Senacka komisja budżetu za zmianami do uchwały w sprawie SKOK-ów

Komisja pozytywnie zaopiniowała poprawkę senatora Kazimierza Kleiny z PO (przewodniczącego komisji), zgodnie z którą w ciągu dwóch lat od wejścia w życie ustawy, w przypadku np. ogłoszenia upadłości kas, roszczenia ich członków z tytułu zgromadzonych w kasach pieniędzy będą mogły być finansowane ze środków tzw. funduszu stabilizacyjnego. Komisja opowiedziała się też za wprowadzeniem jednej poprawki legislacyjnej zgłoszonej przez Kleinę.

Senatorowie nie zgodzili się na uzupełnienie ustawy o dwie poprawki przygotowane przez Henryka Ciocha z PiS. Senator zapowiedział, że złoży je podczas posiedzenia plenarnego Izby, jako tzw. wnioski mniejszości.

Pierwsza poprawka Ciocha nakazuje kasom uczestniczenie w systemie gwarancji depozytów zgromadzonych w kasach, organizowanym z udziałem zakładu ubezpieczeń działającego w formie towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych, który zapewniałby gwarancję depozytów na poziomie nie mniejszym niż określono w przepisach unijnych. Senackie Biuro Legislacyjne ostrzegło, że poprawka nie wskazuje precyzyjnie modelu gwarancji depozytów, w którym miałyby uczestniczyć SKOK-i.

Przeciw niej opowiedziało się także Ministerstwo Finansów. - Wydaje się, że to sformułowanie zbyt ogólne, które będzie powodować problemy interpretacyjne - ocenił wiceminister finansów Mirosław Sekuła.

Druga poprawka zakłada, że w przypadku zagrożenia dla stabilności systemu kas, w ciągu dwóch lat od wejścia w życie ustawy Narodowy Bank Polski mógłby udzielić Kasie Krajowej (w której zrzeszone są SKOK-i) kredytu krótkoterminowego. Według senackich legislatorów poprawka ta wykracza poza materię uchwały Sejmu, którą otrzymał Senat.

Składając swoje poprawki Cioch powołał się na opinię Biura Legislacyjnego Senatu, w którym napisano, że "jeżeli parlament nie dokona (...) stosownych zmian mających na celu uregulowanie systemu bezpieczeństwa depozytów pieniężnych zgromadzonych w spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych, członkowie kas mogą zostać pozbawieni odpowiedniej ochrony gromadzonych oszczędności".

- Powinna zostać podjęta inicjatywa ustawodawcza, która te wady pozwoli usunąć - ocenił Kleina.

W ubiegłym tygodniu Sejm uchwałą wprowadził zmiany w ustawie o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych z 2009 roku. Usuwają one z ustawy przepisy niezgodne z konstytucją.

Pierwszy z przepisów uznany w styczniu przez TK za niezgodny z ustawą zasadniczą (art. 17 pkt 1) mówił, że w SKOK-ach, zamiast zgromadzenia wszystkich członków, ma występować zebranie wybranych przedstawicieli. Drugi z przepisów (art. 91 ust. 1 i 2) dotyczył tzw. funduszu stabilizacyjnego, na który składają się wszystkie kasy; w ustawie zapisano, że w latach 2009-10 może być on przeznaczony na pokrycie roszczeń osób oszczędzających, które stracą pieniądze w przypadku upadłości którejś z kas.

Zdaniem TK, art. 17 pkt 1 ustawy o SKOK przez to, że pomija możliwość tworzenia walnego zgromadzenia jako organu kasy, pozbawia tym samym członków spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych możliwości udziału w walnym zgromadzeniu. Tym samym ogranicza prawa członków kas do współdecydowania w podejmowaniu najważniejszych dla tych podmiotów decyzji.

W odniesieniu do art. 91 ust. 1 i 2 - TK uznał, że przepisy są przeterminowane, bo odnoszą się do lat 2009-2010.

W 2009 roku ustawę o SKOK-ach do TK zaskarżył w całości prezydent Lech Kaczyński. W marcu 2011 r. prezydent Bronisław Komorowski wycofał część zarzutów sformułowanych przez swego poprzednika. Ostatecznie Trybunał zajął się badaniem art. 17 pkt 1 i art. 91 ust. 1 i 2 ustawy i w styczniu br. stwierdził, że oba przepisy są niezgodne z konstytucją. Uznał przy tym, że nie są one nierozerwalnie związane z ustawą.

W sytuacji, gdy Trybunał orzeknie, że tylko niektóre przepisy są niezgodne z konstytucją i nie są nierozerwalnie związane z ustawą, prezydent może zwrócić ustawę Sejmowi w celu usunięcia niezgodności. Z tego powodu Sejm musiał ponownie zająć się ustawą o SKOK-ach, ale tylko po to, by zmienić przepisy zakwestionowane przez Trybunał.