Renta rodzinna: Ile musi trwać małżeństwo? Zasady i wymagania prawne

Renta rodzinna jest świadczeniem wypłacanym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) uprawnionym członkom rodziny po osobie zmarłej, która miała prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy. Podstawą prawną przyznawania renty rodzinnej jest ustawa z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Głównym celem świadczenia jest zapewnienie wsparcia finansowego bliskim ubezpieczonego i pomocy w utrzymaniu stabilności finansowej rodziny po jego śmierci.

Prawo do renty rodzinnej przysługuje przede wszystkim małżonkowi (wdowie lub wdowcowi), dzieciom własnym, dzieciom drugiego małżonka, dzieciom przysposobionym, a także wnukom, rodzeństwu i innym dzieciom przyjętym na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności. Renta rodzinna może być również przyznana rodzicom zmarłego, jeżeli spełniają warunki dotyczące wieku lub niezdolności do pracy, a zmarły ubezpieczony przed śmiercią przyczyniał się do ich utrzymania.

Obliczanie wysokości renty rodzinnej opiera się na procentowej wartości świadczenia, jakie przysługiwałoby zmarłemu. Dla jednej osoby uprawnionej wynosi ona 85 proc. świadczenia zmarłego, dla dwóch osób - 90 proc., a dla trzech i więcej osób - 95 proc.. Niezależnie od tych procentowych wartości, renta rodzinna nie może być niższa niż najniższa renta ustanowiona przez ZUS. Od 1 marca 2024 roku minimalna wysokość renty rodzinnej wynosi 1780,96 zł miesięcznie.

Przeczytaj też: ZUS wypłaca ponad 600 zł bez względu na wiek

Prawo do renty rodzinnej nie jest uzależnione od długości trwania małżeństwa. Niezależnie od tego, jak długo trwał związek małżeński, wdowa lub wdowiec mogą starać się o rentę rodzinną, pod warunkiem, że spełniają pozostałe kryteria określone przez ustawę. Proces wnioskowania o rentę rodzinną rozpoczyna się od złożenia odpowiedniego wniosku w ZUS. Renta jest przyznawana od dnia, w którym powstaje prawo do jej otrzymania, ale nie wcześniej niż od miesiąca, w którym złożono wniosek.

Jeśli wniosek został złożony w miesiącu śmierci małżonka lub w miesiącu następnym, renta jest wypłacana od dnia śmierci, o ile już wtedy spełnione były warunki do jej przyznania. Świadczenie to można otrzymywać na dwa sposoby: za pośrednictwem poczty lub bezpośrednio na rachunek bankowy. W przypadku osób mieszkających za granicą, możliwe jest także upoważnienie osoby zamieszkałej w Polsce do odbioru świadczenia.

Warto przy tym pamiętać, że renta rodzinna może zostać obniżona lub zawieszona, jeśli uprawniony osiąga dodatkowe dochody. W przypadku, gdy przychód z tytułu zatrudnienia lub innej działalności objętej obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym przekroczy 130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, ZUS zawiesza prawo do renty. Natomiast, jeśli przychód wynosi więcej niż 70 proc., ale mniej niż 130 proc. przeciętnego wynagrodzenia, renta zostaje zmniejszona o kwotę przekroczenia, jednak nie więcej niż o kwotę maksymalnego zmniejszenia, która od 1 marca 2024 dla rent rodzinnych wynosi 757,08 zł.

Przeczytaj też:

Ile wynosi renta chorobowa? Tyle co miesiąc otrzymują osoby niezdolne do pracy

Jesteś aktywny zawodowo? Od marca przyznają 1300 zł świadczenia

ZUS wypłaca już 1431 zł. Złóż wniosek, decyzja będzie w 14 dni