Istota działalności prowadzonej przez podmiot pośredniczący
Wedle ustawy o podatku akcyzowym, podmiot pośredniczący to podmiot mający siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium kraju, któremu wydano zezwolenie na prowadzenie działalności polegającej na dostarczaniu wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie ze składu podatkowego na terytorium Polski do podmiotu zużywającego, a w przypadku niektórych wyrobów akcyzowych, pochodzących również bezpośrednio z importu.
Podmiot posiadający status podmiotu pośredniczącego spełnia więc w praktyce funkcję pośrednika w obrocie wyrobami akcyzowymi objętymi zwolnieniem od akcyzy ze względu na przeznaczenie pomiędzy składem podatkowym na terytorium Polski, a podmiotami zużywającymi. Podmiot pośredniczący odbiera ze składu podatkowego na terytorium Polski wyroby akcyzowe objęte zwolnieniem od akcyzy ze względu na przeznaczenie, a następnie dostarcza je do podmiotów zużywających.
Podmiot pośredniczący może także importować niektóre wyroby akcyzowe na cele objęte zwolnieniem od akcyzy i dostarczać je do podmiotów zużywających.
Pamiętać należy, że w przypadku spełnienia wszystkich warunków zwolnienia od akcyzy ze względu na przeznaczenie, cena sprzedawanych przez podmiot pośredniczący wyrobów nie będzie zawierać podatku akcyzowego, a w konsekwencji powinna ona być niższa niż cena wyrobów sprzedawanych przez podmioty, które muszą naliczać akcyzę. Również podmiot zużywający, któremu podmiot pośredniczący dostarcza wyroby akcyzowe objęte zwolnieniem nie zapłaci akcyzy jeśli spełni wszystkie warunki zwolnienia.
W ramach zezwolenia na działalność jako podmiot pośredniczący możliwy jest przykładowo obrót olejami o kodach CN 2710 19 71-83 i 2710 19 87-99 przeznaczonymi do celów objętych zwolnieniem.
Rejestracja jako podatnik akcyzy
Działalność jako podmiot pośredniczący może być prowadzona tylko przez podmioty posiadające status podatnika akcyzy.
Aby dokonać rejestracji jako podatnik akcyzy należy złożyć zgłoszenie rejestracyjne do właściwego naczelnika urzędu celnego na formularzu AKC- R stanowiącym załącznik nr 1 do rozporządzenia z dnia 24 lutego 2009 r. w sprawie wzorów dokumentów związanych z rejestracją w zakresie podatku akcyzowego . Przedsiębiorca składający wniosek o rejestrację jako podatnik akcyzy zobowiązany będzie do uiszczenia opłaty skarbowej wynoszącej 170 zł.
Po złożeniu zgłoszenia rejestracyjnego właściwy naczelnik urzędu celnego powinien wydać pisemne potwierdzenie zgłoszenia rejestracyjnego (na formularzu AKC-PR), nie później niż w ciągu 7 dni od dnia przyjęcia zgłoszenia rejestracyjnego.
Zezwolenie na działalność jako podmiot pośredniczący
Wzór wniosku o wydanie zezwolenia na działalność jako podmiot pośredniczący został określony w załączniku nr 6 do rozporządzenia z dnia 30 sierpnia 2010 r. w sprawie zezwoleń na wykonywanie działalności w zakresie podatku akcyzowego . Zezwolenie na prowadzenie działalności jako podmiot pośredniczący jest wydawane na czas oznaczony, nie dłuższy niż 3 lata, albo na czas nieoznaczony, na wniosek podmiotu, który spełnia łącznie następujące warunki:
1) jest podatnikiem podatku od towarów i usług;
2) jest podmiotem, którego działalnością kierują osoby nieskazane prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo przeciwko wiarygodności dokumentów, przeciwko mieniu, przeciwko obrotowi gospodarczemu, przeciwko obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi lub przestępstwo skarbowe;
3) nie posiada zaległości z tytułu cła i podatków stanowiących dochód budżetu państwa, składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz nie jest wobec niego prowadzone postępowanie egzekucyjne, likwidacyjne lub upadłościowe, z wyjątkiem postępowania upadłościowego z możliwością zawarcia układu;
4) złożył zabezpieczenie akcyzowe;
5) nie zostało cofnięte, ze względu na naruszenie przepisów prawa, żadne z udzielonych mu zezwoleń określonych w ustawie o podatku akcyzowym, jak również koncesja lub zezwolenie na prowadzenie działalności gospodarczej ani nie została wydana decyzja o zakazie wykonywania przez niego działalności regulowanej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie wyrobów akcyzowych.
Zabezpieczenie akcyzowe jest składane najczęściej w formie weksla własnego bądź w formie gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej. Wysokość zabezpieczenia akcyzowego winna być obliczona z uwzględnieniem rozmiarów zamierzonej działalności gospodarczej. Szczegółowe zasady obliczania wysokości zabezpieczenia akcyzowego określono w rozporządzeniu z dnia 30 sierpnia 2010 r. w sprawie zabezpieczeń akcyzowych .
Prowadzenie działalności jako podmiot pośredniczący
Ogólne zasady korzystania ze zwolnień od akcyzy ze względu na przeznaczenie zostały zawarte w art. 32 ustawy o podatku akcyzowym.
Podmiot pośredniczący jest obowiązany jest do prowadzenia ewidencji wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na przeznaczenie. Szczegółowe elementy tej ewidencji, zasady jej zakładania i prowadzenia określono w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 30 sierpnia 2010 r. w sprawie dokumentu dostawy, ewidencji wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie, warunków i sposobu ich zwrotu oraz środków skażających alkohol etylowy .
W przypadku dostarczenia ze składu podatkowego do podmiotu pośredniczącego wyrobów objętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na przeznaczenie podmiot pośredniczący obowiązany jest potwierdzić odbiór wyrobów na dokumencie dostawy. Drugi egzemplarz dokumentu dostawy winien być zwrócony do składu podatkowego z którego wyroby otrzymano, a pierwszy egzemplarz należy dołączyć do ewidencji prowadzonej przez podmiot pośredniczący.
Przed dokonaniem dostawy wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na przeznaczenie, podmiot pośredniczący winien uzyskać o podmiotu zużywającego pisemne potwierdzenie złożenia zgłoszenia rejestracyjnego jako podatnik podatku akcyzowego na formularzu AKC-PR.
Podmiot pośredniczący zamierzający dokonać dostawy wyrobów objętych zwolnieniem od akcyzy do podmiotu zużywającego jest zobowiązany do wystawienia dokument dostawy w trzech egzemplarzach. Egzemplarz nr 3 winien być dołączony do prowadzonej przez podmiot pośredniczący ewidencji, a egzemplarz nr 1 i 2 należy dołączyć do przesyłki wyrobów zwolnionych. Po otrzymaniu przez podmiot pośredniczący drugiego egzemplarza dokumentu dostawy z potwierdzeniem odbioru wyrobów zwolnionych przez podmiot zużywający możliwe będzie zwolnienie zabezpieczenia akcyzowego złożonego dla wyrobów objętych tą dostawą.
Wzór dokumentu dostawy został umieszczony w załączniku nr 1 do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 30 sierpnia 2010 r. w sprawie dokumentu dostawy, ewidencji wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie, warunków i sposobu ich zwrotu oraz środków skażających alkohol etylowy .
Działalność jako podmiot pośredniczący nie wymaga, co do zasady, uiszczania akcyzy ani też składania deklaracji podatkowych. Obowiązek zapłaty akcyzy oraz złożenia deklaracji podatkowych może powstać względem podmiotu pośredniczącego tylko w przypadku naruszenia warunków zwolnienia, ponieważ tylko wówczas niezbędna będzie zapłata podatku akcyzowego.
Piotr Paszek, doradca podatkowy, kierownik Zespołu ds. VAT i Akcyzy w ECDDP Sp. z o.o.
