Kto dziedziczy po osobie bezdzietnej? Wskazuje to prawo

Dziedziczenie po osobie bezdzietnej jest precyzyjnie regulowane przez przepisy Kodeksu cywilnego. W pierwszej kolejności dziedziczą osoby wskazane w testamencie. W przypadku braku testamentu dziedziczenie odbywa się zgodnie z zasadami ustawowymi, co określa art. 931 Kodeksu cywilnego. Na podstawie tego przepisu prawo do spadku po zmarłej osobie nabywa jego małżonek oraz dzieci. Jeżeli nie ma takich osób - w to miejsce wchodzą inni najbliżsi krewni zmarłego, tacy rodzice i rodzeństwo.

Jeśli rodzice spadkodawcy nie żyją, ich udział przypada rodzeństwu zmarłego, zgodnie z art. 932 § 1. W przypadku, gdy któreś z rodzeństwa również nie dożyło otwarcia spadku, ich dzieci, czyli bratankowie i siostrzenice, dziedziczą po nich, co wynika z art. 932 § 2. Ta struktura zapewnia, że majątek pozostaje w rodzinie, nawet w przypadku braku bezpośrednich zstępnych. Gdy zmarły nie posiada żadnych krewnych uprawnionych do dziedziczenia, spadek przechodzi na dalszych członków rodziny, takich jak dziadkowie i ich potomkowie. Art. 934 Kodeksu cywilnego stanowi, że w sytuacji, gdy dziadkowie zmarłego nie żyją, ich część majątku jest dzielona między wujków, ciocie oraz kuzynów spadkodawcy.

Gdy zmarły nie ma żadnych krewnych, zgodnie z art. 935 Kodeksu cywilnego, spadek przechodzi na własność państwa. W praktyce oznacza to, że gmina ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy lub Skarb Państwa stają się ostatecznymi beneficjentami. Taki scenariusz jest stosunkowo rzadki, ponieważ prawo ustawowe uwzględnia szeroki krąg potencjalnych spadkobierców, obejmując również osoby z dalszej rodziny. Jednakże, w przypadkach zupełnego braku krewnych, państwo zabezpiecza sobie prawa do majątku zmarłego, co kończy proces dziedziczenia.

Przeczytaj też: Czy rodzice mogą przepisać dom na dziecko? Bezpieczne sposoby dysponowania majątkiem

Dziedziczenie testamentowe i ustawowe różnią się przede wszystkim w kwestii swobody decyzyjnej spadkodawcy. Dziedziczenie testamentowe, regulowane przez art. 941-961 Kodeksu cywilnego, pozwala spadkodawcy na pełną swobodę w określeniu, kto ma być jego spadkobiercą. Dzięki temu może on precyzyjnie wskazać osoby, które niekoniecznie muszą być jego krewnymi, a nawet przekazać majątek instytucjom czy organizacjom charytatywnym. Testament sporządzony zgodnie z przepisami ma pierwszeństwo przed dziedziczeniem ustawowym, co oznacza, że zapisy w testamencie mają nadrzędne znaczenie i muszą być respektowane, chyba że sąd uzna testament za nieważny z przyczyn formalnych.

Z kolei dziedziczenie ustawowe, określone w art. 931-940 Kodeksu cywilnego, ma zastosowanie w sytuacji, gdy zmarły nie pozostawił testamentu, jego testament jest nieważny lub gdy osoby wskazane w testamencie nie chcą, lub nie mogą przyjąć spadku. Dziedziczenie ustawowe odbywa się według ściśle określonej hierarchii, która określa kolejność uprawnionych do dziedziczenia krewnych. W pierwszej kolejności do dziedziczenia uprawnieni są małżonek i dzieci spadkodawcy, a w razie ich braku rodzice i rodzeństwo zmarłego. Jeśli brak jest również tych osób, dziedziczenie przechodzi na dalszych krewnych, takich jak dziadkowie czy ich potomkowie.

Różnice między dziedziczeniem testamentowym a ustawowym mają istotne konsekwencje praktyczne. Dziedziczenie testamentowe daje spadkodawcy możliwość szczegółowego zaplanowania podziału majątku, co jest szczególnie ważne w przypadku osób bezdzietnych lub tych, które chcą przekazać majątek poza kręgiem najbliższej rodziny. Natomiast dziedziczenie ustawowe zapewnia uporządkowane przekazanie majątku w sytuacjach, gdy brak jest wyraźnych wskazań spadkodawcy, gwarantując, że majątek pozostanie w rodzinie, chyba że wszyscy potencjalni spadkobiercy zrezygnują z prawa do spadku, co skutkuje przekazaniem go na rzecz Skarbu Państwa.

Przeczytaj też:

Kto dziedziczy, gdy jest rozdzielność majątkowa?

Spadek po ojcu, który drugi raz się ożenił. Kto ma prawo do dziedziczenia?

14. emerytura bez względu na wiek. ZUS wyśle pieniądze nie tylko emerytom