Gotówka odejdzie do lamusa? Polacy coraz chętniej rezygnują z tradycyjnych metod płatności

- Dotychczasowy rozwój rynku płatności bezgotówkowych pokazuje wysoki poziom zaufania i otwartości Polaków na takie rozwiązania. W budowaniu trendu pomagają dobre praktyki z zagranicy. Pierwszym krajem bez gotówki od 2016 roku stara się być Dania a jej rząd aktywnie zachęca sklepy, by rezygnowały z transakcji gotówką. Szwedzi również stawiają na obrót bezgotówkowy, dzięki czemu tylko 1 proc. transakcji stanowią u nich te tradycyjne - mówi Mariusz Juranek, dyrektor handlowy w Polcom.

Mimo wszystko w Polsce wciąż są miejsca, gdzie można płacić tylko gotówką, chociażby lokalne targi, małe sklepy czy punkty usługowe. W pozostałych płatności kartą czy zegarkiem stają się normą.

Według NBP udział płatności gotówkowych w Polsce od 2005 roku spadł z 98 do 57 proc., a na koniec IV kwartału na polskim rynku było aż 42,9 mln kart płatniczych. Natomiast zgodnie z raportem Warszawskiego Instytutu Bankowości "Płatności bezgotówkowe Polaków 2019" płatności bezgotówkowe wybiera aż 79 proc. Polaków.

Przeważają płatności kartą (66 proc.), choć wiele osób sięga także po płatność zegarkiem lub telefonem (7 proc.) czy za pośrednictwem bankowości internetowej (6 proc.). Przywiązanie do tradycyjnego pieniądza zadeklarowało zaledwie 20 proc. Polaków, a 8 proc. w ogóle nie korzysta z bankomatów. Z tej perspektywy wyraźnie widać, że to nie chwilowa moda, tylko nieodwracalny trend.

Rozwój rynku płatności bezgotówkowych wspierają liczne kampanie i działania popularyzujące transakcje bezgotówkowe wśród przedsiębiorców, współorganizowane także przez Ministerstwo Finansów. Jednym z nich jest Polska Bezgotówkowa.

W ramach programu firmy otrzymują wsparcie polegające na pokryciu kosztów zakupu i utrzymania terminala przez pierwszy rok. Dużą popularnością cieszy się także kampania "Warto Bezgotówkowo", w ramach której w październiku organizowany jest Tydzień Płatności Bezgotówkowych.

Jeszcze w ubiegłym roku płatności za pobraniem odpowiadały za 46 proc. zakupów. Dziś ich udział spadł do 24 proc. Spadek odnotowały również płatności w punktach odbioru z 16 do 9 proc. O połowę spadły także transakcje gotówkowe na platformach do zamawiania posiłków.

Za zmianą przyzwyczajeń Polaków stoi obawa kupujących przed dłuższym kontaktem ze sprzedawcą bądź kurierem, a co za tym idzie - zwiększenie ekspozycji na potencjalne wirusy. Badanie przeprowadzone przez Warszawski Instytut Bankowości pokazuje, że z płatności bezgotówkowych z powodu pandemii częściej zaczęło korzystać 38 proc. Polaków.

Płatności kartą wolą nie tylko klienci - o rozliczenia bezdotykowe od początku pandemii apelują także sklepy, zarówno dla bezpieczeństwa klientów, jak i kurierów. Niektóre z nich wręcz wycofały opcję płatności gotówką na czas pandemii (m.in. Carrefour czy home&you).

Świadoma rezygnacja z gotówki wiąże się też ze spadkiem popularności bankomatów. W opublikowanym przez NBP raporcie za II kwartał 2020 - po raz pierwszy w historii - obserwujemy spadek wartości wypłat względem poprzedniego roku. W okresie od kwietnia do czerwca 2020 r. wypłaty miały wartość 75,7 mld, podczas gdy w poprzednim roku wyniosły 88,1 mld zł.

- Zmiana nawyków klientów pod kątem wzrostu transakcji bezgotówkowych wiąże się ze znacznym wzrostem liczby danych do przetwarzania. Według szacunków już w 2025 roku liczba danych na całym świecie przekroczy 175 zettabajtów, czyli wzrośnie pięciokrotnie w stosunku do stanu z dnia dzisiejszego - wskazuje Mariusz Juranek.

Oznacza to konieczność dalszej cyfryzacji sektora bankowego. Z punktu widzenia rynku finansowego najbardziej dynamiczny rozwój zapewniają rozwiązania pozwalające na szybkie dostosowanie technologii do wymagań biznesowych lub regulacji prawnych, które nie niosą za sobą zbytniego ryzyka inwestycyjnego. Świetnie sprawdzają się tu rozwiązania chmurowe, które szybkością, skalowalnością i poziomem zabezpieczeń przyczyniają się do sprawniejszego otwierania nowych projektów biznesowych.

Zobacz także: Korzyści z płatności bezgotówkowych