Co czwarte przedsiębiorstwo znika z rynku przed upływem roku działalności

Założenie własnego biznesu oznacza często skok na głęboką wodę. Wiele osób decyduje się na uruchomienie firmy bez dokładnego przemyślenia oraz bez dokonania analiz czy choć powierzchownego zbadania rynku, co w wielu przypadkach kończy się zamknięciem biznesu. Ale nawet najlepiej obmyślone interesy nie zawsze są w stanie wytrzymać czy to ze zmianami na rynku, czy z konkurencją. Obecnie - jak wynika z danych GUS - z rynku już w trakcie pierwszego roku działalności znika co czwarta firma.

Aż 74 proc. firm założonych w 2013 r., działało w roku 2014. Wprawdzie ten wynik jest gorszy niż jeszcze kilka lat temu - bo najbardziej wytrzymałe okazały się firmy założone w roku 2010, bo odsetek tych, które przetrwały pierwsze 12 miesięcy, był bliski 78 proc. - ale znacznie lepszy niż na początku tego wieku.

Spośród przedsiębiorstw założonych w 2001 r. pierwszy rok przetrwało tylko niespełna 65 proc. Jeszcze gorzej wiodło się przedsiębiorstwom założonym w roku 2002 - tylko 61,5 proc. funkcjonowało dłużej niż rok.

Na szczęście, dość szybko żywotność firm zaczęła się poprawiać - już firmy założone w roku 2004 radziły sobie lepiej niż ich poprzedniczki. Przez następne lata prawie każda kolejna generacja przedsiębiorstw była bardziej żywotna od poprzedniej, aż do rekordu ustalonego w roku 2010. Potem wskaźnik przeżywalności 1 roku zaczął powoli maleć, choć w przypadku tych z 2013 r. widać znaczne pogorszenie wyników.

Jednak przeżycie pierwszego roku przez firmę nie oznacza, że będzie sobie ona już radzić na rynku. Wprost przeciwnie - firmy umierają po każdym kolejnym roku działalności. Bardzo ciężki jest zwykle 3 rok istnienia, kiedy stosunkowo dużo biznesów znika. Spośród firm założonych w roku 2011, pierwsze 3 lata działalności przetrwało nieco ponad 43 proc.

Pod względem przeżywalności obecnie jest również lepiej niż było na początku dekady. Spośród firm założonych w 2001 r. trzecie urodziny obchodziło nieco ponad 39 proc., a w gronie firm uruchomionych w 2002 r. do końca trzeciego roku działalności przetrwało nieco ponad 35 proc. A więc mamy wzrost aż o 8 pkt. proc.

Najlepiej pod względem przeżywalności wyglądały firmy założone w roku 2008 - spośród nich pierwsze trzy lata przetrwało prawie 47 proc. przedsiębiorstw. Potem wyniki się pogorszyły, choć od pokolenia przedsiębiorstw założonych w 2010 r. notowana jest niewielka poprawa.

Im dłużej, tym trudniej przetrwać na rynku. Jednak - co dość ciekawe - każda kolejna krzywa, rysowana dla kolejnej grupy firm (czyli przeżywających więcej niż rok, więcej niż 3 lata i więcej niż 5 lat), spłaszcza się. O ile w przypadku biznesów z więcej niż rocznym stażem różnica pomiędzy najmniej a najbardziej żywotnym rocznikiem firm wynosiła ponad 16 pkt. proc., to dla przedsiębiorstw działających dłużej niż 3 lata różnica sięgała blisko 12 pkt. proc., to porównanie roczników firm najlepszych i najgorszych pod względem umiejętności przeżycia więcej niż 5 lat daje różnicę nieprzekraczającą 9 pkt. proc.

Najczęściej swoich 5 urodzin dożywały firmy uruchomione w roku 2005. Aż 33 proc. z całej populacji działało dłużej niż 5 lat. Bardzo zbliżony pod względem żywotności osiągnęły firmy założone w 2008 r. - pięciu lat dożyło blisko 33 proc. całej populacji. Najgorzej zaś radziły sobie firmy zakładane w roku 2002 - zaledwie co czwarte przedsiębiorstwo z tego rocznika działało więcej niż 5 lat.

Jednym z czynników, które decydują o żywotności firmy, jest jej forma prawna. Z danych GUS wynika, że znacznie bardziej trwałe są przedsiębiorstwa, które posiadają osobowość prawną (a więc np. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością czy akcyjne).

Znacznie gorzej wygląda przeżywalność firm bez osobowości prawnej, a więc jednoosobowych działalności gospodarczych. Te szybciej znikają z rynku.