Sprzedaż samochodów używanych w firmie

Nie bez znaczenia jest również okres, przez jaki samochód był wykorzystywany.

Gdy odliczono cały VAT

W sytuacji gdy użytkowano pojazd samochodowy, przy zakupie którego przysługiwało pełne prawo do odliczenia VAT naliczonego, jego sprzedaż będzie podlegała opodatkowaniu bez względu na okres jego używania. Nawet gdy samochód ten będzie spełniał definicję towaru używanego, ze względu na okres używania przekraczający pół roku - odliczenie całego VAT przy jego zakupie powoduje, że sprzedaż ta nie może korzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o VAT (Dz. U. nr 54, poz. 535 ze zm.).

Również z prawa do zwolnienia od VAT nie będzie mógł skorzystać podatnik, który przy nabyciu samochodu ciężarowego (np. z kratką) miał prawo do odliczenia VAT w całości, a po demontażu kratki dokonuje jego sprzedaży jako samochodu osobowego. Mimo zmiany kwalifikacji pojazdu nie sposób bowiem uznać, iż jest to inny pojazd.

Także w sytuacji, kiedy sprzedajemy pojazd, przy zakupie którego podatnikowi zasadniczo przysługiwało pełne prawo do odliczenia VAT, jednak z uwagi na to, że był używany do wykonywania czynności mieszanych, podatnik nie ma prawa do zastosowania zwolnienia od VAT. W tej sytuacji bowiem zakupiony pojazd służył działalności mieszanej, a podatnik dokonał odliczenia jedynie części naliczonego podatku, jednak nie było to prawo ograniczone przepisem art. 86 ust. 3 ustawy o VAT. Odliczanie nawet części podatku naliczonego powoduje, że późniejsza odprzedaż używanego samochodu nie uprawnia do korzystania ze zwolnienia.

W tym miejscu należy także podkreślić, że w przypadku gdy przedmiotem sprzedaży będzie samochód stanowiący środek trwały, podlegający amortyzacji w firmie i sprzedaż takiego samochodu jest dokonywana w okresie korekty, podatnik będzie zobowiązany do zastosowania przepisów art. 91 ustawy o VAT i dokonania korekty odliczonego uprzednio podatku naliczonego. W stosunku do pojazdów samochodowych zasadniczo okres korekty wynosi 5 lat - licząc począwszy od roku, w którym został oddany do użytkowania. Przy założeniu, że sprzedaż samochodu podlegać będzie opodatkowaniu, do obliczenia korekty przyjmuje się, że dalsze wykorzystanie tego towaru jest związane wyłącznie z czynnościami opodatkowanymi. Jeżeli zatem pojazd zostanie sprzedany w drugim roku od oddania do użytkowania, podatnik odzyska 4/5 kwoty podatku VAT nieodliczonej w momencie zakupu. Korekta ta powinna zostać dokonana jednorazowo w rozliczeniu za miesiąc, w którym dokonano sprzedaży.

Gdy odliczono 60% VAT

W tej sytuacji możemy mieć do czynienia z dwoma różnymi przypadkami w zależności od okresu używania tego pojazdu.

Jeżeli samochód jest sprzedawany po okresie użytkowania przekraczającym pół roku, to należy go uznać za towar używany w rozumieniu art. 43 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT. W takim właśnie przypadku zastosowanie znajdzie § 8 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o VAT (Dz. U. nr 97, poz. 970 ze zm.). Zgodnie z tym przepisem zwalnia się od podatku dostawę samochodów osobowych i innych pojazdów samochodowych, przez podatników, którym przy ich nabyciu przysługiwało prawo do odliczenia VAT, o którym mowa w art. 86 ust. 3 i 5 ustawy, jeżeli te samochody i pojazdy są towarami używanymi.

Również w tym przypadku ważne jest czy samochód ten będzie sprzedawany w tzw. okresie korekty, czyli zasadniczo w okresie 5 lat, licząc począwszy od roku, w którym został oddany do użytkowania. W sytuacji kiedy sprzedaż nastąpi po tym okresie, sprzedaż ta pozostaje bez skutków dla rozliczenia VAT. Jeżeli natomiast jest ona dokonywana w okresie 5 lat, podatnik także będzie zobowiązany do zastosowania przepisów art. 91 ustawy o VAT. Przy założeniu, że sprzedaż samochodu używanego korzystać będzie ze zwolnienia od VAT, do obliczenia korekty przyjmuje się, że dalsze wykorzystanie tego towaru jest związane wyłącznie z czynnościami zwolnionymi z opodatkowania. Jeżeli zatem pojazd zostanie sprzedany w trzecim roku od oddania do użytkowania - podatnik będzie musiał ?oddać? 3/5 kwoty VAT odliczonej w momencie zakupu. Korekta ta powinna zostać dokonana jednorazowo w rozliczeniu za miesiąc, w którym dokonano sprzedaży.

Przy czym, jeżeli samochód jest sprzedawany po okresie użytkowania nieprzekraczającym pół roku, sprzedaż ta nie może korzystać ze zwolnienia od VAT. Oznacza to, że dokonując sprzedaży tego pojazdu, należało będzie ją opodatkować VAT.

Po leasingu operacyjnym

Jak wskazano wcześniej, stosownie do zapisu § 8 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia zwalnia się od VAT dostawę samochodów osobowych, przy których nabyciu podatnikowi przysługiwało ograniczone prawo do odliczenia VAT, jeżeli samochody te są towarami używanymi. Może jednak pojawić się wątpliwość, czy okres używania przez leasingobiorcę samochodu, który następnie został przez tegoż leasingobiorcę nabyty, należy liczyć jako sumę okresu leasingu i okresu po zakupie, czy też jest to wyłącznie okres od chwili zakupu. W sytuacji tej powinno się przyjąć, że okres, w którym podatnik użytkował samochód na podstawie umowy leasingu należy wliczać do okresu używania, o którym mowa w art. 43 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT.

Jeżeli zatem okres używania pojazdu przez leasingobiorcę był dłuższy niż pół roku, wówczas będziemy mieli do czynienia z towarem używanym. W przypadku sprzedaży samochodów osobowych dokonanie odliczenia 60% VAT przy ich nabyciu nie wpływa na status sprzedawanego towaru jako towaru używanego. Mimo więc tego odliczenia, podatnik ma prawo do skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania w chwili sprzedaży tego pojazdu. Jednak i w tym przypadku należy wziąć pod uwagę przepisy dotyczące korekt podatku naliczonego wynikające z art. 91 ustawy o VAT.

autor: Aleksandra Węgielska

Gazeta Podatkowa Nr 435 z dnia 2008-03-10