Powinieneś o tym wiedzieć
Prawo nie przewiduje obowiązkowego uzasadnienia przez bank decyzji o odmowie udzielenia kredytu konsumentowi. Taki obowiązek jest w stosunku do przedsiębiorcy i tylko wówczas, gdy złoży on o to wniosek. Zdaniem ekspertów, konsument powinien mieć możliwość poznania przyczyn, które wpłynęły na odmowną decyzję banku.
Brak obowiązku
Europejskie przepisy nałożyły na instytucje finansowe obowiązek udzielenia wyjaśnienia oceny zdolności kredytowej przedsiębiorcy. Banki muszą to zrobić, jeżeli wniosek złoży ubiegający się o kredyt. - Ani prawo bankowe, ani ustawa o kredycie konsumenckim nie przewiduje obowiązku uzasadniania decyzji odmownej banku wobec konsumentów - mówi Beata Kaftańska, radca prawny w Kancelarii Wierciński, Kwieciński, Baehr.
Eksperci uważają, że jest to luka w prawie. Ich zdaniem, przepisy nie powinny różnicować klientów banków na przedsiębiorców i konsumentów. Każdy z tych podmiotów powinien mieć możliwość poznania przyczyn, które spowodowały odmowną decyzję banku.
- Ustawodawca powinien rozciągnąć ten obowiązek również na konsumentów - mówi Gerard Woźniak, radca prawny z Kancelarii Gardocki i Partnerzy, Adwokaci i Radcowie Prawni. Ustalenia poczynione przez bank w zakresie posiadania lub nieposiadania zdolności kredytowej przez konsumenta nie muszą odpowiadać stanowi faktycznemu. - Wówczas odmowa udzielenia kredytu danemu podmiotowi, mimo posiadania przez niego zdolności kredytowej, mogłaby zostać zakwalifikowana jako wina w kontraktowaniu - uważa Beata Kaftańska.
Z taką opinią nie zgadza się Jerzy Bańka, radca prawny Związku Banków Polskich. Jego zdaniem, taki zarzut mógłby być postawiony tylko wówczas, gdyby bank skierował ofertę udzielenia kredytu, klient złożył aplikację, a następnie bank w oparciu o fałszywe informacje podjął inną decyzję.
Co myślą banki
- Wprowadzenie obowiązku podawania uzasadnienia nie jest konieczne ani potrzebne, gdyż najważniejsza jest wola banku do rozwiązania problemu podyktowana troską o klienta - uważa Magdalena Załuska-Król, zastępca rzecznika prasowego ds. produktowych z Banku Pekao. Bankowcy przypominają, że polskie prawo nie przewiduje obowiązku udzielania przez banki kredytów. - W Polsce, inaczej niż na przykład w Stanach Zjednoczonych, nie ma przepisów, które by dawały tzw. prawo do kredytu. Bank nie ma więc obowiązku udzielenia kredytu. Jest to więc jego swobodna decyzja jako przedsiębiorcy - tłumaczy Jerzy Bańka.
Co jest najlepszym mechanizmem chroniącym konsumentów przed krzywdzącymi ich decyzjami odmawiającymi udzielenia kredytu - wg bankowców? Dlaczego nie wszystkie informacje są udzielane konsumentom ? Na jakiej podstawie jest wyliczany Score ? Czy są banki, które w ogóle nie uzasadniają swoich odmownych decyzji?
Więcej: Gazeta Prawna 19.05.2008 (97) - str.19
Małgorzata Kryszkiewicz
