Wysokość świadczeń chorobowych dla pracownika

Ubezpieczony będący pracownikiem podlega ubezpieczeniu chorobowemu na zasadach obowiązkowych. Sam charakter podlegania takiemu ubezpieczeniu nie ma znaczenia dla możliwości ubiegania się o świadczenia chorobowe. Przysługują one bowiem osobom objętym ubezpieczeniem społecznym w razie choroby i macierzyństwa z założenia po upływie odpowiedniego okresu wyczekiwania. Świadczenia chorobowe mogą być związane z niezdolnością do pracy ubezpieczonego lub wynikać z konieczności osobistego sprawowania opieki nad członkiem jego rodziny albo przysługiwać z tytułu macierzyństwa.

Wynagrodzenie i zasiłek chorobowy

Podstawowym świadczeniem chorobowym, które przysługuje pracownikowi, jest zasiłek chorobowy. Zanim nabędzie on prawo do zasiłku chorobowego, to z racji niezdolności do pracy za pierwsze w roku kalendarzowym dni takiej niezdolności zachowuje on prawo do wynagrodzenia chorobowego. Pracownikowi, który nie ukończył 50 lat, wynagrodzenie chorobowe przysługuje do 33 dni w roku kalendarzowym, natomiast pracownikowi, który ukończył wskazany wiek, wynagrodzenie przysługuje do 14 dni w roku kalendarzowym. Przy czym należne jest ono w przypadkach, w których pracownik ma prawo do zasiłku chorobowego. Wysokość wynagrodzenia chorobowego została zróżnicowana. Może ono wynosić 100% podstawy jego wymiaru albo co najmniej 80% takiej podstawy (tabela 1).

Reklama

Za czas niezdolności do pracy trwającej łącznie dłużej niż 33 dni w ciągu roku kalendarzowego, a w przypadku pracownika, który ukończył 50. rok życia, trwającej łącznie dłużej niż 14 dni w ciągu roku kalendarzowego, pracownikowi przysługuje zasiłek chorobowy na zasadach określonych w ustawie o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, zwanej ustawą zasiłkową.

Zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego. Na równi z niezdolnością do pracy z powodu choroby ustawodawca nakazał traktować niemożność wykonywania pracy:

  • w wyniku decyzji wydanej przez właściwy organ albo uprawniony podmiot na podstawie przepisów o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi,
  • z powodu przebywania w:
    • stacjonarnym zakładzie lecznictwa odwykowego w celu leczenia uzależnienia alkoholowego,
    • szpitalu albo innym zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne w celu leczenia uzależnienia od środków odurzających lub substancji psychotropowych,

  • wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów.

Pracownik nabywa prawo do zasiłku chorobowego po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego, czyli tzw. okresu wyczekiwania, chyba że:

  • jest absolwentem szkoły lub uczelni lub osobą, która zakończyła kształcenie w szkole doktorskiej, która została objęta ubezpieczeniem chorobowym lub przystąpiła do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od dnia ukończenia szkoły lub uzyskania dyplomu ukończenia studiów, lub zakończenia kształcenia w szkole doktorskiej,
  • niezdolność do pracy spowodowana została wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy,
  • ma wcześniejszy, co najmniej 10-letni okres obowiązkowego ubezpieczenia chorobowego,
  • był posłem i senatorem, który przystąpił do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od ukończenia kadencji,
  • stał się pracownikiem w jednostkach organizacyjnych KAS jako funkcjonariusz Służby Celnej, który przyjął propozycję pracy na podstawie art. 165 ust. 7 i art. 167 ust. 2 ustawy - Przepisy wprowadzające ustawę o KAS (Dz. U. z 2016 r. poz. 1948 ze zm.),

to prawo do zasiłku chorobowego przysługuje mu od pierwszego dnia ubezpieczenia chorobowego.

Jeśli wymagany jest okres wyczekiwania, to wlicza się do niego poprzednie okresy ubezpieczenia chorobowego, pod warunkiem że przerwa między nimi nie przekroczyła 30 dni lub była spowodowana urlopem wychowawczym, urlopem bezpłatnym albo odbywaniem czynnej służby wojskowej przez żołnierza niezawodowego.

Do obliczenia wartości świadczeń chorobowych niezbędne jest wcześniejsze ustalenie wysokości podstawy ich wymiaru. Zasady ustalania tej podstawy dla pracownika określa rozdział 8 ustawy zasiłkowej.

Miesięczny zasiłek chorobowy zasadniczo został ustalony przez ustawodawcę na poziomie 80% podstawy wymiaru zasiłku. Ma to miejsce, gdy niezdolność do pracy spowodowana jest chorobą lub niemożnością wykonywania pracy, o której mowa w art. 6 ust. 2 ustawy zasiłkowej. Gdy jednak niezdolności do pracy lub niemożności jej wykonywania towarzyszą dodatkowe okoliczności, wówczas zasiłek wynosi 70% lub 100% podstawy jego wymiaru (tabela 2). Natomiast gdy niezdolność do pracy spowodowana została wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową, to zasiłek chorobowy przysługuje w wysokości 100% podstawy wymiaru.

Zarówno wynagrodzenie chorobowe, jak i zasiłek chorobowy wypłaca się za każdy dzień niezdolności do pracy, nie wyłączając dni wolnych od pracy.

Pozostałe świadczenia chorobowe

Ubezpieczonemu, który po wyczerpaniu zasiłku chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy, przysługuje świadczenie rehabilitacyjne. Jest ono należne przez okres niezbędny do przywrócenia zdolności do pracy, nie dłużej jednak niż przez 12 miesięcy. Wysokość świadczenia rehabilitacyjnego została uzależniona m.in. od okresu, za który ono przysługuje. Ustawodawca ustalił je na poziomie:

  • 90% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego za okres pierwszych trzech miesięcy,
  • 75% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego za pozostały okres,
  • 100% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego, jeżeli niezdolność do pracy przypada w okresie ciąży lub świadczenie rehabilitacyjne przysługuje z ubezpieczenia wypadkowego.

Oprócz świadczeń chorobowych należnych pracownikowi z racji jego niezdolności do pracy może on ubiegać się o zasiłek opiekuńczy. Świadczenie o tym charakterze przysługuje pracownikowi zwolnionemu od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad członkiem rodziny. Jeśli pracownik spełni przesłanki do nabycia prawa do zasiłku opiekuńczego, o których mowa w art. 32-34 ustawy zasiłkowej, wówczas miesięczny zasiłek opiekuńczy przysługuje w wysokości 80% podstawy jego wymiaru.

Kolejnym świadczeniem zaliczanym do kategorii świadczeń chorobowych niezwiązanym z niezdolnością do pracy pracownika jest zasiłek macierzyński. Przysługuje on ubezpieczonej/mu w okolicznościach wskazanych w art. 29, 30 ustawy zasiłkowej.

Zasiłek macierzyński przysługuje przez okres ustalony przepisami K.p. jako okres urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego oraz urlopu ojcowskiego. Jego wysokość uzależniona jest przede wszystkim od rodzaju urlopu, z którego korzysta osoba uprawniona (tabela 3).

Za okres po ustaniu zatrudnienia

Za okres przypadający po ustaniu zatrudnienia pracownik może realizować swoje uprawnienia do zasiłku chorobowego, macierzyńskiego i świadczenia rehabilitacyjnego. W przypadku zasiłku chorobowego (z wyjątkiem wskazanym przez ZUS w komentarzu do ustawy zasiłkowej dostępnym na www.zus.pl) i świadczenia rehabilitacyjnego zastosowanie może mieć zasada dotycząca ograniczenia podstawy wymiaru. Nie może być ona wyższa niż kwota wynosząca 100% przeciętnego wynagrodzenia. Ustala się ją miesięcznie, poczynając od 3. miesiąca kwartału kalendarzowego, na okres 3 miesięcy, na podstawie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału, ogłaszanego dla celów emerytalnych. Powyższe prowadzi do wniosku, że ulega ona zmianie od 1 marca, 1 czerwca, 1 września i 1 grudnia każdego roku kalendarzowego.

Tabela 1. Wysokość wynagrodzenia chorobowego przysługującego pracownikowi
Za czas niezdolności
do pracy wskutek:
Pracownik w wieku:
do 50 lat powyżej 50. roku życia*
zachowuje prawo do wynagrodzenia chorobowego
do 33 dni łącznie w ciągu
roku kalendarzowego
do 14 dni łącznie w ciągu
roku kalendarzowego
w wysokości:
choroby lub odosobnienia
w związku
z chorobą zakaźną
co najmniej 80% wynagrodzenia, chyba że obowiązujące
u danego pracodawcy przepisy prawa pracy
przewidują wyższe wynagrodzenie z tego tytułu
wypadku w drodze
do pracy lub z pracy
albo
choroby przypadającej
w czasie ciąży
100% wynagrodzenia
poddania się niezbędnym
badaniom lekarskim
przewidzianym dla kandydatów
na dawców komórek,
tkanek i narządów oraz
poddania się zabiegowi
pobrania komórek,
tkanek i narządów
100% wynagrodzenia

* gdy niezdolność pracownika do pracy przypada po roku kalendarzowym, w którym ukończył on 50. rok życia

Tabela 2. Wysokość zasiłku chorobowego dla pracownika z ubezpieczenia chorobowego
Okoliczności
towarzyszące
niezdolności do pracy
Wysokość zasiłku chorobowego
dla pracownika w wieku:
powyżej 50 lat do 50 lat
od 15. do 33.
dnia*
od 34. dnia* od 34. dnia*
Niezdolność do pracy wskutek choroby lub niemożność wykonywania pracy z powodów wskazanych w art. 6 ust. 2 ustawy zasiłkowej, z zastrzeżeniem jak niżej 80% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego
Niezdolność do pracy wskutek choroby lub niemożność wykonywania pracy:
- przypada na okres pobytu w szpitalu,

80% podstawy wymiaru
zasiłku chorobowego

70% podstawy wymiaru
zasiłku chorobowego

- przypada na okres ciąży,
- powstała wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów,
- powstała wskutek wypadku w drodze do lub z pracy

100% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego

* gdy niezdolność do pracy przypada w danym roku kalendarzowym

Tabela 3. Wysokość zasiłku macierzyńskiego
Rodzaj urlopu, z którego korzysta pracownik Miesięczna wysokość zasiłku macierzyńskiego
wynosi:
urlop macierzyński lub urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego 100% podstawy wymiaru zasiłku 80% podstawy wymiaru zasiłku za cały okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego oraz urlopu rodzicielskiego, gdy pisemny wniosek o urlop rodzicielski w pełnym wymiarze przypadający bezpośrednio po urlopie macierzyńskim/na warunkach urlopu macierzyńskiego zostanie złożony w ciągu 21 dni po porodzie lub przyjęciu dziecka na wychowanie i wystąpieniu do sądu z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka albo przyjęciu dziecka na wychowanie jako rodzina zastępcza, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej
urlop rodzicielski 100% podstawy wymiaru zasiłku za okres do 6, 8, lub 3 tygodni urlopu rodzicielskiego w przypadkach wskazanych odpowiednio w K.p.
60% podstawy wymiaru zasiłku za okres urlopu rodzicielskiego przypadający po wymienionych wcześniej okresach
urlop ojcowski 100% podstawy wymiaru zasiłku

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2019 r. poz. 645)


autor: Honorata Urbaniak
Gazeta Podatkowa nr 73 (1635) z dnia 2019-09-12

GOFIN podpowiada

Biznes INTERIA.PL na Twitterze. Dołącz do nas i czytaj informacje gospodarcze

Dowiedz się więcej na temat: chorobowe
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Strona główna INTERIA.PL
Polecamy
Finanse / Giełda / Podatki
Bądź na bieżąco!
Odblokuj reklamy i zyskaj nieograniczony dostęp do wszystkich treści w naszym serwisie.
Dzięki wyświetlanym reklamom korzystasz z naszego serwisu całkowicie bezpłatnie, a my możemy spełniać Twoje oczekiwania rozwijając się i poprawiając jakość naszych usług.
Odblokuj biznes.interia.pl lub zobacz instrukcję »
Nie, dziękuję. Wchodzę na Interię »