Liniowy opłaca się najbogatszym
Przedsiębiorcy, którzy nie korzystają z form ryczałtowych, mają do wyboru rozliczenie według skali lub stawkę liniową.
Skala to 18- lub 32-proc. podatek. Wyższy zapłacimy wtedy, gdy nasze dochody przekroczą 85 528 zł. Nie oznacza to jednak, że podatek liniowy (czyli stała 19-proc. stawka) będzie zawsze opłacalny dla osób, które zarabiają powyżej progu. Wybór tej formy rozliczania powoduje bowiem, że nie możemy skorzystać z większości podatkowych preferencji.
Przedsiębiorca, który zdecyduje się na stawkę liniową, może tylko pomniejszyć dochód o składki na ubezpieczenia społeczne, a podatek o składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Będzie mógł też podzielić się w zeznaniu rocznym 1 proc. swojego podatku. I to wszystkie możliwości. Nie skorzysta z innych ulg, np. nie odliczy darowizny na działalność pożytku publicznego (chyba że uzyskuje też dochody opodatkowane na zasadach ogólnych, np. z umowy o dzieło).
Nie może się rozliczyć wspólnie z małżonkiem albo samotnie wychowywanym dzieckiem. Nie odliczy również tzw. kwoty pomniejszającej podatek (w 2014 r. 556,02 zł), co powoduje, że zapłaci 19 proc. od każdej złotówki dochodu.
Osoba zakładająca firmę musi więc zrobić finansową symulację - zastanowić się, ile mniej więcej zarobi i z jakich ewentualnie może skorzystać preferencji. Dopiero wtedy może podjąć decyzję, czy warto przechodzić na podatek liniowy. Generalnie powinny się nad nim zastanowić osoby, których dochody przekraczają 100 tys. zł rocznie. Przedsiębiorca zarabiający np. 150 tys. zł nie ma już co kalkulować, dla niego korzystniejsza jest stawka liniowa.
Pan Kowalski założył w styczniu firmę konsultingową. Jego roczny dochód wyniesie 120 tys. zł. Pan Kowalski wychowuje samotnie syna (który nie ma żadnych dochodów), ma więc prawo do preferencyjnego rozliczenia. Gdyby wybrał podatek liniowy, zapłaciłby fiskusowi 22 800 zł. Rozliczenie według skali to podatek w kwocie 20 488 zł, czyli o 2312 zł mniej niż przy stawce liniowej.
Warunkiem rozliczania się według stawki liniowej jest złożenie w urzędzie skarbowym zawiadomienia o wyborze tej formy opodatkowania.
Przedsiębiorca musi się na to zdecydować albo do 20 stycznia, albo - jeśli zakłada firmę w trakcie roku - do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia działalności, nie później jednak niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu.
Oczywiście osoba rozpoczynająca działalność może zadeklarować wybór podatku liniowego w formularzu CEiDG.
Problemy z podatkiem liniowym mają menedżerowie. Z ustawy o PIT wynika, że ich wynagrodzenia zalicza się do przychodów z działalności wykonywanej osobiście. Nie można więc ich rozliczać w ramach działalności gospodarczej.
Dotyczy to nie tylko klasycznych kontraktów menedżerskich, ale także umów o zarządzanie przedsiębiorstwem i "umów o podobnym charakterze".
Powoduje to, że menedżerom nie przysługuje stawka liniowa. Szukają oni jednak różnych sposobów na ominięcie tego ograniczenia.
Przykładowo rozdzielają swoje obowiązki na zarządzanie i inne czynności, np. usługi doradcze. Za te drugie przysługuje odrębne wynagrodzenie. Można je opodatkować tak jak przychody z własnej firmy.
Tak więc menedżer, który podzieli swoje usługi, dostaje dwie pensje:
- za kierowanie spółką - rozliczaną jak przychody z kontraktów menedżerskich (ze zryczałtowanymi kosztami, opodatkowaną według skali),
- za inne czynności - rozliczaną w ramach własnej firmy (z możliwością odliczenia faktycznych kosztów i opłacania podatku liniowego).
Osoba, która zdecyduje się na takie rozwiązanie, musi precyzyjnie podzielić swoje obowiązki i racjonalnie ustalić proporcje wynagrodzenia.
Przemysław Wojtasik
