Polski Ład. Składka zdrowotna według nowych zasad
Od 2022 roku obowiązują nowe zasady płacenia składek ZUS, a największa zmiana wprowadzona przez Polski Ład dotyczy składki zdrowotnej. Przedsiębiorcy rozliczający się ryczałtem muszą dobrze zaprognozować łączny przychód w 2022 roku, bo od niego zależy podstawa wymiaru naliczania składki i ewentualna niedopłata do rozliczenia.
Prowadzący działalność gospodarczą nie mają spokojnego początku roku, bo Polski Ład zmienia zasady opodatkowania i wyliczania składek zdrowotnych. Od 2022 roku system jest bardziej skomplikowany i wymaga precyzyjnych prognoz przychodów oraz kosztów w całym roku, bo bez tego można wybrać niekorzystną dla siebie formę opodatkowania i zapłacić dużo wyższe daniny.
Przedsiębiorcy, którzy wybiorą opodatkowanie ryczałtem będą płacić składkę z jedną stawką, ale będą trzy podstawy wymiaru bazujące na średnim wynagrodzeniu za ostatni kwartał ubiegłego roku, które jeszcze nie jest znane.
- Średnie wynagrodzenie za czwarty kwartał powinno być podane 21 stycznia i dopiero wówczas dowiemy się jaka będzie podstawa do wyliczania składki zdrowotnej dla przedsiębiorców, którzy wybiorą ryczałt i ile będzie wynosiła składka zdrowotna w ich przypadku. Pozostałe składki ZUS na 2022 rok już są znane, bo bazują na przeciętnym wynagrodzeniu w 2022 roku prognozowanym w projekcie ustawy budżetowej. - tłumaczy Łukasz Kozłowski, główny ekonomista Federacji Przedsiębiorców Polskich.
W przypadku ryczałtowców składka zdrowotna będzie liczona jako 9 proc. od podstawy.
W pierwszej grupie, czyli dla firm o rocznych przychodach do 60 tys. zł miesięczna podstawa składki zdrowotnej wyniesie 60 proc. przeciętnego wynagrodzenia. Dla przychodów przekraczających 60 tys. zł i nie przekraczających 300 tys. zł, składka wyniesie 100 proc. przeciętnego wynagrodzenia. Natomiast, gdy przychody roczne przekraczają 300 tys. zł, składka wyniesie 180 proc. przeciętnego wynagrodzenia.
Eksperci podkreślają, że czujni powinni być ci przedsiębiorcy, którzy mają przychody na granicy tych progów.
- Przy wyborze tej formy opodatkowania i co za tym idzie wyliczania składki zdrowotnej, istotne jest, by pilnować rocznego przychodu. Szczególną uwagę powinni zwrócić na to uwagę ci przedsiębiorcy, którzy są na granicy progów i np. mogą przekroczyć łącznie 60 tys. zł przychodu, bo jeśli tak się stanie będą mieć do zapłacenia dużo wyższe składki zdrowotne niż gdyby mieli 58 tys. zł przychodu - mówi Oskar Sobolewski z Instytutu Emerytalnego.
- Jeśli zakładają, że mogą mieć wyższy przychód niż ten graniczny, to muszą brać pod uwagę, że będą mieć wyższą podstawę wymiaru i będą płacić wyższe składki zdrowotne za cały rok. Ważne, by nie być zaskoczonym w ostatnich miesiącach roku, kiedy okaże się, że trzeba będzie wyrównać składki zdrowotne za wszystkie miesiące - dodaje Oskar Sobolewski.
Od tego roku, w związku z Polskim Ładem, w przypadku podatników rozliczających się liniowo albo według skali podstawą wymiaru składki zdrowotnej jest ich dochód.
Dla przedsiębiorców, którzy rozliczają się na zasadach ogólnych (czyli według skali), składka zdrowotna wyniesie 9 proc. od dochodu pomniejszonego o składki na ubezpieczenia społeczne (ta grupa firm jest objęta tzw. ulgą dla klasy średniej). Przedsiębiorcy na podatku liniowym, od 2022 roku będą płacić składkę zdrowotną w wysokości 4,9 proc. swojego dochodu (jednak nie mniej niż 9 proc. minimalnego wynagrodzenia).
Styczeń jest miesiącem przejściowym i przykładowo składka zdrowotna dla osób rozliczających się podatkiem liniowym za styczeń jest liczona na zasadach przejściowych, co do których toczy się spór, bo inaczej interpretują te zasady doradcy podatkowi, a inaczej ZUS oraz ministerstwa. Problem wynikający z tych rozbieżności (ZUS i dwa ministerstwa twierdzą, że za styczeń przedsiębiorcy liniowi mają zapłacić 9-proc. składkę zdrowotną, a nie w wysokości 4,9 proc.) opisywał Dziennika Gazeta Prawna.
W przypadku rozliczania się według skali składka jest liczona od dochodu, a więc po uwzględnieniu poniesionych kosztów, a te są bardzo indywidualne, zależą od w dużej mierze od rodzaju działalności gospodarczej.
Po opublikowaniu przez GUS danych o przeciętnym wynagrodzeniu w gospodarce, czyli najpewniej 21 stycznia, ZUS udostępni kalkulator do wyliczania składek.
- Po wprowadzeniu niezbędnych danych, takich jak np. forma opodatkowania, kwota dochodu lub przychodu, kalkulator pomoże ustalić podstawę wymiaru i obliczyć kwotę składki należnej za dany miesiąc - zapowiadała na początku grudnia prof. Gertruda Uścińska, prezes ZUS.
Monika Krześniak-Sajewicz
