Klasa średnia określana jest zwykle na podstawie osiąganych zarobków, choć nie jest to idealna miara. Trudno jednoznacznie wskazać, kto należy do klasy średniej, a kto nie, ponieważ samo pojęcie jest nieostre i pochodzi z pogranicza socjologii oraz ekonomii. Nie ma więc jednego ogólnie przyjętego sposobu na klasyfikację przedstawicieli klasy średniej.
Ile zarabia klasa średnia?
Polski Instytut Ekonomiczny określa klasę średnią na podstawie wskaźnika EHDI (Equivalised Household Disposable Income). Oblicza się go poprzez podzielenie dochodu w gospodarstwie domowym przez określony wskaźnik zależny od liczby domowników.
Przy określaniu, ile zarabia klasa średnia w tej metodzie bierze się pod uwagę medianę (wartość środkową) zarobków. Badania PIE z 2019 roku wskazały, że do klasy średniej jeszcze kilka lat temu zaliczały się osoby zarabiające od 67 proc. do 200 proc. mediany zarobków.
Kwestią zarobków klasy średniej zajęła się także OECD, czyli Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju. Z jej badań wynika, że klasa średnia zarabia od 75 proc. do 200 proc. mediany zarobków na jedną osobę w gospodarstwie domowym.
Według aktualnych danych mediana w polskiej gospodarce narodowej w połowie 2025 roku według GUS wynosiła 7262 zł brutto. Z wytycznych PIE wynika więc, że klasa średnia powinna zarabiać od 4865 zł do 14 524 zł brutto. Tymczasem OECD wskazuje, że klasa średnia powinna zarabiać od 5446 zł do 14 524 zł na jedną osobę w gospodarstwie domowym. Jak widać więc, obydwie metody zgadzają się chociaż w kwestii górnej granicy zarobków klasy średniej.
Klasa średnia zarabia przynajmniej 6 tys. zł? Tak wynika z ostatnich obliczeń
Warto jednak zwrócić także uwagę na przeciętne zarobki w Polsce. Z danych GUS wynika, że na przełomie 2024/2025 średnia krajowa w Polsce sięgała ponad 8800 zł. Gdyby uznać tę kwotę za medianę i podstawić pod obliczenia wedle propozycji OECD, można by wskazać, że klasa średnia zarabia od 6600 zł do 17 600 zł na osobę w gospodarstwie domowym.
Wciąż wszystkie te wyliczenia są obarczone dużym marginesem błędu. Średnia krajowa obliczana przez Główny Urząd Statystyczny jest w oparciu o zarobki około 6,5 mln osób (liczone są jedynie firmy zatrudniające przynajmniej 10 pracowników). Tymczasem ten sam GUS w lutym 2025 podał, że w Polsce zatrudnienie wyniosło 15,138 mln pracujących.
Polacy czują się klasą średnią
Wedle powyższych kryteriów w Polsce do klasy średniej zalicza się około 54 proc. społeczeństwa. Badania CBOS wskazują jednak, że za należących do klasy średniej uważa się dużo więcej Polaków. W ostatnim badaniu, w którym to sprawdzono, aż 77 proc. ankietowanych określiło się przedstawicielami klasy średniej. Spośród nich 14 proc. określiło się klasą średnią niższą, 46 proc. właściwą, a 17 proc. jako wyższa.
Takie rozbieżności między wyliczeniami a badaniami ankietowymi pokazują problem w określeniu klasy średniej. I choć zarobki są ważne dla określenia klasy średniej, to nie są jedyne.
W ocenie swojej przynależności klasowej respondenci biorą pod uwagę także wykształcenie. W ocenach osób ankietowanych wysokość zarobków pozwalająca określić się klasą średnią jest dużo niższa niż w przypadku omawianych metod. Badania CBOS wskazują, że wielu Polaków za niższy próg zarobków klasy średniej uznaje płacę minimalną.
