KRUS po nowemu

Wprowadzenie zmian w obecnie obowiązującym systemie ubezpieczenia społecznego rolników wynika przede wszystkim z konieczności uwzględnienia zmian, jakie miały miejsce w rolnictwie i jego otoczeniu od 1990 roku, a w szczególności znacznego zróżnicowania gospodarstw rolnych pod względem osiąganych dochodów.

Obecnie ubezpieczenie emerytalno ? rentowe charakteryzuje się nierównomiernie obciążoną składką dochodów z produkcji rolniczej. Rolnicy muszą opłacać jednakową składkę bez względu na dochód osiągany z gospodarstwa rolnego. Oznacza to, że system w jednakowym stopniu dotuje rolników osiągających niskie dochody i tych, których stać na większy udział w finansowaniu świadczenia emerytalnego.

Założono, że w projekcie docelowym rozwiązaniem będzie obliczanie wymiaru składek w oparciu o rzeczywiste dochody z działalności rolniczej. Jednakże musiałoby to się wiązać z wprowadzeniem powszechnego obowiązku prowadzenia rachunkowości rolnej, a to nie jest materia, która mogła być uregulowana w przepisach o ubezpieczeniu społecznym. Zasadniczym celem zaprojektowanej ustawy jest zwiększenie udziału ubezpieczonych w finansowaniu wydatków na świadczenia emerytalno ? rentowe.

W projekcie nowelizacji zaproponowano zróżnicowanie składek, które będzie uzależnione od wielkości gospodarstwa rolnego. Składka miesięczna ? podstawowa ? za każdego ubezpieczonego będzie wówczas wynosiła 10% kwoty najniższej emerytury, tj. 63,63 zł, czyli nominalnie w takiej wysokości, jak w obecnie obowiązującym stanie prawnym, który określa tę stawkę w okresie kwartalnym.

Dla rolników prowadzących gospodarstwa rolne o obszarze powyżej 50 ha użytków rolnych składka będzie zwiększona dodatkowo o:

- 12% kwoty najniższej emerytury w przypadku gospodarstw o obszarze 50 - 100 ha użytków rolnych, tj. o 76,40 zł,

- 24% kwoty najniższej emerytury w przypadku gospodarstw o obszarze 50 - 100 ha użytków rolnych, tj. o 152,70 zł,

- 36% kwoty najniższej emerytury w przypadku gospodarstw o obszarze 50 - 100 ha użytków rolnych, tj. o 229,10 zł,

- 48% kwoty najniższej emerytury w przypadku gospodarstw o obszarze 50 - 100 ha użytków rolnych, tj. o 305,40 zł.

Dla osób prowadzących podwójną działalność: rolniczą i pozarolniczą miesięczna składka podstawowa będzie wynosić tak jak dotychczas dwukrotność składki, a więc 20% kwoty najniższej emerytury. Za domowników ? bez względu na wielość gospodarstwa składka będzie opłacana w podstawowej wysokości. Zaletą przyjęcia takiego rozwiązania jest łatwość i szybkość wprowadzenia tej propozycji w życie, brak konieczności dodatkowego zatrudniania personelu do obsługi systemy, a także możliwość obliczenia skutków finansowych.

Dodatkowo przepisy projektu umożliwiają rolnikom pozostanie w ubezpieczeniu społecznym rolników na wniosek w okresie podjęcia pracy poza rolnictwem. Ów rozwiązanie zaproponowane w projekcie stanowi odpowiedź na liczne postulaty organizacji społeczno ? zawodowych rolników i dotyczyć będzie w szczególności tych producentów rolnych, którzy podejmują dodatkowo krótkotrwałe zatrudnienie na umowę o prace lub umowę zlecenie.

Ponadto zaproponowano, aby dwukrotnie podwyższyć kwotę należnego podatku dochodowego za poprzedni rok podatkowy od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej, zwaną roczną kwotą graniczną, której przekroczenie przez osoby prowadzące dodatkowo pozarolniczą działalność gospodarczą powoduje wyłączenie ich z podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników. Z kolei to rozwiązanie jest zgodne z postulatami rolników. Obecnie roczna kwota graniczna wynosi 2,755 zł. W wyniku podwyższenia ta kwota będzie wynosić za 2008 rok 5510 zł i będzie ona tak, jak obecnie podlegać corocznej waloryzacji wskaźnikiem cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem, określonym w ustawie budżetowej.

Projekt nowelizacji ustawy reguluje kwestie związane z ustaleniem indywidualnej wysokości składki miesięcznej ubezpieczonego. Przyjęto, że o wysokości składki miesięcznej zobowiązani do jej opłacenia będą informowani ? co oznacza, że nie będzie ustalany jej wymiar w drodze decyzji. Za takim rozwiązaniem przemawia fakt, że wysokość stawki w sensie jej nominalnej wysokości nie ulega zmianie, a jest ona jedynie podzielona na okresy miesięczne.