Oprocentowane pożyczki z ZFŚS nie podlegają VAT

Kwestia ta stała się przedmiotem rozważań Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu, który w interpretacji indywidualnej z dnia 4 marca 2011 r. o sygn. ILPP1/443-669/08/11-S/MK biorąc pod uwagę wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 20 maja 2009 r., sygn. akt I SA/Wr 86/09 oraz wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 22 października 2010 r., sygn. akt I FSK 1783/09W zajął stanowisko, że udzielanie oprocentowanych pożyczek z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych nie jest świadczeniem usług w myśl ustawy o podatku od towarów i usług.

Organ podatkowy odniósł się do art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.; dalej jako: "ustawa VAT") opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. W myśl art. 8 ust. 1 ustawy VAT przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7. Jednocześnie zauważył, że zgodnie z brzmieniem powołanego przepisu definicja "świadczenie usług" ma charakter dopełniający definicję "dostawy towarów" i jest wyrazem realizacji zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatników w ramach ich działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Natomiast na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (t. j. Dz. U. z 1996 r. Nr 70, poz. 335 ze zm.), przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z Funduszu uzależnia się od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z Funduszu. Zasady i warunki korzystania z usług i świadczeń finansowanych z Funduszu, z uwzględnieniem ust. 1, oraz zasady przeznaczania środków Funduszu na poszczególne cele i rodzaje działalności socjalnej określa pracodawca w regulaminie ustalanym zgodnie z art. 27 ust. 1 albo z art. 30 ust. 5 ustawy o związkach zawodowych. Pracodawca, u którego nie działa zakładowa organizacja związkowa, uzgadnia regulamin z pracownikiem wybranym przez załogę do reprezentowania jej interesów. W myśl art. 10 cyt. ustawy, środkami Funduszu administruje pracodawca.

Jak podkreśla Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 5 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, środki Funduszu zwiększa się o wpływy z oprocentowanych pożyczek udzielonych na cele mieszkaniowe. Z powołanego przepisu wnika również, że także odsetki od udzielonych pożyczek nie stają się własnością zakładu pracy, czy też pracodawcy bowiem zasilają Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych.

Podsumowując powyższe należy podkreślić, że działania podejmowane w ramach ZFŚS są przejawem działalności socjalnej zakładu pracy, nie stanowią natomiast działalności gospodarczej. Podatnik nie rozpoczyna i nie prowadzi działalności gospodarczej w celu dysponowania funduszem socjalnym, i aby w jego ramach udzielać pracownikom pożyczek mieszkaniowych. Wykonuje te czynności tylko, dlatego, że taki obowiązek nakłada na niego ustawa o Zakładowym Funduszu Świadczeń Socjalnych. Oznacza to, że administrowanie zakładowym funduszem świadczeń socjalnych nie jest usługą, o której mowa w art. 8 ust. 1 ustawy. Ponadto, nie stanowi także czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT określonej w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, w konsekwencji tego czynność ta pozostaje poza zakresem regulacji ustawy o podatku od towarów i usług.

Jarosław Włoch

Aplikant radcowski, konsultant podatkowy w Departamencie Doradztwa Podatkowego Małopolskiego Instytutu Studiów Podatkowych w Krakowie

^{Artykuł ma charakter jedynie informacyjny i stanowi publikację zainspirowaną treścią artykułów prasowych, interpretacji organów podatkowych i orzeczeń sądów administracyjnych. Nie stanowi porady ani opinii podatkowej czy prawnej w rozumieniu art. 2 ust. 1 i art. 31 ustawy o doradztwie podatkowym (Dz. U. z 1996 r. Nr 102, poz. 475, ze zm.) i jest odzwierciedleniem poglądów wyrażanych przez autorów publikacji. Małopolski Instytut Studiów Podatkowych Sp. z o.o. nie bierze odpowiedzialności za ewentualne skutki podejmowanych decyzji na ich podstawie.}