WIBOR 3M i 6M. Jak wpływa na raty kredytu i kto ustala jego wysokość?
WIBOR to jeden z najważniejszych wskaźników referencyjnych, który określa oprocentowanie kredytów i pożyczek udzielanych przez polskie banki. Z pewnością jest on dobrze znany kredytobiorcom i często przez nich analizowany. Szczególnie teraz, gdy Rada Polityki Pieniężnej podnosi stopy procentowe. Czym jest WIBOR i jaki ma wpływ na wysokość rat kredytów?
- WIBOR to skrót od angielskiego wyrażenia Warsaw Interbank Offered Rate.
- Obok marży stanowi najważniejsze kryterium, decydujące o wysokości raty kredytu bankowego.
- WIBOR nie jest jednak wartością stałą. Wręcz przeciwnie - jego wysokość zmienia się każdego dnia.
Mówiąc najprościej, WIBOR jest wskaźnikiem wartości pieniądza na międzybankowym rynku pieniężnym. Podstawę prawną stanowi tutaj art. 3 ust. 1 pkt 22 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1011 z dnia 8 czerwca 2016 r.
To właśnie na stopie procentowej określanej przez WIBOR banki komercyjne udzielają sobie nawzajem pożyczek, by uzyskać fundusze niezbędne do wykonywania późniejszych transakcji z klientami.
WIBOR ma wartość zmienną, określaną niemal codziennie na podstawie uśrednionej wysokości stóp procentowych wskazywanych przez poszczególne banki, które są zobowiązane do przekazywania tych informacji we wszystkie dni robocze o godz. 11.00.
Proces określania stawek WIBOR nosi nazwę fixing. Wykorzystując go, ustala się kilka obowiązujących na polskim rynku międzybankowym wartości. Do najważniejszych z nich należą:
- WIBOR ON - przestawiający aktualną stawkę WIBOR na 1 dzień,
- WIBOR 1M - aktualizowany co miesiąc
- WIBOR 3M - aktualizowany co kwartał
- WIBOR 6M - aktualizowany na pół roku
WIBOR to polska stawka referencyjna, która ma odpowiedniki w wielu zagranicznych systemach bankowych. Rynek międzynarodowy strefy euro posiada analogiczną wartość nazywaną EURIBOR.
W ostatnich tygodniach temat WIBORU poruszany jest znacznie częściej w kontekście kredytów - zwłaszcza hipotecznych - i dużego wzrostu comiesięcznych rat. Jest to spowodowane kolejnymi podwyżkami stóp procentowych (i oczekiwaniem na kolejne), które bezpośrednio wpływają na stawkę WIBOR.
Ta natomiast wpływa na wysokość raty kredytu przez cały okres trwania umowy. Może ją znacząco obniżyć (co miało miejsce np. w czasie pandemii), jak i podnieść (co dzieje się aktualnie).
Oferty kredytów banków komercyjnych uzależnione są od aktualnej stopy WIBOR. Jej wartość jest taka sama dla wszystkich banków, bez względu na to, czy specjalizują się w obsłudze klientów indywidualnych, czy przedsiębiorców. Do stopy WIBOR banki doliczają jeszcze swoją marżę.
Stawka WIBOR wpływa nie tylko na wysokość rat kredytu hipotecznego. Odnosi się ona do wszystkich produktów bankowych z oprocentowaniem zmiennym, do których należą m.in.:
- kredyty gotówkowe i pożyczki,
- zakupy na raty,
- leasing
Wysokość WIBORU wpływa również na oprocentowanie (koszt) obligacji skarbowych oraz korporacyjnych. Kredytobiorca decydujący się na zaciągnięcie kredytu - szczególnie rozłożonego na wiele lat - nie jest w stanie dokładnie przewidzieć, jaką wysokość osiągnie jego rata w przyszłości.
Bank musi go jednak poinformować, jak często aktualizuje wysokość oprocentowania. Zazwyczaj ma to miejsce raz na kwartał (WIBOR 3M) lub raz na pół roku (WIBOR 6M). Informacja ta powinna być również zawarta w umowie kredytowej.
W ostatnich miesiącach WIBOR 3M znacznie wzrósł, a jego aktualna stawka wynosi 6,74 proc., natomiast WIBOR 6M przekroczył już próg 6,99 proc. (na dzień 8 czerwca 2022).
Jest to duży skok w porównaniu z danymi z początku kwietnia. Niestety nic nie wskazuje na to, by w najbliższym czasie WIBOR miał spaść z uwagi na kolejne podwyżki stóp procentowych.
W odpowiedzi na kolejne podwyżki stóp procentowych, a tym samym rosnące raty kredytów, rząd zapowiedział pomoc dla kredytobiorców spłacających kredyty mieszkaniowe w złotych, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji finansowej. Niedawno, w czasie Europejskiego Kongresu Gospodarczego w Katowicach, premier Mateusz Morawiecki wspominał o czterech projektach, do których należą:
- wakacje kredytowe,
- Fundusz Pomocowy,
- Fundusz Wsparcia Kredytobiorców,
- likwidacja WIBOR-u
Według rządowych planów WIBOR miałby zostać zastąpiony innym, "bardziej przejrzystym mechanizmem kalkulowania kosztów".
Na razie likwidacja WIBORU jest jedynie projektem, który według wstępnych planów ma zostać wprowadzony w 2023 roku.
