Bilans firmy. Jak go sporządzić i czym jest bilans otwarcia?
Każde przedsiębiorstwo, które prowadzi księgi rachunkowe, jest zobowiązane do sporządzania rocznego sprawozdania finansowego. Jednym z najważniejszych elementów sprawozdania jest natomiast bilans firmy, który należy przygotować z należytą starannością. Jak sporządzić bilans otwarcia oraz zamknięcia i co należy o nich wiedzieć?
Bilans firmy to podstawowy dokument, będący elementem sprawozdania finansowego, który stanowi zestawienie aktywów i pasywów danej firmy. Bilans ma na celu ukazanie finansowej sytuacji firmy przypadającej na tzw. datę bilansową.
Jego najważniejszą cechą jest zrównoważenie stron, co oznacza, że aktywa zawsze powinny równać się pasywom. Bilans rozróżnia się na dwa jego rodzaje, tj. bilans otwarcia, który sporządzany jest na początku roku sprawozdawczego oraz bilans zamknięcia, który sporządza się na zamknięcie roku obrotowego.
Bilans musi zostać przygotowany przez wszystkie przedsiębiorstwa, które zobowiązane są do prowadzenia ksiąg rachunkowych, tj. spółki handlowe, cywilne oraz organizacje, a także osoby fizyczne, spółki jawne osób fizycznych i spółki partnerskie, których dochody w danym roku kalendarzowym przekraczają 2 mln euro.
Bilans przypada na ostatni dzień obrotowy firmy, a więc jeśli rok obrotowy pokrywa się z kalendarzowym, to wówczas dzień bilansowy wypada 31 grudnia. Zgodnie z art. 12 ust. 2 Ustawy o rachunkowości bilans księgowy przygotowuje się:
● w dniu zamknięcie roku obrotowego,
● po zakończeniu postępowania upadłościowego,
● po likwidacji, sprzedaży lub zamknięciu przedsiębiorstwa,
● dzień przed zmianą formy prawnej firmy,
● dzień przed fuzją lub podziałem przedsiębiorstwa,
● dzień przed ogłoszeniem upadłości lub rozpoczęciem procesu likwidacji przedsiębiorstwa,
● w dniu połączenia firmy.
Zgodnie z przepisami spółki mają 3 miesiące liczone od tzw. dnia bilansowego na sporządzenie bilansu księgowego. Ponadto bilans powinien zostać zatwierdzony przez władze firmy najpóźniej do 6 miesięcy od dnia bilansowego.
Sporządzenie bilansu przedsiębiorstwa odbywa się zgodnie z zasadami zawartymi w Ustawie o rachunkowości. W praktyce jego przygotowaniem najczęściej zajmują się biura rachunkowe, dlatego właściciele firm nie muszą martwić się o samodzielnie sporządzenie bilansu.
W bilansie przede wszystkim muszą znaleźć się aktywa, tj. trwałe, obrotowe, należne wpłaty na kapitał podstawowy, udziały oraz pasywa, czyli kapitał własny, podstawowy, zapasy itp., zobowiązania oraz rezerwy na zobowiązania. W bilansie należy wykazać stan w/w aktywów i pasywów na dzień kończący bieżący rok obrotowy.
Poza tym w bilansie powinny znaleźć się:
● dokładne dane przedsiębiorstwa,
● określenie dokumentu, czyli “bilans",
● wskazanie momentu bilansowego,
● wskazanie daty i miejsca przygotowania bilansu,
● podpis osoby prowadzącej księgi rachunkowego oraz podpisy władz firmy.
W celu sporządzenia bilansu, trzeba również wziąć pod uwagę obowiązujące zasady, m.in.:
● zasadę memoriału - zgodnie z nią w księgach rachunkowych powinny zostać ujęte wszystkie osiągnięte, przypadające na jej rzecz przychody i obciążające ją koszty związane z tymi przychodami, dotyczące danego roku obrotowego, niezależnie od terminu ich zapłaty,
● zasadę współmierności - do aktywów i pasywów danego okresu sprawozdawczego zaliczane będą koszty lub przychody dotyczące przyszłych okresów oraz przypadające na ten okres sprawozdawczy koszty, które jeszcze nie zostały poniesione,
● zasadę ostrożności - wynika z niej, że poszczególne składniki aktywów i pasywów wycenia się, stosując rzeczywiście poniesione na ich nabycie ceny, z zachowaniem zasady ostrożności,
● zasadę zakazu kompensat - wynika z niej, że wartość poszczególnych składników aktywów oraz pasywów, przychodów i związanych z nimi kosztów oraz zysków i strat nadzwyczajnych ustala się oddzielnie.
Wykaz wszystkich zasad, o których należy pamiętać przy sporządzaniu bilansu rocznego, znajduje się w Ustawie o rachunkowości z dnia 29 września 1994 r.
Niezłożenie sprawozdania finansowego, a tym samym niezłożenie bilansu firmy w wyznaczonym terminie, może skutkować karą grzywny lub pozbawienia wolności, a także rozwiązaniem i wykreśleniem przedsiębiorstwa z danego rejestru.
WG
