanie korzystniejsze dla spadkobierców. Według niego osoba, która przejmuje spadek ponosi odpowiedzialność za długi pozostawione przez spadkodawcę tylko do wartości majątku, który faktycznie odziedziczyła.

Wcześniej jeśli krewni, w porę nie zareagowali, mogli odziedziczyć same długi i np. po odrzuceniu spadku przez dzieci, ale już nie wnuki, zobowiązania dziadka czy babci przechodziły nawet na kilkulatków. Choć trzeba mieć na uwadze, że w wyniku długotrwałości procesu spłaty zobowiązań zmarłego, do rejestru mogą zostać wpisane również osoby odpowiadające do wysokości spadku.

Obecność w BIG osoby niepełnoletniej, ze względu na brak możliwości zawierania przez nią umów, zaciągania pożyczek, kredytów nie ma właściwie większego znaczenia. Nikt bowiem w tej sytuacji nie będzie zainteresowany sprawdzeniem czy osoba ta jest solidna czy też nie.

Zmieni się to jednak w momencie rozpoczęcia starań np. o kredyt studencki lub mieszkaniowy, czy chęci zakupu telefonu w abonamencie. Wejście z długiem w dorosły świat spowoduje, że dłużnik potknie się na pierwszej poważniejszej transakcji czy umowie, bo firma telekomunikacyjna, bank i firma pożyczkowa odprawią go z kwitkiem.

Cóż można poradzić niepełnoletnim dłużnikom, głównie gapowiczom? Powinni uzbierać z kieszonkowego i zapłacić karę za jazdę bez biletu lub poprosić o pomoc rodziców, bo dług wpisany do BIG może w nim widnieć nawet 10 lat. Podobnie jest z alimentami czy sądową grzywną. I nie ma tu znaczenie przedawnienie długu, bo mimo przedawnienia, informacje o zaległości mogą być ujawniane w Rejestrze Dłużników przez dekadę i podważać wiarygodność wpisanej osoby.

Jeśli komuś zdarzały się sytuacje, których konsekwencją może okazać się wpis do rejestru dłużników warto sprawdzić listy biur informacji gospodarczej. Osobę przed 18 rokiem życia raz na pół roku może sprawdzić bezpłatnie opiekun prawny.

Potrzebuje do tego swojego dokumentu tożsamości oraz dokumentu dziecka, w którym będzie widniał nr PESEL potomka. Może to być np. paszport, akt urodzenia zawierający PESEL albo wyrobiony jeszcze niepełnoletniemu dziecku dowód osobisty (przydaje się również w podróżach po Unii Europejskiej).

- Radziłbym osobom, które dopiero odebrały dowód osobisty, a mają obawy, że gdzieś pozostawiły po sobie niekorzystny ślad, aby sprawdziły na listach BIG czy na pewno wchodzą w dorosłość z czystym kontem. Jeśli okaże się, że gdzieś widnieje dług, można mieć pewność, że po spłacie najpóźniej w ciągu 21 dni zniknie z danych BIG i nikt się nie dowie, że kiedykolwiek istniał - mówi Sławomir Grzelczak, prezes BIG InfoMonitor.

Polki coraz później zostają matkami

Według najnowszych danych Głównego Urzędu Statystycznego, w 2016 roku w Polsce było 6 milionów 879 tysięcy dzieci i młodzieży w wieku 0-18 lat. W sumie ludność naszego kraju liczyła 38 milionów 433 tysiące osób. Urodziło się ponad 382 tysięcy dzieci, czyli o prawie 13 tysięcy więcej niż w 2015-tym. Jednak nadal odnotowujemy ujemny przyrost naturalny.

Rzecznik prasowy instytucji Karolina Dawidziuk powiedziała Polskiemu Radiu, że przeciętny wiek rodzących matek zmienia się już od ponad 40 lat. Z danych zebranych przez Główny Urząd Statystyczny wynika, że polskie matki w 2016 roku były starsze, niż 26 lat wcześniej. W 1990 roku ponad 36 procent matek rodziło dziecko między 20 a 24 rokiem życia. Rok temu odsetek ten wyniósł nieco ponad 14,5 procent. 26 lat temu między 30 a 34 rokiem życia rodziło blisko 17,5 procent kobiet. W 2016 roku w tym wieku rodzi jedna trzecia kobiet.

Statystyki GUS wskazują, że matki w Polsce są też lepiej wykształcone. W ubiegłym roku ponad połowa rodzących kobiet miała wyższe wykształcenie. W 1990 roku matek z wyższym wykształceniem było 6 procent.

Z informacji przedstawionych przez Główny Urząd Statystyczny z okazji Dnia Matki wynika również, że w 2016 roku współczynnik dzietności w Polsce w ubiegłym roku wyniósł 1,37. Aby zapewnić tak zwaną zastępowalność pokoleń, współczynnik ten musiałby przekroczyć 2.

W 2000 roku najwyższy współczynnik dzietności w Polsce odnotowano w województwach podkarpackim (1,54), lubelskim (1,50) i małopolskim (1,50). Najmniej dzieci rodziło się w województwach opolskim (1,18), śląskim (1,22) czy dolnośląskim (1,24). W roku 2016 najniższy współczynnik dzietności wciąż obserwowano w województwie opolskim (1,20). Największy spadek współczynnika w ciągu 16 lat odnotowano w województwach podkarpackim (do 1,25) oraz lubelskim (do 1,27). Współczynnik dzietności powyżej dwóch obserwowano w Polsce do transformacji ustrojowej. Później spadał on do 2006 roku. Od tego czasu nastąpiła stabilizacja. Współczynnik określa liczbę dzieci przypadających na jedną kobietę w wieku rozrodczym (15-49 lat).