Rodzicielskie nieobecności w treści świadectwa
Nieobecności pracownika z uwagi na korzystanie przez niego z uprawnień rodzicielskich są często spotykane. W trakcie zatrudnienia wielu pracowników korzysta z urlopów macierzyńskich, rodzicielskich czy wychowawczych. Pracownicy-rodzice wykorzystują też przysługujące im dni tzw. opieki na dziecko. Niektóre z tych nieobecności, w razie zakończenia zatrudnienia, należy odnotować w świadectwie pracy.
Do pracowniczych nieobecności z powodu sprawowania funkcji rodzicielskich należą okresy korzystania z podstawowego i dodatkowego urlopu macierzyńskiego, urlopu wychowawczego, ojcowskiego oraz zwolnienia od pracy w celu sprawowania opieki nad dzieckiem. Nie wszystkie z tych okresów podlegają uwidocznieniu w świadectwie pracy. Co do zasady, nie są w nim odrębnie zaznaczane okresy korzystania z urlopu macierzyńskiego oraz urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego. Są one traktowane tak jak czas faktycznego wykonywania pracy, stąd pracodawca wypełniając świadectwo, ujmuje te urlopy tylko w ogólnym okresie zatrudnienia wskazywanym w ust. 1 świadectwa. Nie wyszczególnia przy tym czasookresu tych urlopów. W praktyce mogą jednak wystąpić sytuacje wyjątkowe, gdy informacja w sprawie urlopu macierzyńskiego i okresie korzystania z niego może być potrzebna dla kolejnego pracodawcy lub ZUS.
Jak wskazuje Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej w stanowisku z dnia 16 maja 2012 r., wpis o korzystaniu z podstawowego urlopu macierzyńskiego może być przydatny w sytuacji, gdy rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło w trakcie tego urlopu, np. z powodu likwidacji pracodawcy. Analogicznie sytuacja wygląda przy korzystaniu z dodatkowego urlopu macierzyńskiego (na prawach urlopu macierzyńskiego) lub z urlopu ojcowskiego. Jeżeli zatrudnienie kończy się w trakcie tych urlopów, kiedy nie minął jeszcze okres, w którym pracownik mógłby z nich skorzystać, konieczna jest adnotacja o tych urlopach. Brak informacji o ich częściowym wykorzystaniu może bowiem w niektórych sytuacjach prowadzić do nieuprawnionego zdublowania tych urlopów u kolejnego pracodawcy. Tak samo należy postąpić w przypadku uprawnień o charakterze fakultatywnym, które zostały już co prawda wykorzystane w pełnym wymiarze, ale nie minął jeszcze okres, w którym teoretycznie pracownik mógłby o nie zawnioskować.
Typowym przykładem takiego uprawnienia jest urlop ojcowski. Może on zostać wykorzystany do ukończenia przez dziecko określonego wieku. Dlatego, jeżeli dziecko jeszcze go nie osiągnęło, pracodawca powinien odnotować w treści świadectwa fakt wykorzystania urlopu ojcowskiego w całości lub w części. W takich okolicznościach informacja o urlopie powinna być umieszczona w ust. 4 pkt 9 świadectwa.
Obligatoryjną treść świadectwa pracy wskazuje art. 97 Kodeksu pracy, a zasady jego wypełniania określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowej treści świadectwa pracy oraz sposobu i trybu jego wydawania i prostowania. W myśl tych przepisów, pracodawca jest zobowiązany wykazać w świadectwie pracy fakt korzystania przez pracownika m.in. z urlopu wychowawczego oraz okres przebywania na tym urlopie. Zgodnie z przywołanym rozporządzeniem informację o korzystaniu z urlopu wychowawczego podaje się w:
- ust. 4 pkt 3 świadectwa, w którym wykazuje się okres wykorzystanego przez pracownika urlopu wychowawczego (w każdym przypadku) i
- ust. 4 pkt 10, przeznaczonym do odnotowania przypadających w czasie zatrudnienia okresów nieskładkowych uwzględnianych przy ustalaniu prawa do emerytury lub renty (warunkowo).
Zaznaczenie urlopu wychowawczego dodatkowo w ust. 4 pkt 10 świadectwa zależy od tego, czy urlop ten był okresem nieskładkowym. Taki przypadek występuje w odniesieniu do urlopów wychowawczych przypadających przed 1 stycznia 1999 r. Od tej daty okres korzystania ze wspomnianego urlopu jest bowiem traktowany jako okres składkowy - z uwagi na objęcie osoby korzystającej z niego obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi. Jeżeli więc pracownik w czasie korzystania z urlopu wychowawczego (w okresie od 1 stycznia 1999 r.), podlegał obowiązkowo tym ubezpieczeniom, to okres tego urlopu wykazuje się tylko w ust. 4 pkt 3 świadectwa. Natomiast jeżeli nie podlegał im (lub chodzi o urlop wychowawczy przed 1 stycznia 1999 r.), to wychowawczy jako okres nieskładkowy należy dodatkowo wykazać w ust. 4 pkt 10 świadectwa pracy (patrz przykładowy fragment świadectwa).
Trzeba nadmienić, że w treści świadectwa należy też zaznaczyć okres, w którym pracownik korzystał z prawa do pracy w obniżonym wymiarze etatu w czasie, w którym mógłby korzystać z urlopu wychowawczego. Jest to uprawnienie fakultatywne, z którym związana jest szczególna ochrona zatrudnienia, trwająca łącznie przez rok. Dlatego wymagane jest wykazanie faktu skorzystania z tego uprawnienia w ust. 4 pkt 9 świadectwa, koniecznie z podaniem okresu, w którym zostało udzielone. W tym miejscu świadectwa trzeba też poinformować o skorzystaniu przez pracownika ze zwolnienia od pracy w celu opieki nad dzieckiem (art. 188 K.p.) w roku kalendarzowym, w którym ustał stosunek pracy.
|
Przykładowy fragment ust. 4 świadectwa 4. W okresie zatrudnienia pracownik: 3) wykorzystał urlop wychowawczy: (okres wykorzystanego urlopu wychowawczego)
. . . . . . . . . . od 16 marca 2013 r. do 10 kwietnia 2013 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (okresy nieskładkowe, przypadające w okresie zatrudnienia wskazanym w ust. 1, (w ust. 4 świadectwa pominięto pkt 1-2, 4-9 i 11) |
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.)
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15.05.1996 r. w sprawie szczegółowej treści świadectwa pracy oraz sposobu i trybu jego wydawania i prostowania (Dz. U. nr 60, poz. 282 ze zm.)
autor: Agata Barczewska
Gazeta Podatkowa nr 52 (1093) z dnia 2014-06-30