Powstanie przychodu po stronie pracownika z tytułu umorzenia zobowiązania

Po spłacie części rat, Spółka umarza zobowiązania pracowników z tego tytułu. W związku z tym, powstaje wątpliwość, czy po stronie pracowników powstaje przychód w wysokości umorzonej części zobowiązania? Jeśli tak, to czy jest to przychód z tytułu stosunku pracy i jakie wywołuje przedmiotowa transakcja dla spółki?

Ustalając zakres pojęcia "umorzenie", należy odnieść się do przepisów Kodeksu cywilnego. W art. 508 K.c. wskazano, że zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje. Interpretując pojęcie "umorzenia zobowiązania" przez pryzmat przytoczonej regulacji, należy wysnuć wniosek, że umorzenie zobowiązania ma miejsce dopiero wtedy, gdy dłużnik się na nie zgodzi. Tym samym, korzyść i ewentualny przychód powstanie z chwilą wyrażenia zgody przez pracownika na umorzenie.

Wydaje się, że w przypadku umorzenia części rat za komputery, po stronie pracowników powstanie przychód w związku z częściowo nieodpłatnym otrzymaniem komputera. Nieodpłatnym świadczeniem dla pracownika, są wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest nieodpłatne przysporzenie majątku. W opisanym stanie faktycznym, pracownik kosztem majątku pracodawcy osiąga korzyść. Ma ona również konkretny wymiar finansowy, tj. odpowiada wielkości umorzonego zobowiązania. Wobec tego, należy uznać, że w podanym przykładzie pracownik uzyskuje przychód z tytułu częściowo nieodpłatnego nabycia komputera.

Odpowiedzi wymaga, z jakiego tytułu powstaje tu przychód. Ustawa o PDOF, pośród źródeł przychodów wymienia między innymi stosunek pracy, działalność wykonywaną osobiście, pozarolniczą działalność gospodarczą czy też inne źródła. Wydaje się zasadne, że przychód uzyskany na skutek umorzenia zobowiązania nie jest przychodem z tytułu stosunku pracy. Istniejący stosunek pracy nie jest podstawą powstania przychodu. Zakup komputera przez pracownika jest dobrowolny i nie ma związku ani nie wynika ze stosunku pracy w jakim pozostaje pracownik. Podstawą osiągnięcia przychodu przez pracownika jest w tym przypadku stosunek cywilno- prawny między pracownikiem a Spółką dotyczący zakupu komputera. W analizowanym przykładzie, Spółka zawarła umowę z pracownikami na sprzedaż komputera.

Przysporzenie po stronie pracownika w tym przypadku to przychód z innych źródeł. Katalog przychodów z innych źródeł nie jest zamknięty. Mieszczą się jednak w nim nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach. W związku z powyższym, zasadne jest przyjąć, że przychód z tytułu częściowo nieodpłatnego nabycia komputera, dla celów podatkowych należy uznać za przychód z innych źródeł.

Niemniej, powstaje pytanie kto jest płatnikiem podatku od przychodu pracownika uzyskanego z innych źródeł? Na pracodawcy ciąży jedynie obowiązek sporządzenia informacji o wysokości osiągniętych przez pracowników przychodów z innych źródeł na druku PIT-8C. Informację tę pracodawca przekazuje podatnikowi oraz właściwemu urzędowi skarbowemu w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego. Wynika z tego, że pracodawca nie pełni w tym przypadku funkcji płatnika podatku. To pracownik, na podstawie otrzymanej od pracodawcy informacji, powinien wykazać przychód w zeznaniu rocznym i obliczyć podatek.

Podsumowując, w przypadku umorzenia przez pracodawcę zobowiązania z tytułu zapłaty za komputery, po stronie pracowników (nabywców tych komputerów) powstanie przychód z innych źródeł. Pracodawca nie pełni w tym przypadku funkcji płatnika, ale jedynie wystawia informację na druku PIT-8C. Informacja stanowi podstawę ujęcia przychodu przez pracownika w zeznaniu rocznym.

Kornelia Kazior, ECDDP Sp. z o.o.