Finansowa pomoc na wakacje dla dzieci pracowników
Niektóre zakłady pracy pomagają zatrudnionym pracownikom w sfinansowaniu letniego wypoczynku ich dzieci. Pomoc ta polega na dofinansowaniu kolonii, obozów, wycieczek i innych wyjazdów członka rodziny zatrudnionego. Kiedy od tego typu wsparcia pracodawca jest zobowiązany wyliczyć i opłacić składki ubezpieczeniowe w ZUS?
Składki od przychodu pracownika
Dla pracowników podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi przychód w rozumieniu przepisów o pdof. Chodzi tu o przychód osiągany u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.
Przychodem tym są m.in. wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężna świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń. Nie każdy jednak przychód podlega składkom ubezpieczeniowym. Niektóre bowiem rodzaje przychodów pracowniczych zostały wyłączone z podstawy wymiaru składek ZUS. Ich katalog został enumeratywnie wymieniony w rozporządzeniu określającym szczegółowe zasady ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, zwanym dalej rozporządzeniem składkowym.
Wsparcie dla pracownika ze środków ZFŚS
W przypadku gdy źródłem finansowania świadczenia dla pracownika jest zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, to kwota wypłaconego pracownikowi dofinansowania letniego wypoczynku jego dziecka jest wyłączona ze składek na ubezpieczenia społeczne. Pod pewnymi warunkami, o czym w dalszej części artykułu.
Wśród rodzajów przychodu zwolnionych z oskładkowania wymienione zostały bowiem świadczenia finansowane ze środków przeznaczonych na cele socjalne w ramach ZFŚS (§ 2 ust. 1 pkt 19 rozporządzenia składkowego). Przychody wyłączone z podstawy wymiaru składek społecznych pracowników na podstawie wymienionego przepisu nie stanowią również podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne (art. 81 ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych). Są one wyłączone z oskładkowania bez ograniczenia kwotowego.
Aby jednak świadczenia finansowane ze środków ZFŚS korzystały ze zwolnienia ze składek ZUS, muszą:
1) spełniać cechy świadczeń socjalnych oraz
2) wchodzić w zakres działalności socjalnej.
Definicję działalności socjalnej znajdziemy w art. 2 pkt 1 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 1996 r. nr 70, poz. 335 ze zm.). Zgodnie z brzmieniem tego przepisu, działalnością socjalną są m.in. usługi świadczone przez pracodawców na rzecz różnych form wypoczynku (zarówno krajowego, jak i zagranicznego, np. kolonie, obozy, wycieczki).
Należy tutaj wspomnieć o jednym warunku, wynikającym z art. 8 ust. 1 ustawy o ZFŚS. Przyznanie dofinansowania ze środków Funduszu pracodawca powinien uzależnić od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z Funduszu. Wyklucza to więc przyznanie wszystkim uprawnionym świadczeń socjalnych w jednakowej wysokości.
Jeżeli powyższe warunki są spełnione, to wartość przekazanych pracownikom dofinansowań ze środków ZFŚS na pokrycie wydatków związanych z letnim wypoczynkiem ich dzieci nie będzie podlegała oskładkowaniu.
Pomoc ze środków obrotowych pracodawcy
Niekiedy dopłata do wakacyjnego wypoczynku dzieci pracowników jest sfinansowana ze środków obrotowych pracodawcy. Sytuacja taka ma miejsce głównie wtedy, gdy pracodawca nie jest zobowiązany do tworzenia ZFŚS. W takim przypadku wartość przekazanego pracownikom dofinansowania będzie podlegała składkom ZUS. Tego typu pomoc stanowi przychód pracowników ze stosunku pracy. Nie został on wyłączony z podstawy wymiaru składek zarówno na podstawie przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, jak i rozporządzenia składkowego. Wobec tego, od wartości dofinansowania przekazanego pracownikom ze środków obrotowych zakładu należy wyliczyć składki społeczne, jak i składkę zdrowotną.
Dwa źródła finansowania dopłaty
Bywa i tak, że dopłaty do wypoczynku dzieci pracowników są finansowane przez pracodawcę w części ze środków ZFŚS, a w części ze środków obrotowych firmy. W takim przypadku zwolnieniu ze składek ubezpieczeniowych będzie podlegało przekazane pracownikom wsparcie, które zostało sfinansowane z Funduszu. Dla wyłączenia ze składek tej wartości dopłaty bez znaczenia pozostaje fakt, że część świadczenia została sfinansowana ze środków obrotowych firmy. Zapis wskazanego § 2 ust. 1 pkt 19 rozporządzenia składkowego nie stawia warunku, że świadczenie musi być w całości sfinansowane ze środków ZFŚS. Od pozostałej części dopłaty, tj. sfinansowanej ze środków obrotowych firmy - pracodawca musi opłacić składki ubezpieczeniowe.
Podstawa prawna:
- ustawa z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2007 r. nr 11, poz. 74 ze zm.),
- ustawa z dnia 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.),
- rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. nr 161, poz. 1106 ze zm.).
Gazeta Podatkowa Nr 578 z dnia 2009-07-23
