Kredyt ze stałą stopą można wcześniej spłacić, ale jest jeden problem
Wiceminister finansów Piotr Patkowski radzi, by obecnie być ostrożnym z decyzją o zaciąganiu kredytu z czasowo stałą stopą, bo jesteśmy w szczycie wysokości stóp procentowych. Tymczasem przez niedoprecyzowany przepis w ustawie wciąż nie wiadomo jaką prowizje powinien płacić bankowi klient za wcześniejszą spłatę przy zrefinansowaniu takiego kredytu.
- Jako głos ze strony instytucji państwa zachęcaliśmy od dłuższego czasu do kredytów o stałej stopie. Jednak teraz mierzymy się z sytuacją szczególną, bo wszystko wskazuje, że obecnie jesteśmy w szczycie wysokości stóp procentowych. Dlatego uważamy, że na kredyt ze stałą stopą obecnie należy się decydować z dużą ostrożnością, a banki muszą informować konsumentów, z czym obecnie wiąże się wzięcie kredytu na stała stopę procentową - stwierdził Patkowski. Wiceminister dodał, że generalnie jest zwolennikiem, aby konsumenci mieli nadal do wyboru możliwość wzięcia kredytu na stałą lub na zmienną stopę, oczywiście ze wszystkim wynikającymi z tego konsekwencjami. - Do banków należy poinformowanie o zaletach i wadach każdego z tych rozwiązań - powiedział we wtorek wiceminister finansów w rozmowie z PAP.
Jeśli w średniej perspektywie stopy procentowe znacząco by spadły, zaciągane obecnie kredyty o czasowo stałej stopie mogą za jakiś czas okazać relatywnie drogie w stosunku do tych o zmiennej stopie.
Wówczas osoby, które zaciągnęły kredyt ze stałą stopą obowiązującą przez 5 -7 czy nawet 10 lat, będą mogły się od nich "uwolnić" refinansując, czyli zaciągając nowy kredyt na spłatę obecnego (oczywiście będzie to zależało od ich bieżącej zdolności kredytowej). Zgodnie z ustawą w sytuacji wcześniejszej spłaty kredytu o stałej stopie, bank może pobrać rekompensatę, bo pod takie kredyty musi pozyskać finansowanie, a jeśli kredyt jest spłacony wcześniej, to transakcje zabezpieczające zostają, ale po drugiej stronie znikają kredyty, pod które były organizowane te instrumenty. Problem w tym, że w praktyce nie wiadomo jak wyliczać zgodnie z ustawą tę opłatę.
Przepis ustawy z 2017 roku mówi, że "rekompensata nie może być wyższa niż koszty kredytodawcy bezpośrednio związane z przedterminową spłatą".
Jak od dłuższego czasu sygnalizują bankowcy, że z ustaleniem takiej rekompensaty jest problem, bo to narzuca taką interpretację jakby bank miałby się rozliczać z tego jakby był zabezpieczony konkretny, pojedynczy kredyt, a przecież to jest niemożliwe. Banki pod kredyty o czasowo stałej stopie organizują portfelowe finansowanie na przykład poprzez emisję listów zastawnych czy poprzez instrumenty zabezpieczające ryzyko zmiany stopy procentowej. Potrzebne jest doprecyzowanie przepisu, bo nie wiadomo jak wyliczać ten koszt.
Problem był sygnalizowany organom nadzorczym oraz Ministerstwu Finansów.
- Wysłaliśmy nasze postulaty, ostatnio na przełomie roku. Wciąż czekamy i liczymy na doprecyzowanie tych przepisów, tak aby było wiadomo jak ma być wyliczana ta rekompensata. Przecież żaden bank nie zabezpiecza finansowania pod jeden kredyt, ale robi to portfelowo. Z tego co wiem nasze propozycje są analizowane - mówi Norbert Jeziolowicz, dyrektor Zespołu Bankowości Detalicznej i Rynków Finansowych Związku Banków Polskich.
Przepisy dotyczące ram funkcjonowania kredytów hipotecznych są implementacją dyrektywy unijnej, a w wielu krajach warunki umożliwiające wcześniejszą spłatę kredytów są precyzyjnie określone.
Monika Krześniak-Sajewicz
