Kiedy rok podatkowy spółki z o.o. nie liczy 12 miesięcy?

Regułą jest, że rokiem podatkowym jest rok kalendarzowy, chyba że spółka, jako podatnik, postanowi inaczej w umowie spółki, wówczas rokiem podatkowym jest okres kolejnych dwunastu miesięcy kalendarzowych. Wybór ten wymaga jednak zawiadomienia właściwego naczelnika urzędu skarbowego w terminie 30 dni od dnia rozpoczęcia działalności (art. 8 ust. 1 ustawy o pdop). Wyjątki od zasady, że rok podatkowy liczy 12 miesięcy, określają przepisy art. 8 ust. 2, ust. 2a, ust. 3 i ust. 6 ustawy o pdop.

Z kolei w myśl art. 3 ust. 1 pkt 9 zd. 1 ustawy o rachunkowości ilekroć w ustawie jest mowa o roku obrotowym rozumie się przez to rok kalendarzowy lub inny okres trwający 12 kolejnych pełnych miesięcy kalendarzowych, stosowany również do celów podatkowych.

W przypadku podjęcia po raz pierwszy działalności, pierwszy rok podatkowy spółki trwa od dnia rozpoczęcia działalności do końca roku kalendarzowego albo do ostatniego dnia wybranego roku podatkowego, nie dłużej jednak niż dwanaście kolejnych miesięcy kalendarzowych, chyba że spółka skorzysta z ewentualności wydłużenia pierwszego roku podatkowego/obrotowego (art. 8 ust. 2 i ust. 2a ustawy o pdop).

SN w uzasadnieniu do uchwały z dnia 24 kwietnia 2014 r., sygn. akt III CZP 15/14, wskazał, że m.in. wykładnia systemowa art. 3 ust. 1 pkt 9 ustawy o rachunkowości w związku z art. 8 ust. 2 ustawy o pdop oraz konieczność zachowania spójności między pojęciem roku obrotowego i roku podatkowego prowadzi do wniosku, że jeżeli w umowie spółki przyjęto jako rok obrotowy rok kalendarzowy, a spółka rozpoczęła działalność w pierwszej połowie roku kalendarzowego, to pierwszym rokiem obrotowym jest dla niej okres od dnia rozpoczęcia działalności do ostatniego dnia roku, w którym działalność została rozpoczęta. SN wskazał tym samym, że pierwszym rocznym sprawozdaniem finansowym podlegającym wpisowi do rejestru przedsiębiorców na podstawie art. 40 pkt 2 ustawy o KRS (Dz. U. z 2013 r. poz. 1203 ze zm.) jest sprawozdanie obejmujące okres od dnia rozpoczęcia działalności przez spółkę do końca roku kalendarzowego przyjętego przez nią jako rok obrachunkowy.

Powyższe wnioski płynące z uzasadnienia uchwały SN z dnia 24 kwietnia 2014 r. w pełni dotyczą także pierwszego roku podatkowego (obrotowego) spółek, które rok ten określiły jako rok kalendarzowy, a rozpoczęły działalność w jego drugiej połowie i nie skorzystały z możliwości wydłużenia pierwszego roku obrotowego.

Spółka z o.o. ma także możliwość zmiany roku obrotowego (podatkowego). Art. 8 ust. 3 ustawy o pdop precyzuje, że za pierwszy po zmianie rok podatkowy uważa się okres od pierwszego miesiąca następującego po zakończeniu poprzedniego roku podatkowego do końca roku podatkowego nowo przyjętego. Okres ten nie może być krótszy niż 12 i dłuższy niż 23 kolejne miesiące kalendarzowe.

Aby w spółce obowiązywał inny niż dotychczas rok obrotowy i podatkowy, należy wprowadzić zmiany do umowy spółki (uchwała wspólników musi być zaprotokołowana przez notariusza) i uzyskać wpis w KRS dotyczący takiej modyfikacji umowy spółki (koszty z tym związane wynoszą 350 zł). Konieczne jest także zawiadomienie naczelnika urzędu skarbowego o zmianie roku podatkowego najpóźniej w terminie 30 dni, licząc od dnia zakończenia ostatniego roku podatkowego.

Zmiana umowy spółki z o.o. wymaga wpisu do KRS i wobec osób trzecich wywołuje skutek prawny dopiero od chwili jego dokonania. Organy podatkowe dla skuteczności zmiany roku podatkowego żądają, aby wpis do KRS zmiany umowy spółki w tym zakresie nastąpił przed końcem danego roku podatkowego, tj. przed planowaną zmianą roku podatkowego.

W myśl art. 8 ust. 6 ustawy o pdop, jeżeli z odrębnych przepisów wynika obowiązek zamknięcia ksiąg rachunkowych (sporządzenia bilansu) przed upływem przyjętego przez spółkę roku podatkowego, za rok ten uważa się okres od pierwszego dnia miesiąca następującego po zakończeniu poprzedniego roku podatkowego do dnia zamknięcia ksiąg rachunkowych. W tym przypadku za następny rok podatkowy uważa się okres od dnia otwarcia ksiąg rachunkowych do końca przyjętego przez podatnika roku podatkowego.