Rachunkowość kreatywna w praktyce
Rachunkowość kreatywna - to pojęcie w szerszej opinii publicznej pojawiło się dopiero w 2001 roku, za sprawą amerykańskiej firmy Enron. Dziś pod tym pojęciem ujmuje się wszystkie - zarówno dozwolone jak i niedozwolone - "upiększenia" w sprawozdaniach finansowych.
Rachunkowość kreatywna - w rozumieniu pozytywnym - praktykowana jest przez większość firm, gdyż kreatywnie - zgodnie z ustawą o rachunkowości - to rzetelnie i jasno. A więc każda decyzja podjęta przez zarząd - a mająca na celu lepsze zaprezentowanie danych w sprawozdaniu finansowym - i taki cel spełniająca - jest elementem rachunkowości kreatywnej - pozytywnej rachunkowości kreatywnej.
Ważną cechą tej strony rachunkowości kreatywnej jest fakt, że w sprawozdaniu finansowym zostaje fakt ten szczegółowo opisany, zarówno w ujęciu faktów (przyczyny), jak i efektów liczbowych (skutek).
Jako przykład można podać tutaj zmianę stawek amortyzacyjnych, gdy zmiany mają uzasadniony charakter, a także w sprawozdaniu finansowym zostały odpowiednio opisane.
Jeżeli natomiast wykraczamy poza rzetelność, w rozumieniu ustawy o rachunkowości, to przechodzimy do potocznego rozumienia rachunkowości kreatywnej - upiększonej.
Jako przykład można tutaj przedstawić zmianę stawek amortyzacyjnych, lecz w taki sposób by w wyniku zmian zamiast straty netto wykazać w sprawozdaniu zysk.
Takie postępowanie jest bardzo trudne do wykrycia (bo fakt ten może być opisany w sprawozdaniu finansowym, ale przykładowo w sposób niepełny), a jeszcze trudniejsze do udowodnienia.
Najczęściej kreowaniu podlega ta wielkość w sprawozdaniu finansowym, która jest w największym kręgu zainteresowania inwestorów - a więc wynik finansowy (zysk/starta netto).
Dodatkowo zysk jest bardzo wrażliwym elementem, bo w zasadzie każde zdarzenie gospodarcze ma swoje odzwierciedlenie w wyniku. Co też oznacza że jest wiele miejsc gdzie można go kreować negatywnie.
Przykłady
Jednoznacznych i spektakularnych przykładów na rachunkowość kreatywną trudno znaleźć. Co nie znaczy, że ich nie ma - czego przykładem jest załączona publikacja.
Problemem jest jednak fakt, że skutki "złej" rachunkowości kreatywnej są widocznie dopiero po jakimś czasie (w następnych sprawozdaniach), a często po prostu niewidoczne.
Zapraszam do dyskusji. Kontakt rybicki@nadzorkorporacyjny.pl
Piotr Rybicki