Przedsiębiorcy nie przysługuje prawo odliczenia kosztów wyjazdu na uczelnię w ramach studiów
Diety z tytułu podróży służbowych osób prowadzących działalność gospodarczą w określonych limitach mogą zostać uznane za koszt uzyskania przychodów. Należy jednak pamiętać, że nie każdy wyjazd może stanowić podróż służbową. Przykładowo wyjazd na uczelnie studiującego przedsiębiorcy nie jest podróżą służbową, gdyż nie jest bezpośrednio związany z prowadzoną działalnością gospodarczą. W konsekwencji wydatki poniesione na np. wyżywienie w czasie trwania zajęć nie podlegają odliczeniu i należy uznać je za wydatki osobiste.
Zgodnie z ustawą o PIT nie wszystkie wydatki poniesione przez podatnika w związku z osiąganiem przychodów z tytułu działalności gospodarczej podlegają zaliczeniu w koszty podatkowe. Ustawa ta za koszty uzyskania przychodu uznaje wydatki poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy o PIT. Zatem cechy, jakie powinien obligatoryjnie posiadać wydatek, aby można go było zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów to istnienie związku przyczynowo-skutkowego z przychodem lub jego źródłem oraz poniesienie wydatku w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu. Kolejną cechą jest brak wydatku na liście kosztów z art. 23 ust. 1 ustawy o PIT, gdzie wymienione zostały wydatki nieuznawane za koszty uzyskania przychodu. Oba te warunki muszą być spełnione łącznie, a ponadto wydatek powinien być właściwie udokumentowany. Obowiązek prawidłowego dokumentowania wydatków spoczywa na osobie, która z faktu ich istnienia wywodzi skutki prawne - czyli na podatniku.
Należy zauważyć, że w myśl art. 23 ust. 1 pkt 52 ustawy PIT, za koszty uzyskania przychodów nie uważa się wartości diet z tytułu podróży służbowych osób prowadzących działalność gospodarczą i osób z nimi współpracujących - w części przekraczającej wysokość diet przysługujących pracownikom, określoną w odrębnych przepisach wydanych przez właściwego ministra. Przy czym za podróż służbową uznaje się wykonywanie przez przedsiębiorcę zadań związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą poza siedzibą firmy, zarówno w kraju, jak i poza jego granicami. Podkreślenia wymaga zatem fakt, iż zasadniczą przesłanką decydującą o kwalifikacji danego wyjazdu jako podróży służbowej jest jego związek z prowadzoną działalnością gospodarczą.
Wobec powyższego w pierwszej kolejności należy zatem ustalić czy wyjazd na studia może w ogóle zostać uznany za podróż służbową przedsiębiorcy. Odwołując się do stanowiska reprezentowanego przez organy podatkowe w tej kwestii, należy zauważyć że w czasie trwania takiego wyjazdu przedsiębiorca nie wykonuje zadań bezpośrednio związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą, w konsekwencji nie jest spełniony podstawowy element podróży służbowej. Na potwierdzenie powyższego warto odwołać się do interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 14 lutego 2012 r. (znak ITPB1/415-1193/11/AK), który wypowiadając się w kwestii możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych przez przedsiębiorcę w związku z wyjazdami na studia wprost stwierdził, iż: "wyjazdów związanych ze studiami nie można uznać za podróż służbową osoby prowadzącej działalność gospodarczą. Koszty wyżywienia ponoszone w czasie, kiedy odbywają się zajęcia, stanowią osobiste wydatki Wnioskodawcy".
Reasumując, zdaniem organów wyjazdów przedsiębiorcy związanych ze studiami nie można uznać za podróż służbową, mającą bezpośredni związek z prowadzoną działalnością gospodarczą. W związku z tym koszty poniesione w związku z podróżą na uczelnię są osobistymi wydatkami podatnika i nie można ich zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu.
Marcin Parulski
Konsultant w Departamencie Doradztwa Podatkowego Małopolskiego Instytutu Studiów Podatkowych w Krakowie
Artykuł ma charakter jedynie informacyjny i stanowi publikację zainspirowaną treścią artykułów prasowych, interpretacji organów podatkowych i orzeczeń sądów administracyjnych. Nie stanowi porady ani opinii podatkowej czy prawnej w rozumieniu art. 2 ust. 1 i art. 31 ustawy o doradztwie podatkowym (Dz. U. z 1996 r. Nr 102, poz. 475, ze zm.) i jest odzwierciedleniem poglądów wyrażanych przez autorów publikacji. Małopolski Instytut Studiów Podatkowych Sp. z o.o. nie bierze odpowiedzialności za ewentualne skutki podejmowanych decyzji na ich podstawie.