Jednolity plik kontrolny zastąpi deklarację VAT?

Do składania deklaracji VAT zobowiązani są wszyscy przedsiębiorcy będący podatnikami podatku od towarów i usług. W zależności od terminu składania rozliczeń są to:

- deklaracja VAT-7, jeśli podatnik składa rozliczenia każdego miesiąca oraz

- deklaracja VAT-7K, dostępna dla podatników rozliczających się co kwartał.

Ponadto podatnicy dokonujący transakcji wewnątrzwspólnotowych mają obowiązek przekazywać o nich informacje na formularzu VAT-UE za każdy miesiąc, w którym doszło do takiej transakcji. Dotyczy to także krajowych transakcji objętych systemem odwrotnego obciążenia, o których dane przekazuje się za pośrednictwem formularza VAT-27.

Co więcej, od 1 stycznia 2018 r. wszyscy podatnicy podatku VAT prowadzący ewidencję w formie elektronicznej mają obowiązek składać Jednolity Plik Kontrolny dla rejestru VAT (tzw. JPK_VAT) w miesięcznym cyklu rozliczeniowym. Oznacza to, że nawet podmioty składające do tej pory deklaracje VAT-7K w okresach kwartalnych są zobowiązane do comiesięcznego wysyłania JPK_VAT.

Plik JPK_VAT istotnie rozszerzył zakres udzielanych fiskusowi informacji o działalności podatników. Obecnie przedsiębiorcy informują w nim m.in. o:

- ciągłości numeracji wystawianych faktur,

- szczegółowych danych z transakcji wewnątrzwspólnotowych,

- dokonanych nabyciach z odwrotnym obciążeniem,

- okresach powstania obowiązku podatkowego.

Sam plik JPK_VAT zawiera zdecydowanie bardziej szczegółowe informacje niż te składane na pozostałych deklaracjach (VAT-7 lub VAT-7K, VAT-UE, VAT-27). W związku z tym nowe przepisy wprowadzające plik JPK_VDEK mają na celu niedopuszczenie do sytuacji dublowania tych samych informacji przekazywanych na różnych formularzach.

Należy jednak krytycznie podchodzić do samej idei przekazywania fiskusowi aż tak szczegółowych danych. Jednolity Plik Kontrolny udostępnia Urzędowi Skarbowemu informacje o transakcjach podatników w zaszyfrowany sposób. Problem w tym, że sami zainteresowani zazwyczaj nie zdają sobie z tego sprawy.

Racjonalne wydaje się pytanie, po co wprowadzać nowy plik JPK_VDEK, skoro zaledwie rok temu wszedł w użycie plik JPK_VAT?

Pomimo szerokiego zakresu informacji, jakie podatnik udziela na temat swojej działalności w formularzu JPK_VAT, nie znalazły się w nim wszystkie rubryki z deklaracji VAT-7. Dotyczy to m.in. danych na temat wysokości nadwyżki podatku naliczonego do zwrotu, kwot możliwych do przeniesienia na kolejny miesiąc czy też ulg na zakup kasy rejestrującej.

Projekt nowelizacji ustawy o podatku VAT oraz ordynacji podatkowej zakłada, że rubryki z deklaracji VAT-7 pominięte w pliku JPK_VAT, zostaną przeniesione do nowej struktury, jaką stworzy plik JPK_VDEK. W ten sposób zlikwidowany zostanie dualizm deklaracji. Podatnicy od początku lipca będą składać jedynie plik JPK_VDEK w miejsce deklaracji VAT oraz pliku JPK_VAT.

Przedsiębiorcy zarejestrowani jako podatnicy VAT skutecznie zminimalizują czas przeznaczony na rzetelne przygotowanie, weryfikację oraz wysyłkę deklaracji. Poza tym, dzięki zmniejszeniu liczby napływających do urzędów skarbowych dokumentów fiskus sprawniej poradzi sobie z rozliczaniem deklaracji oraz wypłatą nadwyżek zapłaconego podatku. Podatnicy powinni więc szybciej otrzymać swoje pieniądze.

Z drugiej strony nowe pliki JPK_VDEK mają być składane w cyklu miesięcznym. Dlatego przedsiębiorcy wysyłający deklaracje VAT-7K stracą możliwość rozliczania się w okresach kwartalnych. W związku z tym podatnicy korzystający z tej formy podatkowej zmuszeni będą do regularnego, comiesięcznego składania deklaracji kosztem swojej płynności finansowej oraz planowania wydatków w kilkumiesięcznej perspektywie.

Wadą nowego rozwiązania jest także całkowite pominięcie postulatów zmniejszenia zakresu informacji przekazywanych fiskusowi. Wydaje się, że dopóki nie wzrośnie świadomość samych podatników w tej kwestii, nie ma co liczyć na pozytywne zmiany.

Zapowiedź wprowadzenia pliku JPK_VDEK mającego zastąpić funkcjonujące obecnie deklaracje VAT spotkała się z umiarkowanym entuzjazmem ekspertów, którzy upatrują w nim uproszczenia procedury składania deklaracji podatkowych oraz zminimalizowania czasu przeznaczanego na ich wypełnianie. Z drugiej strony zwracają uwagę, że zakres przekazywanych w deklaracjach informacji jest zdecydowanie zbyt szeroki.

Nowa struktura ma uzupełnić wprowadzony w ubiegłym roku plik JPK_VAT o brakujące rubryki z deklaracji VAT-7. W ten sposób podatnicy zamieszczą na jednym formularzu wszelkie niezbędne fiskusowi informacje.

Negatywną stroną nowego rozwiązania jest jednak rezygnacja z kwartalnego rozliczania należności podatkowych, która pozbawi część przedsiębiorców możliwości swobodnego planowania przyszłych wydatków i inwestycji.

radca prawny Robert Nogacki

^{Kancelaria Prawna Skarbiec specjalizuje się w ochronie majątku, doradztwie strategicznym dla przedsiębiorców oraz zarządzaniu sytuacjami kryzysowymi}