Opłaty interchange powinny być uregulowane
Wysokość opłat interchange, pobieranych przy transakcjach kartami płatniczymi, musi być uregulowana ustawowo, gdyż organizacje płatnicze nie chcą ich obniżyć - uważa wiceprezes Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową Bohdan Wyżnikiewicz.
Jak poinformował Wyżnikiewicz na konferencji prasowej, opłaty interchange w Polsce należą do najwyższych w Unii Europejskiej - wynoszą ok. 0,9 proc. wartości transakcji opłacanej kartą debetową i ok. 1,1 proc. przy kartach kredytowych, podczas gdy średnie w UE wynoszą odpowiednio ok. 0,7 proc. i 0,8 proc. Dodał, że 99 proc. rynku należy do dwóch organizacji płatniczych: MasterCard i Visa.
Ze względu na wysokość opłat tylko 20 proc. sklepów przystąpiło do systemu rozliczeń bezgotówkowych, gdyż to podnosi koszty ich działalności. Natomiast sklepy, w których można płacić kartami, przerzucają opłaty na klientów i wliczają te koszty w cenę produktów.
Według szacunków Narodowego Banku Polskiego, w Polsce z kart płatniczych korzysta ok. 60 proc. społeczeństwa, podczas gdy w UE - 90 proc.
Ekspert IBnGR tłumaczył, że wysokie opłaty za korzystanie z systemu powodują niekorzystnie społecznie i gospodarczo zjawiska - zmniejszają skłonność placówek handlowych do korzystania z systemu płatności bezgotówkowych i prowadzą do wzrostu poziomu cen, czyli inflacji.
Zdaniem Wyżnikiewicza, obrót bezgotówkowy ma zalety - przyspiesza wzrost gospodarczy, bo potencjalny konsument jest bardziej skłonny nabyć towar, płacąc kartą. Korzystanie z karty to także korzyść dla jej posiadacza, gdyż płacenie za jej pomocą jest proste i bezpieczniejsze niż gotówką.
Jednak Visa i MasterCard nie są skłonne do obniżania opłat interchange. Nie są też tym zainteresowane banki. Dlatego jedynym wyjściem jest ustawowe uregulowanie takich opłat - stwierdził Wyżnikiewicz.
Podobnego zdania jest adwokat Jan Byrski z kancelarii prawnej Traple Konarski Podrecki i Wspólnicy. Kancelaria wspólnie z IBnGR opracowała raport na ten temat, który w poniedziałek opublikowano (można go znaleźć na stronie internetowej Instytutu). Opracowanie to wskazuje na potrzebę regulacyjnego obniżenia i utrzymania niższej opłaty interchange.
Byrski przypomniał, że sprawa opłat interchange ciągnie się już od 2001 r., gdy do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów zgłosiła ją Polska Organizacja Handlu i Dystrybucji. Postępowanie dotyczyło zarzutu stosowania praktyk ograniczających konkurencję, polegających na zawarciu porozumień cenowych i wspólnym ustalaniu wysokości opłaty interchange przez Visa i MasterCard Polska. Jak mówił Byrski, do tej pory postępowanie to nie zostało zakończone.
Niepowodzeniem zakończyły się też negocjacje w ramach zespołu powołanego przez NBP, który próbował znaleźć kompromis zadowalający wszystkich uczestników systemów kart w Polsce.
Byrski poinformował, że w Sejmie są już cztery projekty ustaw (trzy poselskie i jeden senacki), które odnoszą się do opłat interchange. Według niego taka regulacja opłat będzie zgodne z konstytucją, gdyż nastąpi ona w drodze ustawy i "ze względu na ważny interes publiczny".
