Panie przodem

Stagnacji w gospodarce na razie nie widać w wynikach banków. Dowodem na to jest stopa zwrotu z ich aktywów, która w 2000 roku wynosiła 0,87 proc., a w minionym roku wzrosła do 0,94 proc. Nic jednak dziwnego, skoro dwa banki - Pekao SA i PKO BP - dokonały tego, co nikomu się jeszcze dotychczas nie udało. Wypracowały wynik finansowy netto przekraczający miliard złotych. Co istotne, choć oba banki uzyskały bardzo zbliżone wyniki (Pekao SA - 1,26 mld zł, a PKO BP - 1,10 mld zł), to jednak droga do tego w każdym przypadku była nieco inna.

Koszty skali

Pierwszą i zasadniczą różnicą jest skala działalności bankowej obu instytucji. Najprostszym miernikiem są przychody odsetkowe, które w PKO BP są o 42 proc. większe niż w Pekao SA (który mimo to wypracował większy zysk netto).

Stąd też bierze się znacząca różnica w strukturze dochodów. W przypadku PKO BP dochody z tytułu odsetek znacznie bardziej ważą w bilansie. Z drugiej strony, Pekao SA duże nadwyżki osiąga z prowizji bankowych, które w wartościach bezwzględnych są większe niż w PKO BP o przeszło 25 procent. Takie zróżnicowanie bazy przychodowej powoduje, że rezultat w postaci wyników z działalności bankowej w obu przypadkach jest bardzo wyrównany - tak bowiem, jak wynik z tytułu odsetek w przypadku PKO BP był o 35 procent większy, tak wynik na całej działalności jest już wyższy jedynie o 18 procent. Sytuacja jest jednak inna, gdy oba banki skalkulują koszty pozaoperacyjne. Większa skala działalności PKO BP wymusza bowiem większe koszty utrzymania załogi oraz oddziałów. Różnica w kosztach działalności banków jest więc prawie taka sama jak różnica w przypadku przychodów odsetkowych (co jest prawidłowością, gdyż obie wartości najlepiej charakteryzują skalę działalności banku). PKO BP generuje koszty o 44 proc. większe niż Pekao SA. Jednak po odjęciu kosztów działania, oba banki uzyskują niemal identyczny wynik. Ostateczne więc różnica w zysku netto na korzyść banku spod znaku żubra wynika stąd, że PKO BP zawiązał o 200 mln zł większe rezerwy niż Pekao SA.

Cztery w jednym

Poza dwoma gigantami niezły zysk odnotował również BRE Bank. Instytucji tej od dłuższego czasu zarzuca się, iż cechuje ją dość duża "niepewność jutra". Jak się jednak okazuje, wynik ubiegłoroczny jest wciąż niezły w porównaniu z poprzednimi latami. O tym, że BRE Bank nie jest obarczony dużym ryzykiem w generowaniu zysków najlepiej świadczy fakt, iż od lat utrzymujemy bardzo przyzwoity poziom zwrotu na kapitałach, który nie spada poniżej 12 procent - twierdzi Wojciech Kostrzewa, szef BRE. Jednak analitycy, wątpiąc w dobrą passę BRE Banku nie patrzą na wynik lat ubiegłych, ale na możliwości generowania zysków w przyszłości. To bowiem, czy rentowność banku będzie się utrzymywała, zależy od kilku jednorazowych operacji, które nie mają w zwyczaju się powtarzać. Tak też ma być w tym roku - wzrost rentowności zależy od dość spektakularnej wymiany kapitałów na pożyczkę podporządkowaną i zamknięcia kilku transakcji kapitałowych (w tym ITI, PTE Skarbiec oraz mBank), które w praktyce mają stanowić aż 1/3 zysków netto, czyli około 130 - 140 mln zł. Co się jednak stanie, jeśli BRE Bankowi "powinie się noga" i nie zrealizuje tych transakcji. Takie "gdybanie" analitycy uprawiają od lat, a my co roku udowadniamy, że nasze plany nie są "placem na wodzie pisane" - replikuje Wojciech Kostrzewa.

Wygląda na to, że Wojciech Kostrzewa, wzorem Deutsche Banku, chce stworzyć swego rodzaju holding bankowy, gdzie pod jednym dachem na równych prawach będą funkcjonować cztery przedsięwzięcia finansowe - bank korporacyjny, bank detaliczny, bank inwestycyjny oraz asset management i private banking.