NBP: Wyraźne pogorszenie nastrojów w firmach

Szybki Monitoring pokazuje, że:

W III kw. 2019 r. roczna dynamika przychodów ze sprzedaży spadła - zarówno w ujęciu nominalnym, jak i po urealnieniu wskaźnikiem PPI. Na wynik ten złożyło się osłabienie dynamiki sprzedaży krajowej, które w dużej mierze zostało jednak skompensowane silnym przyspieszeniem tempa wzrostu sprzedaży zagranicznej. Zarówno niska dynamika sprzedaży krajowej, jak i wysoka dynamika zagranicznej wynikają w dużej mierze z efektu bazy.

Miary pozycyjne wskazują natomiast na krótkookresową stabilizację sytuacji sprzedażowej, ale i na jej osłabienie - szczególnie w przypadku sprzedaży zagranicznej - w dłuższym horyzoncie. W IV kw. 2019 r. oceny popytu w sektorze przedsiębiorstw utrzymały się na bardzo dobrym poziomie. Można więc oczekiwać, że dynamika sprzedaży w IV kw. była podobna jak w III kw., a głównym motorem jej wzrostu był sektor przemysłowy i handlowy.

W kwartale tym oceny sytuacji ekonomicznej ankietowanych przedsiębiorstw jednak dość wyraźnie pogorszyły się - osiągając poziom zbliżony do mediany wyników z całego okresu badania - przy czym w świetle oczekiwań należy także liczyć się z możliwością wyraźnego pogorszeniem kondycji przedsiębiorstw w 2020 r.

Prognozy popytu krajowego na I kw. 2020 r. kształtują się natomiast na poziomach zbliżonych do wartości sprzed kwartału oraz do długookresowej średniej, ale od ok. dwóch lat znajdują się w łagodnym trendzie spadkowym.

Prognozy eksportu w I kw. 2020 r. są z kolei wyraźnie słabsze niż przed kwartałem oraz niższe niż średnia długookresowa, wykazując też obecnie silną tendencję malejącą. W dłuższym horyzoncie są one jednak korzystne.

W III kw. widocznie obniżyła się dynamika kosztów pracy - osiągając jeden z najniższych poziomów notowanych od początku 2017 r., a od połowy 2019 r. presja płacowa w przedsiębiorstwach maleje, utrzymując się jednak na wysokim poziomie. Spadło saldo zarówno kwartalnych, jak i rocznych prognoz zatrudnienia, a najnowsze dane z SM sugerują dalsze słabnięcie, wciąż jednak wysokiego, popytu na pracę.

W III kw. 2019 r. spadł wynik finansowy netto - głównie w efekcie obniżenia się wyniku na operacjach finansowych. W rezultacie obniżyła się także rentowność obrotu netto, pozostając od 10 kwartałów w trendzie spadkowym, a przedsiębiorcy oczekują dalszego jej pogorszenia także w 2020 r. Wyraźnie wzrósł natomiast wynik na sprzedaży - dzięki szybszemu spadkowi dynamiki kosztów niż dynamiki sprzedaży. Poprawiła się także, po czterech kwartałach spadków, rentowność netto - przede wszystkim ze względu na spowolnienie dynamiki wynagrodzeń.

Zgodnie z oczekiwaniami z SM NBP w III kw. dynamika wzrostu inwestycji przedsiębiorstw obniżyła się - głównie za sprawą hamujących inwestycji sektora przedsiębiorstw publicznych oraz słabnącej aktywności eksporterów wyspecjalizowanych. W świetle wyników SM NBP aktywność inwestycyjna w horyzoncie najbliższego kwartału, jak i roku, może się dalej osłabiać.

W III kw. ceny produkcji globalnej w sektorze przedsiębiorstw niefinansowych rosły w umiarkowanym tempie i nieco wolniej niż w pierwszej połowie roku, a kształtowanie ceny relatywnej produkcji względem zaopatrzenia wpływało dodatnio na rentowność.

Ankietowane przedsiębiorstwa spodziewają się jednak przyspieszenia wzrostu cen producenta w I kw. 2020 r. - ze względu na relatywnie wysokie oczekiwania odnośnie do tempa wzrostu cen materiałów i surowców oraz obawy o wzrost wynagrodzeń.

Sytuacja płynnościowa przedsiębiorstw w III kw. 2019 r. pozostała na dobrym, stabilnym poziomie. A odsetek przedsiębiorstw, w których płynność gotówkowa osiągnęła wartość uznawaną za bezpieczną, jest na historycznie wysokim poziomie. Deklarowana zdolność przedsiębiorstw do obsługi zobowiązań pozabankowych pozostaje wysoka. Oczekiwania respondentów wskazują, że również w I kw. 2020 r. płynność i zdolność do obsługi zobowiązań sektora pozostaną na bezpiecznym poziomie.