Przeniesienie środków finansowych na kapitał zapasowy z kapitału rezerwowego spółki z o. o.

Wątpliwości budzi jednak sytuacja gdy np. w wyniku zmiany aktu założycielskiego, przenosi się zgromadzone na kapitale rezerwowym środki finansowe na kapitał zapasowy (przy zaznaczeniu że kapitał zakładowy w wyniku przemieszczenia strukturalnego pozostaje niezmieniony). Przedsiębiorcy pytają czy taka operacja księgowa rodzi obowiązek zapłaty podatku dochodowego.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397; dalej jako: "ustawa o CIT") przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich został on osiągnięty; w wypadkach, o których mowa w art. 21 i 22, przedmiotem opodatkowania jest przychód. Dochód, z zastrzeżeniem art. 10 i 11, stanowi nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym; jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą (art. 7 ust. 2 ustawy o CIT). Natomiast w myśl art. 10 ust. 1 ustawy o CIT, dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału (akcji), w tym także:

- dochód z umorzenia udziałów (akcji),

- wartość majątku otrzymanego w związku z likwidacją osoby prawnej,

- dochód przeznaczony na podwyższenie kapitału zakładowego, a w spółdzielniach - dochód przeznaczony na podwyższenie funduszu udziałowego oraz dochód stanowiący równowartość kwot przekazanych na ten kapitał (fundusz) z innych kapitałów (funduszy) osoby prawnej,

- w przypadku połączenia lub podziału spółek - dopłaty w gotówce otrzymane przez udziałowców (akcjonariuszy) spółki przejmowanej, spółek łączonych lub dzielonych

- w przypadku podziału spółek, jeżeli majątek przejmowany na skutek podziału, a przy podziale przez wydzielenie majątek przejmowany na skutek podziału lub majątek pozostający w spółce, nie stanowią zorganizowanej części przedsiębiorstwa - ustalona na dzień podziału nadwyżka nominalnej wartości udziałów (akcji) przydzielonych w spółce przejmującej lub nowo zawiązanej nad kosztami nabycia lub objęcia udziałów (akcji) w spółce dzielonej, obliczonymi zgodnie z art. 15 ust. 1k albo art. 16 ust. 1 pkt 8; jeżeli podział spółki następuje przez wydzielenie, kosztem uzyskania przychodów jest wartość lub kwota wydatków poniesionych przez udziałowca (akcjonariusza) na objęcie lub nabycie udziałów (akcji) w spółce dzielonej, ustalona w takiej proporcji, w jakiej pozostaje u tego udziałowca wartość nominalna unicestwianych udziałów (akcji) w spółce dzielonej do wartości nominalnej udziałów (akcji) przed podziałem,

- zapłata, o której mowa w art. 12 ust. 4d,

- wartość niepodzielonych zysków w spółkach kapitałowych w przypadku przekształcenia tych spółek w spółki osobowe; przychód określa się na dzień przekształcenia.

Warto wyraźnie podkreślić, że w art. 12 ustawy o CIT zamieszczono otwarty katalog zdarzeń stanowiących przychód podatkowy. Jednak niezależnie od tego, iż katalog ten jest niewyczerpujący, zdarzenie przyszłe polegające na przeniesieniu (przeksięgowaniu) środków zgromadzonych na kapitale rezerwowym na utworzony w wyniku zmiany aktu założycielskiego kapitał zapasowy, nie powoduje powstania przychodu. Jak słusznie zauważa Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z dnia 9 maja 2011 r. (sygn. IPTPB3/423-1/11-2/MF): "Spółka bowiem w sensie ekonomicznym nic nie uzyskuje, a w wyniku zamierzonej operacji nie nastąpi po jej stronie żadne przysporzenie majątkowe. Zamierzona przez spółkę czynność będzie przesunięciem określonej kwoty w obrębie kapitału własnego. W przedstawionym we wniosku zdarzeniu przyszłym wskazano, iż zgromadzony kapitał rezerwowy utworzono z zysków z lat ubiegłych.". Odnosząc się do uregulowań zawartych w ustawie z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037 ze zm.), które dotyczą spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, należy podkreślić, że kapitał rezerwowy (zapasowy) jest nieobligatoryjnym funduszem spółki tworzonym w celu zapewnienia stabilności jej działania. Może być on utworzony zarówno z zysku netto po dokonaniu odpisów na obowiązkowe obciążenia (podatek dochodowy od osób prawnych) lub z dopłat wspólników. Stąd przeksięgowanie określonych kwot kapitału rezerwowego na rzecz utworzonego kapitału zapasowego pozostaje neutralne pod względem podatkowym. Oznacza to, że na przedsiębiorcy, jako podatniku podatku dochodowego od osób prawnych, nie będzie ciążył obowiązek dokonania jakichkolwiek rozliczeń w ramach tego podatku w związku z zamierzoną czynnością.

Jarosław Włoch

_{Aplikant radcowski, konsultant podatkowy w Departamencie Doradztwa Podatkowego Małopolskiego Instytutu Studiów Podatkowych w Krakowie}

Artykuł ma charakter jedynie informacyjny i stanowi publikację zainspirowaną treścią artykułów prasowych, interpretacji organów podatkowych i orzeczeń sądów administracyjnych. Nie stanowi porady ani opinii podatkowej czy prawnej w rozumieniu art. 2 ust. 1 i art. 31 ustawy o doradztwie podatkowym (Dz. U. z 1996 r. Nr 102, poz. 475, ze zm.) i jest odzwierciedleniem poglądów wyrażanych przez autorów publikacji. Małopolski Instytut Studiów Podatkowych Sp. z o.o. nie bierze odpowiedzialności za ewentualne skutki podejmowanych decyzji na ich podstawie.