Jaką stawkę VAT należy zastosować w stosunku do sprzedaży samochodów dla Państwowej Straży Pożarnej?
Podstawowa stawka podatku VAT została określona w art. 41 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej "ustawa o VAT"). Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 tej ustawy opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. W myśl art. 41 ust. 1 ustawy podstawowa stawka podatku VAT wynosi 22 proc..
Natomiast stosownie do ust. 2 tego artykułu preferencyjną stawkę w wysokości 7 proc. stosuje się dla towarów i usług, wymienionych w załączniku nr 3 do ustawy, z zastrzeżeniem ust. 12 i art. 114 ust. 1. Jednymi z takich towarów, wymienionym w poz. 129 pkt 1 są pożarnicze samochody specjalne i specjalistyczne (gaśnicze, rozpoznawcze, drabiny samochodowe, techniczne, chemiczne, ekologiczne, dźwigi i podnośniki, cysterny, sanitarki) oraz fabrycznie wykonane i oznakowane pojazdy straży pożarnej.
W kwestii warunków pozwalających na skorzystanie z preferencyjnej stawki podatku przy dostawie pojazdów dla jednostek ochrony przeciwpożarowej wypowiadały się niejednokrotnie organy podatkowe. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z dnia 21 lipca 2010 r. (sygn. IBPP2/443-467/10/ASZ) wyjaśnił, że stosowanie obniżonej - 7 proc. stawki podatku - na podstawie art. 41 ust. 2 w związku z ust. 10 ww. ustawy, przy dostawie towarów na cele ochrony przeciwpożarowej, jest uzależnione od spełnienia łącznie następujących warunków:
" towar będący przedmiotem dostawy musi być wymieniony w poz. 129 - 134 załącznika do ustawy o VAT,
" dostawa jest dokonana na terytorium kraju dla jednostek ochrony przeciwpożarowej,
" towary będące przedmiotem dostawy są przeznaczone na cele ochrony przeciwpożarowej.
Zgodnie z art. 15 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (tekst jednolity -Dz. U. z 2002 r., Nr 147, poz. 1229 ze zm.) jednostkami ochrony przeciwpożarowej są :
" jednostki organizacyjne Państwowej Straży Pożarnej,
" jednostki organizacyjne Wojskowej Ochrony Przeciwpożarowej,
" zakładowa straż pożarna,
" zakładowa służba ratownicza,
" gminna zawodowa straż pożarna,
" powiatowa (miejska) zawodowa straż pożarna,
" terenowa służba ratownicza,
" ochotnicza straż pożarna,
" związek ochotniczych straży pożarnych,
" inne jednostki ratownicze.
Jeżeli zatem nabycie towarów wymienionych poz. 129 - 134 załącznika nr 3 do ustawy o VAT dokonywane będzie bezpośrednio przez jednostkę ochrony przeciwpożarowej to właściwą stawką będzie stawka 7 proc. pod warunkiem, że towary te będą służyć ochronie przeciwpożarowej. Analogiczne stanowisko zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z dnia 22 marca 2010 r. (sygn. IPPP1-443-161/10-2/AS) i 26 lutego 2010 r. (sygn. IPPP1/443-1300/09-2/IG).
Z treści załącznika Nr 3 wynika również dodatkowy warunek ustawodawca wymienia bowiem enumeratywnie pojazdy przy zakupie których można zastosować preferencyjną stawkę. Zgodnie z załącznikiem są to:
" pożarnicze samochody specjalne,
" pożarnicze samochody specjalistyczne (gaśnicze, rozpoznawcze, drabiny samochodowe, techniczne, chemiczne, ekologiczne, dźwigi i podnośniki, cysterny, sanitarki) oraz
" fabrycznie wykonane i oznakowane pojazdy straży pożarnej.
Jednakże poprzez sam fakt wyposażenia samochodów osobowych w dodatkową (demontowaną) sygnalizację dźwiękową i świetlną oraz naniesienie na folii napisu "Straż pożarna" na karoserię samochodu - nie staną się one automatycznie ani samochodami specjalnymi, ani samochodami specjalistycznymi i to zarówno w rozumieniu przepisów ustawy prawo o ruchu drogowym, jak i przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie bowiem z przepisem art. 86 ust 4 pkt 2 za samochód specjalny można uznać pojazd, jeżeli ze świadectwa homologacji wydanego zgodnie z przepisami prawa o ruchu drogowym wynika takie jego przeznaczeniem (tak interpretacja indywidualna nr PI/005-1796/04/CIP/06). Dodatkowo należy zwrócić uwagę na użycie przez ustawodawcę przy trzeciej kategorii pojazdów sformułowania fabrycznie oznakowane. Oznacza to, iż w przypadku gdy oznakowania dokonuje podmiot inny niż producent nie ma możliwości zastosowania stawki preferencyjnej.
Jarosław Włoch
Aplikant radcowski, konsultant podatkowy w Departamencie Doradztwa Podatkowego Małopolskiego Instytutu Studiów Podatkowych w Krakowie