Wpływy z opłaty recyklingowej wciąż dalekie od założeń i spadają. Sprawdziliśmy, ile zarobiło państwo w 2023 r.

Już w ubiegłym roku wpływy z opłaty recyklingowej były o ponad pół miliarda złotych niższe niż zakładał rząd. Dane z 2023 roku wskazują na kolejne spadki. Interia Biznes podsumowała wpływy z opłaty recyklingowej w poszczególnych województwach w 2023 roku. Zapytaliśmy też resort klimatu, czy planowane są zmiany.

Jak informuje nas Ministerstwo Klimatu i Środowiska, wpływy z tytułu opłaty recyklingowej za 2023 rok wyniosły 173 mln zł. To spadek o blisko 1 proc. w stosunku do danych z ubiegłego roku (174,5 mln zł) i powrót do poziomu z 2021 roku, kiedy wpływy z tego tytułu osiągnęły poziom 172,5 mln zł. 

To kolejny rok, kiedy dane nie są nawet zbliżone do założeń, które miał poprzedni rząd w momencie wprowadzenia opłaty recyklingowej. W Ocenie Skutków Regulacji Ministerstwo Klimatu i Środowiska zakładało, że wprowadzenie opłaty recyklingowej da wpływy na poziomie ponad 1,1 mld zł już w 2018 roku i niewiele niższe w kolejnych latach:

• 2019 rok - ponad 1 mld zł
• 2020 rok - 922 mln zł
• 2021 rok - 807 mln zł
• 2022 rok - 691 mln zł

Od 2020 roku wpływy z opłaty recyklingowej nie przekraczają jednak 190 mln zł, a resort klimatu tłumaczy to "drastycznym zmniejszeniem zużycia toreb na zakupy". 

Od 2018 roku w Polsce pobierana jest opłata recyklingowa za wydane przy kasie torby plastikowe. Od nowelizacji tej ustawy z września 2019 roku najcieńsze opakowania foliowe, zwane zrywkami, są darmowe, o ile wykorzystywane są w odpowiedni sposób. W pozostałych przypadkach kosztują najczęściej 0,20 zł (plus VAT). Chodzi o torby o grubości poniżej 15 mikrometrów, które są wymagane ze względów higienicznych lub gdy stanowią podstawowe opakowanie żywności sprzedawanej luzem. 

Opłata recyklingowa bez wyjątków dotyczy pozostałych toreb na zakupy, które zostały wykonane z tworzyw sztucznych. Tutaj opłata może sięgać nawet złotówki za sztukę. 

W poszczególnych samorządach wpływy z tytułu opłaty recyklingowej znacząco się różnią. Resort klimatu wyjaśnił, że ma na to wpływ kilka kwestii:

• indywidualny wybór klientów
• mniej sprzedanych toreb
• liczba mieszkańców województwa
• liczba sklepów

Opłata recyklingowa jest pobierana od klientów, którzy chcą w taką torbę zapakować swoje zakupy, a następnie przekazywana do właściwego urzędu marszałkowskiego ze względu na miejsce pobrania opłaty. Zapytaliśmy urzędy marszałkowskie, jakie wpływy z opłaty recyklingowej notowały one w 2023 roku. 

Największe dochody z tego typu notują trzy samorządy: Mazowsze (26 mln zł), Śląsk (19 mln zł) i Wielkopolska (18,5 mln zł). Z kolei najniższe dotyczą województw: opolskiego (3,8 mln zł), świętokrzyskiego (3,9 mln zł) i podlaskiego (5,7 mln zł). 

Przed wprowadzeniem opłaty za wykorzystanie opakowań z tworzyw sztucznych roczne zużycie toreb foliowych (wszystkich grubości) szacowano na ok. 300 sztuk na mieszkańca. W wyniku wprowadzenia opłaty recyklingowej zużycie lekkich toreb na zakupy z tworzywa sztucznego spadło do ok. 9 sztuk na osobę. To znacznie mniej niż wskazują cele UE do 2025 roku. Unia oczekuje, że w tym czasie kraje członkowskie osiągnął cel 40 szt. na osobę.

Wpływy z tytułu opłaty recyklingowej oraz dodatkowej opłaty recyklingowej w wysokości 1 proc. stanowią dochody budżetu samorządu województwa i każdorazowo przeznaczane są na koszty egzekucji tych należności od przedsiębiorców i obsługę administracyjną systemu poboru tych opłat. 

Z kolei równowartość pozostałej pobranej opłaty recyklingowej jest wnoszona na rachunek bankowy Funduszu Termomodernizacji i Remontów, a środki te przeznaczane są na tzw. niskoemisyjne cele:

• realizację przedsięwzięć niskoemisyjnych; 
• wymianę lub likwidację systemów grzewczych bądź systemów podgrzewających wodę użytkową;
• zmniejszenia zapotrzebowania na energię dostarczaną na potrzeby ogrzewania budynku mieszkalnego jednorodzinnego i podgrzewania wody użytkowej.

Wpływy z opłaty recyklingowej były w 2023 roku niższe o 1,6 mln zł rok do roku, jednak rząd na razie nie bierze pod uwagę żadnych reform. 

"Ministerstwo Klimatu i Środowiska obecnie nie planuje zmiany rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 27 sierpnia 2019 r. w sprawie stawki opłaty recyklingowej" - odpowiedział nam resort. 

Agnieszka Maciuła-Ziomek