Kiedy i komu należy się zapomoga na dziecko? Nie tylko becikowe

Jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka, określana również jako “becikowe", to świadczenie przyznawane w Polsce rodzicom lub opiekunom dziecka. Jej wysokość wynosi dokładnie 1000 zł na jedno dziecko i od 2023 roku przysługuje wyłącznie wtedy, gdy dochód rodziny na osobę nie przekracza 1922 zł netto (na rękę).

Prawo do pobierania tego świadczenia mają matka lub ojciec dziecka oraz opiekun prawny. Należy również pamiętać, że przysługuje one faktycznemu opiekunowi dzieci, czyli osobie, która rzeczywiście opiekuje się dzieckiem, gdy wystąpiła do sądu z wnioskiem o przysposobienie dziecka.

Matka dziecka może otrzymać dodatkowe środki, jeżeli pozostaje pod opieką medyczną od 10. tygodnia ciąży do dnia porodu. Warunek ten nie dotyczy opiekunów prawnych oraz osób, które przysposobiły dziecko.

Zapomoga na dziecko, czyli becikowe, nie przysługuje, jeżeli matka dziecka nie pozostawała pod opieką medyczną nie później niż od 10 tygodnia ciąży do porodu. Ten wymóg jest związany z troską o zdrowie matki i dziecka. Regularne wizyty u lekarza lub położnej pozwalają na monitorowanie przebiegu ciąży, wczesne wykrywanie ewentualnych komplikacji oraz zapewnienie odpowiedniej opieki zdrowotnej. Zaświadczenie lekarskie potwierdzające opiekę medyczną stanowi dowód w sprawie ustalenia prawa do zapomogi.

Becikowe nie przysługuje również wtedy, gdy jeden z członków rodziny ma prawo do świadczenia z tytułu urodzenia dziecka za granicą Polski. Zapomogę można jednak otrzymać, jeżeli przepisy dotyczące zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym przewidują taką możliwość.

Osoby, które samotnie wychowują dziecko i nie otrzymały prawa do alimentów na podstawie prawomocnego wyroku sądowego, również nie otrzymają becikowego. Są jednak wyjątki od tego przepisu. Mowa tutaj o sytuacjach, gdy:

• rodzice lub jedno z rodziców dziecka nie żyje;
• ojciec dziecka jest nieznany;
• wniosek o ustalenie świadczeń alimentacyjnych od drugiego rodzica został oddalony;
• sąd zobowiązał jedno z rodziców do samodzielnego utrzymywania dziecka i nie przyznał alimentów od drugiego z rodziców;
• dziecko znajduje się pod naprzemienną opieką obydwojga rodziców.

Warto również pamiętać o tym, że wniosek o becikowe należy złożyć do 12. miesiąca od momentu narodzin dziecka. Jeśli zrobimy to później, wniosek nie będzie już rozpatrywany.

Wniosek o becikowe możesz pobrać ze strony internetowej urzędu gminy lub uzyskać go bezpośrednio w urzędzie. Następnie wypełnij go, podając imię i nazwisko, adres, PESEL oraz dane dziecka. Musisz również podać informacje dotyczące dochodów twojej rodziny, aby urząd mógł podjąć decyzję, czy przysługuje ci prawo do zapomogi. Do wniosku musisz dołączyć takie dokumenty jak:

• zaświadczenie lekarskie potwierdzające opiekę medyczną nad matką od 10 tygodnia ciąży do porodu;
• odpis zupełny aktu urodzenia dziecka;
• dodatkowe dokumenty w zależności od twojej sytuacji (np. dokumenty potwierdzające rozwód, przysposobienie dziecka itp.).

Jeśli składasz wniosek osobiście lub przez pełnomocnika, dołączone kopie dokumentów muszą być uwierzytelnione przez pracownika urzędu, notariusza lub instytucję, która wydała dokument. Przy składaniu wniosku elektronicznie, uwierzytelnienie dokumentów nie jest wymagane.

Możesz złożyć wniosek osobiście w urzędzie gminy lub przesłać go elektronicznie przez platformę ePUAP. Musisz złożyć go w ciągu 12 miesięcy od dnia narodzin dziecka lub, w przypadku opieki prawnej/faktycznej lub przysposobienia, w ciągu 12 miesięcy od tych zdarzeń.

Po złożeniu wniosku możesz śledzić jego status w urzędzie gminy lub za pośrednictwem platformy, na której został złożony. Urząd rozpatrzy wniosek i wyda decyzję. W przypadku pozytywnego rozpatrzenia wniosku, zapomoga zostanie wypłacona na wskazane konto bankowe.

Po urodzeniu dziecka rodzicom w Polsce przysługują różne rodzaje wsparcia finansowego. Oto szczegółowy przegląd świadczeń:

Świadczenie rodzicielskie (“kosiniakowe"):

• wysokość: 1000 zł miesięcznie;
• warunki: przysługuje matkom i ojcom, którzy nie mają prawa do rocznego urlopu rodzicielskiego z powodu braku ubezpieczenia (np. bezrobotni, studenci, pracujący na umowie o dzieło);
• przysługuje: rodzicom, których zasiłek rodzicielski byłby niższy niż 1000 zł miesięcznie;
• okres wypłacania: 12 miesięcy dla jednego dziecka, dłużej w przypadku ciąży mnogiej.

Świadczenie wychowawcze (“800+"):

• wysokość: 800 zł miesięcznie na dziecko;
• warunki: brak kryterium dochodowego;
• przysługuje: wszystkim rodzicom lub opiekunom prawnym do momentu kontynuowania nauki przez dziecko;
• termin składania wniosku: można składać w dowolnym momencie.

Zasiłek macierzyński:

• wysokość i okres wypłacania: w przypadku urlopu ojcowskiego i macierzyńskiego i ojcowskiego wynosi 100 proc. podstawy wymiaru zasiłku i można go otrzymywać przez 20 tygodni od urodzenia dziecka. Natomiast przypadku urlopu rodzicielskiego wynosi 70 proc. podstawy wymiaru zasiłku i można go pobierać przez 41 tygodni od urodzenia dziecka;
• warunki: można go otrzymać po urodzeniu dziecka lub adopcji;
• przysługuje: matkom i ojcom, którzy są ubezpieczeni.

Rodzice mogą liczyć również na ulgę podatkową, dodatkowe środki finansowe na wyprawkę szkolną, czy dofinansowanie do opłat za żłobek. Często dodatkowe środki są także wypłacane przez urząd miasta lub gminy, ale jest to zależne od miejsca zamieszkania.

Warto również dodać, że zgodnie z zapowiedziami Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w III kwartale 2024 roku ruszy również tzw. babciowe w wysokości 1500 zł. Będzie ono przysługiwało rodzicom zatrudnionym na umowie o pracę, jednak nie będzie obowiązywało żadne kryterium dochodowe. Konieczne będzie jednak zawarcie umowy z danym członkiem rodziny, który będzie opiekował się dzieckiem. Wówczas przepracowane godziny, czyli opieka, zostaną wliczone do stażu pracy.

Przeczytaj również:

Zmiany w składce zdrowotnej także dla etatowców? Koalicja podzielona

Emerytura z Niemiec i innych krajów. Jak otrzymać? Czy można łączyć z ZUS?

Wakacje kredytowe - dla kogo? Jak złożyć wniosek w banku?