Jesteś użytkownikiem wieczystym nieruchomości? Zobacz, jak zostać jej właścicielem

Możliwość przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności mają zarówno osoby fizyczne, jak i osoby prawne, które były użytkownikami wieczystymi nieruchomości w dniu wejścia w życie ustawy w sprawie przekształcenia, to jest w dniu 13 października 2005 r. - po spełnieniu wymienionych w tej ustawie warunków. Takie prawo posiadają również ich następcy prawni.

Decyzję o przekształceniu użytkowania wieczystego we własność wydają odpowiednio:

• w odniesieniu do nieruchomości Skarbu Państwa - starosta;
• w przypadku nieruchomości jednostek samorządu terytorialnego - wójt, burmistrz lub prezydent miasta albo zarząd powiatu lub województwa.

Przekształcenie następuje z chwilą, gdy decyzja w tej sprawie staje się ostateczna. Wtedy też na jej podstawie można dokonać wpisu prawa własności do księgi wieczystej.

Nowy właściciel nieruchomości musi uiścić na rzecz dotychczasowego właściciela odpowiednią opłatę, w wysokości określonej w decyzji o przekształceniu - jednorazowo lub w ratach (rozłożonych na okres od 10 do 20 lat). Ustalając tę kwotę, bierze się pod uwagę wartość nieruchomości, od której odlicza się wartość prawa użytkowania wieczystego tej nieruchomości w dniu dokonywania przekształcenia.

Wydający decyzję o przekształceniu może udzielić bonifikaty od opłaty z tego tytułu. Przy nieruchomościach Skarbu Państwa potrzebne do jej udzielenia jest zarządzenie wojewody, a w przypadku nieruchomości jednostek samorządu terytorialnego - uchwała właściwej rady lub sejmiku.

Osoby fizyczne, będące użytkownikami wieczystymi nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa dłużej niż od 5 grudnia 1990 r., które w wyniku przekształcenia stały się właścicielami tych nieruchomości, mają prawo do 50 proc. bonifikaty od opłaty. Konieczne jest złożenie przez nich wniosku w tej sprawie. W przypadku, gdy nieruchomość taka została wpisana do rejestru zabytków, obniżoną opłatę można jeszcze obniżyć o połowę. Organy wydające decyzję mają prawo udzielić jeszcze większych bonifikat.

Do 9 grudnia 2011 r. ustawa przewidywała obowiązek obowiązkowego udzielenia bonifikaty w określonych sytuacjach (nawet 90 proc.), ale przepisy te zostały zaskarżone do Trybunału Konstytucyjnego, który nakazał ich zmianę.

Nie ma obowiązku uiszczania opłaty w przypadku nieruchomości przekształcanych na rzecz osób fizycznych i spółdzielni mieszkaniowych (lub ich następców prawnych), które stały się użytkownikami wieczystymi:

• w zamian za wywłaszczenie lub przejęcie gruntu przez państwo z innych powodów - przed 5 grudnia 1990 r., albo
• na mocy przepisów dekretu z 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m. st. Warszawy.

Kancelaria Prawna Skarbiec