Rozliczanie VAT przy odwrotnym obciążeniu

Część usług budowlanych została objęta mechanizmem odwrotnego obciążenia VAT, jeżeli usługodawca i usługobiorca są czynnymi podatnikami VAT, a usługodawca świadczy te usługi jako podwykonawca. Pomimo że zasady te obowiązują od 1 stycznia 2017 r. okazuje się, że praktyczne ich zastosowanie stwarza podatnikom w dalszym ciągu wiele problemów.

Usługi budowlane wymienione w poz. 2-48 załącznika nr 14 do ustawy o VAT zostały objęte mechanizmem odwrotnego obciążenia VAT, pod warunkiem że zarówno usługodawca, jak i usługobiorca są czynnymi podatnikami VAT oraz gdy usługodawca świadczy te usługi jako podwykonawca. Wynika to z art. 17 ust. 1 pkt 8 i ust. 1h ustawy o VAT.

Dla dokładnego wskazania usług budowlanych podlegających pod mechanizm odwrotnego obciążenia ustawodawca posłużył się klasyfikacją PKWiU.


O sklasyfikowanie danej usługi można zwrócić się do Ośrodka Klasyfikacji i Nomenklatur Urzędu Statystycznego w Łodzi, ul. Suwalska 29, 93-176 Łódź, e-mail: KlasyfikacjeUSLDZ@stat.gov.pl.

Reklama

Projekt budowlany dla głównego wykonawcy usługi

Na temat sposobu opodatkowania usługi wykonania dokumentacji wykonawczej (projektowej) wypowiedział się Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 13 kwietnia 2017 r., nr 2461-IBPP2.4512.155.2017.2.JN. Organ podatkowy uznał, że wykonanie dokumentacji technicznej, dla której to usługi podatnik podał PKWiU nr 71.12.13.0 ("Usługi projektowania technicznego obiektów energetycznych") nie mieści się w wykazie robót budowlanych ujętych w załączniku nr 14 do ustawy o VAT i podlega pod ogólne zasady rozliczenia VAT (tj. przez sprzedawcę).

Refakturowanie usług budowlanych

Podatnik we wniosku o interpretację wskazał, że realizuje projekty deweloperskie w zakresie nieruchomości komercyjnych. Na zlecenie spółki będącej właścicielem nieruchomości pełni funkcję generalnego wykonawcy kompleksu biurowców przeznaczonych na wynajem. Jego zadaniem, jako generalnego wykonawcy, jest zapewnienie m.in. kompleksowego, terminowego i należytego pod względem jakości wykonania wszystkich robót budowlanych. Najemcy lokali (podatnicy VAT czynni) zamawiają u podatnika usługi polegające na dokonaniu przeróbek lub remontów w zajmowanych przez nich lokalach. Podatnik realizuje te usługi bezpośrednio na rzecz najemców, z pominięciem właściciela nieruchomości. Podstawą ich świadczenia są umowy na roboty budowlane. Podatnik korzysta z usług podwykonawców, którym zleca wykonanie określonych odcinków prac. Zawierając umowy o roboty budowlane podatnik pełni funkcję generalnego wykonawcy w oparciu o umowę z najemcą. W praktyce, pomiędzy najemcą a właścicielem nieruchomości występują różnego typu ustalenia odnoszące się do rozliczeń związanych z zamówieniem usług przez najemcę od podatnika. Ustalenia pomiędzy właścicielem a najemcą nie skutkują jednak zawarciem umowy o roboty budowlane. Właściciel nie pełni zatem funkcji właściwych inwestorowi, a najemca nie pełni funkcji właściwych generalnemu wykonawcy. Jako generalny wykonawca prac faktycznie działa podatnik. W związku z tym zapytał, czy w przypadku refakturowania przez najemcę nieruchomości na jej właściciela kosztów nabytych od podatnika usług wykończeniowych lokalu, faktura za usługi wskazane w załączniku nr 14 do ustawy wyświadczone przez niego na rzecz najemcy podlega odwrotnemu obciążeniu. Podatnik zapytał także, czy fakt odpłatnego przeniesienia na właściciela po zakończeniu najmu nakładów poniesionych przez najemcę w zajmowanym lokalu wpływa na przesunięcie ról podmiotów, które brały udział w wykonaniu prac budowlano-montażowych lub instalacyjnych skutkujących powstaniem nakładów u najemcy?

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 28 lipca 2017 r., nr 0111-KDIB3-1.4012.152.2017.1.RSZ wyjaśnił, że w sytuacji gdy najemca wystawia faktury wskazując, że są to faktury dokumentujące partycypację w kosztach wykończenia lokalu to stanowi ona de facto obciążenie właściciela lokalu kosztami urządzenia biura. Tym samym mamy do czynienia z odsprzedażą usług budowlanych, czyli z refakturowaniem kosztów wykończeniowych urządzenia biura, o którym mowa w art. 8 ust. 2a ustawy o VAT.

Oznacza to, że gdy najemca lokalu zleci podatnikowi wykonanie prac wykończeniowych związanych z urządzeniem biura, mieszczących się w załączniku nr 14 i przeniesie koszty tych prac wystawiając na właściciela fakturę, wówczas podatnik będzie działał względem najemcy jako podwykonawca, bowiem w tej konkretnej sytuacji najemca działa na rzecz właściciela jako wykonawca usługi. W konsekwencji podatnik będzie zobowiązany do rozliczenia świadczonych usług z zastosowaniem odwrotnego obciążenia.

Natomiast w odniesieniu do przeniesienia na właściciela po zakończeniu najmu nakładów poniesionych przez najemcę w zajmowanym lokalu, organ podatkowy wyjaśnił, że przedmiotem tej transakcji, nie będą usługi budowlane. Usługi te zostały zakupione przez najemcę od podatnika w trakcie trwania umowy najmu. Z usług tych skorzystał najemca, który był ich beneficjentem. Usługi nie były nabyte w celu ich odsprzedaży, lecz dla własnych celów najemcy. Odsprzedaż tych nakładów za ułamek pierwotnej wartości nie jest odsprzedażą usług budowlanych. Skoro najemca "skonsumował" zakupioną usługę, odsprzedaż nakładów nie stanowi świadczenia tego rodzaju usługi. Transakcja ta nie powoduje zatem uznania właściciela za nowego inwestora, a najemcy za głównego wykonawcę usługi budowlanej. Tym samym transakcja taka nie ma wpływu na wcześniejsze rozliczenia pomiędzy wykonawcami prac a najemcą.

Sposób wykorzystania usługi budowlanej

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 20 kwietnia 2017 r., nr 2461-IBPP1.4512.41.2017.3.MR wyjaśnił zasady rozliczenia VAT, gdy usługodawca świadczy usługę wymienioną w załączniku nr 14 na rzecz usługobiorcy, który wykorzystuje tę usługę do świadczenia usługi niewymienionej w tym załączniku. Podatnik we wniosku o interpretację wskazał, że świadczył usługi wymienione w załączniku nr 14, polegające m.in. na prowadzeniu konserwacji i napraw bieżących celem utrzymania w pełnej sprawności technicznej budynków mieszkalnych. Usługobiorcy wykorzystywali je z kolei do świadczenia usług zarządzania/administrowania na rzecz właścicieli tych budynków lub wspólnot mieszkaniowych. Organ podatkowy uznał, że skoro podmioty zarządzające nie zawierały odrębnej umowy o świadczenie usług budowlanych i następowało ono na podstawie umowy o zarządzanie lub administrowanie, to usługodawca nie występował w charakterze podwykonawcy. Nie wykonywał on bowiem przedmiotowych usług na rzecz głównego wykonawcy, gdyż usługobiorcy nie byli podmiotami wykonującymi usługi budowlane. W związku z tym stwierdzono, że w sprawie nie miał zastosowania mechanizm odwrotnego obciążenia.

Roboty betoniarskie

W interpretacji indywidualnej z dnia 28 marca 2017 r., nr 0461-ITPP3.4512.49.2017.1.APR Dyrektor KIS stwierdził, iż dla celów podatkowych świadczone przez podatnika roboty betoniarskie nie powinny być dzielone na odrębne czynności (tj. roboty betoniarskie i sprzedaż materiałów użytych do ich wyświadczenia). Uznał, iż przedmiotem sprzedaży w takim przypadku jest całościowo usługa, a użyte materiały stanowić będą elementy składowe tego świadczenia. Tym samym odwrotne obciążenie powinno obejmować całościową wartość wynikającą z transakcji. Zatem świadczenie podwykonawcy nie powinno być dzielone, a usługa betoniarska powinna być wykazana na fakturze w jednej pozycji.

Należy także w tym miejscu przywołać wyrok NSA z dnia 11 maja 2017 r., sygn. akt I FSK 1389/15, w którym Sąd przyjął, że w takim przypadku mamy do czynienia z dostawą towaru (betonu) a nie świadczeniem usługi. Niestety na chwilę obecną nie ma jeszcze pisemnego uzasadnienia tego wyroku.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 11.03.2004 r. o VAT (Dz. U. z 2017 r. poz. 1221)


autor: Aleksandra Węgielska
Gazeta Podatkowa nr 69 (1423) z dnia 2017-08-28

GOFIN podpowiada

Dowiedz się więcej na temat: rozliczenie podatków | optymalizacja podatkowa | VAT
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Strona główna INTERIA.PL
Polecamy
Finanse / Giełda / Podatki
Bądź na bieżąco!
Odblokuj reklamy i zyskaj nieograniczony dostęp do wszystkich treści w naszym serwisie.
Dzięki wyświetlanym reklamom korzystasz z naszego serwisu całkowicie bezpłatnie, a my możemy spełniać Twoje oczekiwania rozwijając się i poprawiając jakość naszych usług.
Odblokuj biznes.interia.pl lub zobacz instrukcję »
Nie, dziękuję. Wchodzę na Interię »