Mały ZUS w 2022 roku. Ile wynosi i dla kogo jest?

Mały ZUS to ulga dla przedsiębiorców, którzy wykazywali niewielkie przychody. Do stycznia 2020 roku wysokość składki małego ZUS-u była uzależniona właśnie od wysokości przychodu. Po ogromnej krytyce takiego rozwiązania, weszła w życie nowa, obowiązująca obecnie ulga - Mały ZUS Plus i teraz składki naliczane są od dochodu.

Kto może płacić mały ZUS plus? Mały ZUS Plus 2022 to rozwiązanie dla przedsiębiorców, którzy spełniają dwa kluczowe warunki. Po pierwsze, przychody przedsiębiorcy z pozarolniczej działalności gospodarczej prowadzonej przez cały poprzedni rok kalendarzowy nie przekroczyły 120 000 zł. 

Po drugie, działalność prowadzona przez małego przedsiębiorcę nie mogła być krótsza niż 60 dni kalendarzowych w 2021 roku.

Mały ZUS 2022 nie dotyczy przedsiębiorców w pierwszym roku prowadzenia działalności oraz tych, którzy kwalifikują się do płacenia obniżonych składek na ubezpieczenia społeczne, od podstawy wynoszącej 30% minimalnego wynagrodzenia. Mały ZUS to oferta tylko i wyłącznie składek na ubezpieczenie społeczne, które nie obejmuje składki zdrowotnej. Tę trzeba płacić w pełnej wysokości.

Z oferty Mały ZUS Plus nie skorzystają ci, którzy w 2021 roku prowadzili działalność jako twórcy i artyści, osoby wykonujący wolny zawód, wspólnicy spółki jawnej, komandytowej, partnerskiej albo jednoosobowej spółki z o.o. 

Mały ZUS Plus nie dotyczy osób prowadzących publiczną lub niepubliczną szkołę, inną formę wychowania przedszkolnego, placówkę lub ich zespół.

Zgłosić się do małego ZUS plus można poprzez stronę biznes.gov.pl. Niezbędne jest posiadanie profilu zaufanego lub podpisu kwalifikowanego, które potrzebne są do aktualizacji w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG), czyli w rejestrze, w którym zarejestrowana jest firma.

Jakie dokumenty złożyć aby korzystać z ulgi Mały ZUS Plus 2022? Przedsiębiorcy, którzy prowadzili działalność w 2021 roku, ale dotąd nie korzystali z usługi Mały ZUS lub Mały ZUS Plus, muszą złożyć dokumenty wyrejestrowania z ubezpieczeń (ZUS ZWUA) z kodem tytułu ubezpieczenia zaczynającym się od 05 10, 05 12.

Dodatkowo do ulgi mały ZUS plus potrzebne jest zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych (ZUS ZUA) oraz wyrejestrowanie z ubezpieczeń (ZUS ZWUA) z kodem tytułu ubezpieczenia zaczynającym się od 05 70, 05 72, jeśli 31 grudnia 2021 roku przedsiębiorca kończy okres 24 miesięcy korzystania z obniżonych składek od preferencyjnej podstawy.

Powyższe dokumenty należy złożyć najpóźniej do 1 lutego 2022 roku. Jeżeli przedsiębiorca korzystał z ulgi Mały ZUS Plus jeszcze w grudniu 2021 roku, to nie musi już zgłaszać żadnych dokumentów. Jeśli przedsiębiorca nie złoży dokumentów w terminie, nie będzie mógł skorzystać z Małego ZUS Plus przez cały rok.

Jeśli przedsiębiorca spełnia warunki pozwalające na skorzystanie z Małego ZUS Plus po styczniu 2022 roku (na przykład gdy skończy się okres opłacania preferencyjnych składek), musi przekazać do ZUS dokumenty:

• wyrejestrowanie z ubezpieczeń (ZUS ZWUA) z kodem tytułu ubezpieczenia zaczynającym się od 05 10, 05 12, jeśli podlegałeś ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej, ale nie korzystałeś z "małego ZUS plus" (np. zaprzestałeś wykonywania działalności na rzecz byłego pracodawcy) albo
• wyrejestrowanie z ubezpieczeń (ZUS ZWUA) z kodem tytułu ubezpieczenia zaczynającym się od 05 70, 05 72, jeśli skończyłeś okres 24 miesięcy korzystania z "preferencyjnych składek"
• zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych (ZUS ZUA) albo - jeśli podlegasz wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu - zgłoszenie do tego ubezpieczenia (ZUS ZZA) z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się od 05 90 albo 05 92 (kod tytułu ubezpieczenia przewidziany dla osób z rentą przyznaną z tytułu niezdolności do pracy)

Przedsiębiorca musi złożyć te dokumenty w terminie 7 dni liczonych od pierwszego dnia, w którym spełni warunki skorzystania z Mały ZUS Plus.

Jak ustalić podstawę składek? Wysokość składki Mały ZUS Plus przedsiębiorca ustala w oparciu o dochód z działalności gospodarczej uzyskanego w 2021 roku. Najpierw należy obliczyć swój przeciętny miesięczny dochód:

• podziel roczny dochód z działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym przez liczbę dni kalendarzowych prowadzenia działalności gospodarczej
• wynik pomnóż przez 30 i zaokrąglij do pełnych groszy w górę, jeśli końcówka jest równa lub wyższa niż 0,5 grosza
• zaokrąglij wynik w dół, jeśli końcówka jest niższa niż 0,5 grosza

Teraz można ustalić podstawę składki mnożąc przeciętny miesięczny dochód z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej w 2021 roku przez współczynnik 0,5. Wynik zaokrąglij do pełnych groszy, podobnie jak przy ustalaniu miesięcznego dochodu.

Porównaj otrzymany wynik z kwotą równą 30% minimalnego wynagrodzenia i kwotą równą 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. Podstawa składki, jaką zadeklarujesz, musi mieścić się między tymi dwoma wartościami, czyli nie może być niższa niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę w danym roku - w 2022 roku będzie to 903 zł. Nie może również przekraczać kwoty 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego ustalonej na dany rok. W 2022 roku będzie to 3553,20 zł.