Amortyzacja oraz sprzedaż samochodu osobowego o wartości przekraczającej 20 000 euro
Spółka z o.o. amortyzuje samochód osobowy o wartości początkowej przekraczającej 20.000 euro. Jak należy naliczać odpisy amortyzacyjne, uwzględniając kwoty zaliczane do kosztów podatkowych? Czy w momencie zbycia takiego pojazdu kosztem uzyskania przychodu może być niezamortyzowana wartość początkowa, również w części przekraczającej 20.000 euro?
| Dokonując amortyzacji samochodu osobowego, kosztem uzyskania przychodu może być jedynie część odpisu naliczana od wartości początkowej nieprzekraczającej 20.000 euro. Przy sprzedaży takiego pojazdu cała jego niezamortyzowana wartość początkowa podlega zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów. Przy takiej sprzedaży ograniczenie dotyczące wartości początkowej przekraczającej 20.000 euro nie znajduje bowiem zastosowania. |
Przypomnijmy, że co do zasady, przy amortyzacji samochodów osobowych istnieje ograniczenie w zaliczaniu odpisów amortyzacyjnych do kosztów uzyskania przychodów. Jak wynika bowiem z art. 16 ust. 1 pkt 4 ustawy o PDOP, nie stanowią kosztów uzyskania przychodów odpisy z tytułu zużycia samochodu osobowego w części ustalonej od wartości samochodu przewyższającej równowartość 20.000 euro przeliczonej na złote według kursu średniego euro ogłaszanego przez NBP z dnia przekazania samochodu do używania.
Oznacza to, że w sytuacji, gdy wartość początkowa samochodu osobowego przekracza równowartość 20.000 euro (w przeliczeniu na złote według ww. kursu), z kosztów uzyskania przychodów należy każdorazowo wyłączać taką część odpisu amortyzacyjnego, która przypada na wartość początkową samochodu przekraczającą ww. limit.
Co istotne, jak już wielokrotnie podkreślaliśmy, nie jest dopuszczalne rozwiązanie polegające na zaliczaniu do kosztów uzyskania przychodów całej wartości odpisów amortyzacyjnych, aż do momentu, gdy ich łączna suma zrówna się z równowartością 20.000 euro, a po przekroczeniu tej wartości całkowite wyłączenie z kosztów podatkowych pozostałych odpisów amortyzacyjnych.
Dodajmy, że powyższe ograniczenia stosuje się wyłącznie dla celów podatku dochodowego. Natomiast dla celów bilansowych odpisy amortyzacyjne od wartości początkowej samochodu osobowego w całości odnoszone są w ciężar kosztów działalności operacyjnej.
Uwzględniając fakt, że część odpisu amortyzacyjnego nie jest kosztem uzyskania przychodu, wskazane jest wyodrębnienie w ewidencji analitycznej konta 40-0 "Amortyzacja" części stanowiącej i niestanowiącej kosztów uzyskania przychodów.
| Przykład 1
Spółka zakupiła samochód osobowy o wartości początkowej 120.000 zł i w tym samym miesiącu wprowadziła go do ewidencji środków trwałych. W dniu przekazania samochodu do używania średni kurs euro ogłaszany przez NBP wyniósł 4,2 zł/euro (kurs przykładowy). W związku z tym równowartość 20.000 euro, w przeliczeniu na złote, wyniosła 84.000 zł. Do amortyzacji pojazdu (dla celów podatkowych i bilansowych) przyjęto 20% roczną stawkę amortyzacyjną. Rozliczenie odpisów amortyzacyjnych może przebiegać następująco:
W księgach rachunkowych zostanie to ujęte zapisem:
|
W uzupełnieniu dodajmy, że w przypadku samochodów osobowych, których wartość początkowa przekracza 20.000 euro, zastosowanie znajdzie dodatkowo ograniczenie w zaliczaniu do kosztów uzyskania przychodów składek na ich ubezpieczenie, tj. składek w wysokości przekraczającej ich część ustaloną w takiej proporcji, w jakiej pozostaje równowartość 20.000 euro, przeliczona u podatników CIT na złote według kursu średniego euro ogłaszanego przez NBP z dnia zawarcia umowy ubezpieczenia w wartości samochodu przyjętej dla celów ubezpieczenia.
Odnosząc się do rozliczenia sprzedaży omawianego pojazdu należy wskazać, że znajdą tutaj zastosowanie zasady ogólne wynikające z art. 16 ust. 1 pkt 1 ustawy o PDOP. Jak wynika z tego przepisu, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów m.in. wydatków na nabycie środków trwałych, przy czym wydatki te, pomniejszone o sumę odpisów amortyzacyjnych (zarówno stanowiących, jak i niestanowiących kosztów uzyskania przychodów), są jednak kosztem uzyskania przychodów, w przypadku odpłatnego zbycia środków trwałych, bez względu na czas ich poniesienia.
Przytoczony przepis nie wprowadza żadnego dodatkowego zastrzeżenia ograniczającego prawo zaliczenia do kosztów podatkowych wydatków na zakup samochodu osobowego o wartości przekraczającej 20.000 euro. Oznacza to, że cała niezamortyzowana wartość takiego pojazdu będzie mogła być zaliczona do kosztów uzyskania przychodów na moment jego sprzedaży.
| Przykład 2
Spółka po 24 miesiącach amortyzacji sprzedała pojazd, o którym jest mowa w przykładzie 1. W związku z tym, w miesiącu jego zbycia do kosztów uzyskania przychodów zostanie zaliczona kwota 72.000 zł ustalona w następujący sposób: wartość początkowa pojazdu 120.000 zł - dotychczasowe odpisy amortyzacyjne (zarówno stanowiące koszty uzyskania przychodów, jak i niestanowiące takich kosztów) 48.000 zł (24 miesiące × 2.000 zł) = 72.000 zł. |
W ewidencji księgowej, w związku ze sprzedażą pojazdu, wystąpią następujące zapisy:
| • wycofanie samochodu z ewidencji (120.000 zł): |
| - Ma konto 01 "Środek trwały" (w analityce: Samochód o wartości przekraczającej 20.000 euro), |
| • dotychczasowe umorzenie (48.000 zł): |
| - Wn konto 07-1 "Odpisy umorzeniowe środków trwałych", |
| • wartość nieumorzona (72.000 zł): |
| - Wn konto 76-1 "Pozostałe koszty operacyjne". |
Jednocześnie kwota uzyskana ze sprzedaży zwiększy pozostałe przychody operacyjne zapisem: Wn konto 24 "Pozostałe rozrachunki", Ma konto 76-0 "Pozostałe przychody operacyjne" (pomijamy kwestię VAT).
Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych Nr 11 z dnia 2016-04-10