Przyjęto projekt ustawy o dyscyplinie wojskowej
W dniu 13 stycznia 2009 roku Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o dyscyplinie wojskowej, przedłożony przez ministra obrony narodowej. W projekcie ustawy przedstawiono zasady reagowania na naruszenia dyscypliny wojskowej i ponoszenia przez żołnierzy odpowiedzialności dyscyplinarnej. Określone także zostały zasady wyróżniania żołnierzy w czynnej służbie wojskowej i byłych żołnierzy. Chodzi o docenienie ich ofiarności i odwagi oraz szczególnych osiągnięć w wykonywaniu zadań służbowych.
Przepisy projektu zapewniają zgodność wojskowych przepisów dyscyplinarnych z wymogami określonymi w Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej oraz w innych ustawach i ratyfikowanych przez Polskę umowach międzynarodowych. Dostosowuje także wojskowe przepisy dyscyplinarne do potrzeb wynikających z programu profesjonalizacji Sił Zbrojnych RP. Zwiększa też motywacyjny charakter wyróżnień stosowanych przez przełożonych i umożliwia im sprawniejsze podejmowanie działań dyscyplinujących.
W projekcie rozszerzony został krąg podmiotów posiadających uprawnienia dyscyplinarne. Wyjątkowe znaczenie ma nadanie dowódcom drużyn statusu przełożonych dyscyplinarnych. Ma to na celu zwiększenie ich autorytet wśród podporządkowanych im żołnierzy. Projekt określa także ogólne zasady odpowiedzialności dyscyplinarnej oraz wymierzania kar i stosowania środków dyscyplinarnych. Jeżeli żołnierz jednocześnie naruszy zasady dyscypliny wojskowej i przepisy karne, to nie trzeba będzie czekać na zakończenie wobec niego postępowania karnego i orzeczenie winy za popełnienie czynu zabronionego, ale będzie można od razu rozpocząć wobec niego postępowanie dyscyplinarne za naruszenie dyscypliny wojskowej. Takie rozwiązanie od wielu lat obowiązuje w innych służbach mundurowych. Jeśli chodzi o kary dyscyplinarne, to ich liczbę zmniejszono z 9 do 7.
Ujednolicono i uproszczono przepisy dotyczące wyróżnień. Zwiększono ich liczbę z 12 do 16. Obok wyróżniania żołnierzy w czynnej służbie wojskowej, zaproponowano wyróżnianie byłych żołnierzy, w tym pośmiertnie. Krąg osób, które mogą udzielać wyróżnień poszerzono o Prezydenta RP i Naczelnego Dowódcę Sił Zbrojnych. Nowym wyróżnieniem będzie zatarcie ukarania przed upływem terminu określonego w ustawie. Zaproponowano także nowy dyscyplinarny środek zapobiegawczy - niedopuszczenie do wykonywania czynności służbowych. Byłby on stosowany wobec żołnierzy podejrzanych o bycie pod wpływem alkoholu, środków odurzających lub psychotropowych. Jednocześnie przewidziano zaostrzenie odpowiedzialności żołnierzy za naruszenie przez nich prawa pod wpływem alkoholu i narkotyków.
Nowym rozwiązaniem jest podział postępowań dyscyplinarnych na prowadzone w trybie uproszczonym (jednoinstancyjnym) i zwykłym (dwuinstancyjnym). Postępowania dyscyplinarne prowadzone w trybie zwykłym będą dotyczyły spraw bardziej skomplikowanych i budzących wątpliwości. W przypadku odwołania obwinionego od orzeczenia w trybie uproszczonym, automatycznie będzie uruchamiany tryb zwykły. W projekcie uregulowano także inne kwestie dotyczące m.in. wyznaczania i odwoływania rzeczników dyscyplinarnych, postępowania po uprawomocnieniu się postępowania dyscyplinarnego, ponoszenia kosztów tego postępowania, a także dokumentacji i ewidencji dyscyplinarnej.
Planuje się, że ustawa wejdzie w życie od 1 stycznia 2010 r. i zastąpi regulację z 1997 r. Będzie ona obowiązywać podczas pokoju, wojny i stanów nadzwyczajnych. Obecna ustawa obowiązuje tylko w czasie pokoju.
