Rynek hipotek czeka na lepsze czasy

W raporcie podsumowującym 2012 rok analitycy Centrum AMRON stwierdzili, że sytuacja na rynku kredytów mieszkaniowych jest najgorsza od trzech lat. Na początku 2013 r. z banków napływały jeszcze bardziej pesymistyczne wiadomości. Rynkowe ożywienie rozpoczęło się od drugiego kwartału. Mimo tej zmiany krajowe banki nie powtórzyły wyników sprzedażowych z 2012 roku (patrz poniższa tabela). Ubiegłoroczną dekoniunkturę na rynku kredytów mieszkaniowych można porównać tylko ze zjawiskiem, które odnotowano osiem lat wcześniej.

Kliknij i pobierz darmowy program PIT 2013

Dane Centrum AMRON wskazują, że łączna wartość zadłużenia z tytułu kredytów mieszkaniowych w 2013 roku wzrosła o 4,57 proc. W przypadku liczby aktywnych umów analogiczna zmiana wyniosła 5,09 proc. O ubiegłorocznej kondycji rynku lepiej świadczą informacje dotyczące zaciąganych zobowiązań. Od stycznia do grudnia 2013 roku liczba nowych kredytów spadła o 10,02 proc. W analizowanym okresie Polacy pożyczyli na cele mieszkaniowe o 6,73 proc. mniej.

Warto nadmienić, że w stosunku do 2012 r. wzrosła średnia kwota udzielanego kredytu. Prawie czteroprocentowa zmiana może wynikać z działań Komisji Nadzoru Finansowego. Wprowadzenie wymagań dotyczących wkładu własnego w drugiej połowie 2013 roku zmotywowało wiele osób do zaciągnięcia kredytu na 100 proc. mieszkania - podkreśla Andrzej Prajsnar z portalu RynekPierwotny.com

Na uwagę zasługują również informacje dotyczące liczby i wartości kredytów mieszkaniowych, które zostały udzielone w poszczególnych kwartałach. Dane Centrum AMRON wskazują, że wartość nowych zobowiązań rosła już od wiosny ubiegłego roku. Jeżeli chodzi o liczbę kredytowanych lokali to bardzo zły wynik zanotowano w pierwszym kwartale. Od kwietnia do września ub.r. sytuacja się poprawiła. Można przypuszczać, że w tym kontekście decydujące znaczenie miały spadające notowania WIBOR-u. Niewielki spadek liczby nowych kredytów miał miejsce pod koniec roku (październik - grudzień). Zapał potencjalnych kredytobiorców ostudziły podwyżki bankowych marż. Na ich decyzje mogła też wpłynąć perspektywa szybkiego uruchomienia programu "Mieszkanie dla Młodych".

W bieżącym roku rynek kredytów mieszkaniowych nadal będzie stymulowany przez niskie stopy procentowe. Rada Polityki Pieniężnej niedawno poinformowała, że stopy procentowe NBP mogą pozostać na dotychczasowym poziomie do stycznia 2015 r. Pierwotnie podwyżki stóp procentowych były spodziewane w III lub IV kwartale. Ta zmiana planów RPP jest związana z obecną sytuacją geopolityczną. Konflikt rosyjsko - ukraiński najprawdopodobniej zredukuje dynamikę polskiego PKB i przyczyni się do zmniejszenia presji inflacyjnej.

Mimo napięć za wschodnią granicą krajowa gospodarka powinna rozwijać się znacznie szybciej niż w ubiegłym roku. Agencja Standard & Poor's prognozuje wzrost polskiego PKB na 2,80 proc. (wobec 1,50 proc. w 2012 roku). Ożywienie gospodarcze w zestawieniu z niskimi notowaniami WIBOR-u wygeneruje dodatkowy popyt na kredyty mieszkaniowe. Ten efekt niestety będzie redukowany przez stopniowe podwyżki marż. Krajowe banki już teraz rekompensują sobie straty związane z długotrwałą stabilizacją niskiego oprocentowania kredytów i ustawowymi obniżkami opłat interchange.

W drugiej połowie bieżącego roku program "MdM" będzie już zapewniał znaczące wsparcie dla krajowego rynku kredytów mieszkaniowych. Taki stymulator jest bardzo istotny ze względu na perspektywę stabilizacji cen lokali. Nie można jednak oczekiwać, że rządowe dopłaty wywołają przełom na rynku kredytów mieszkaniowych. W 2014 roku wyniki sprzedażowe krajowych banków powinny zbliżyć się do wartości, które odnotowano dwa lata wcześniej.

Andrzej Prajsnar