Kto dziedziczy, gdy spadkobierca umiera? Prawo mówi wprost
Prawo spadkowe jest dość obszerne i zazwyczaj w wyczerpujący sposób reguluje kwestie związane z dziedziczeniem majątku. W większości przypadków jasne jest, kto i kiedy staje się spadkobiercą. Jednak co w sytuacji, gdy sam spadkobierca umiera? Kto wówczas dziedziczy majątek po osobie zmarłej?
Spadkobierca to najprościej rzecz ujmując osoba, na którą przechodzi spadek po osobie zmarłej. Można nim zostać z tytułu testamentu lub ustawy. W pierwszym przypadku jest tu mowa o spadkobiercy testamentowym, którym może być każda osoba wskazana przez testatora – niezależnie od tego, czy jest spokrewniona ze spadkodawcą.
W drugim przypadku zachodzi tak zwane dziedziczenie ustawowe. Ma ono miejsce wtedy, gdy osoba zmarła nie pozostawiła po sobie ważnego testamentu lub powołani przez nią spadkobiorcy nie chcą przyjąć spadku. W takiej sytuacji spadek dziedziczy się w danej kolejności. Według Kodeksu cywilnego istnieje sześć grup spadkobierców określających rzeczoną kolejność. Są to:
- pierwsza grupa: małżonek i dzieci spadkodawcy,
- druga grupa: małżonek i rodzice spadkodawcy,
- trzecia grupa: małżonek i rodzeństwo spadkodawcy,
- czwarta grupa: dziadkowie spadkodawcy,
- piąta grupa: pasierbowie spadkodawcy,
- szósta grupa: gmina i Skarb Państwa.
Kiedy spadkobierca otrzymuje spadek? Dzieje się to w momencie otwarcia spadku, czyli w chwili gdy spadkodawca umiera. Spadkobierca może przyjąć lub odmówić przyjęcia spadku w terminie sześciu miesięcy od momentu dowiedzenia się o powołaniu do spadku.
Okazuje się, że istnieją pewne grupy, które nie mogą stać się spadkobiercami. W prawie są one określone jako niemające zdolności do dziedziczenia. O kim konkretnie jest tu mowa? Spadkobiercami nie mogą być:
- osoby fizyczne, które w momencie otwarcia spadku nie żyją;
- osoby prawne (spółki, stowarzyszenia itp.), które w momencie otwarcia spadku nie istnieją;
- osoby niegodne dziedziczenia (np. takie, które dopuściły się ciężkiego przestępstwa przeciwko spadkodawcy).
Co więcej, według przepisów zawartych w Kodeksie cywilnym, spadkobiercą może być dziecko poczęte. Warunkiem jest jednak to, by urodziło się żywe.
Czasami zdarzają się sytuacje, w których spadkobierca umiera przed spadkodawcą. Kto w takiej sytuacji dziedziczy spadek? Jak wynika z przepisów, spadkobiercą nie może być osoba fizyczna, która w momencie otwarcia spadku nie żyje. Jeżeli testament nie zostanie uaktualniony przez spadkodawcę, to wówczas dochodzi do dziedziczenia ustawowego.
A co w sytuacji, gdy spadkobierca umiera przez złożeniem oświadczenia o przyjęciu spadku po zmarłym spadkodawcy? Wówczas prawo dopuszcza tak zwaną transmisję, czyli możliwość złożenia owego oświadczenia przez spadkobiercę (transmitariusza) zmarłego spadkobiercy (transmitenta). Transmitariuszem może być osoba, która jest spadkobiercą na mocy testamentu lub dziedziczenia ustawowego. W takiej sytuacji prawo dopuszcza odziedziczenie przez nią spadku zarówno po transmitencie, jak i jego wcześniejszym spadkodawcy.
Przeczytaj też:
Dziedziczenie ustawowe może czekać cię nawet z testamentem. Państwo wie, komu da twoją własność
Zmiany w przepisach spadkowych. Za miesiąc oni już nie będą mogli dziedziczyć
Cennik u notariusza. Ile kosztuje darowizna, testament, a ile sprawa spadkowa?
