Unijne pieniądze to początek kursu Polski na nowoczesność
Narodowe Centrum Badań i Rozwoju jest agencją wykonawczą Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego powołaną w 2007 r. do realizacji zadań z zakresu polityki naukowej, naukowo-technicznej i innowacyjnej państwa. Głównym zadaniem jest zarządzanie i realizacja strategicznych programów badań naukowych i prac rozwojowych, które bezpośrednio przekładają się na rozwój innowacyjności. Działalność NCBR służy wzmocnieniu współpracy nauki i biznesu, co ma przełożyć się na skuteczniejszą komercjalizację wyników prac badawczo-rozwojowych. W unijnej perspektywie finansowej 2014-2020 NCBR pełni funkcję instytucji pośredniczącej w programach operacyjnych: Innowacyjny Rozwój oraz Wiedza Edukacja Rozwój. Poniżej piszę o programach i działaniach NCBR w ramach programów operacyjnych w perspektywie unijnej na lata 2014-2020.
1. Konkursy w ramach Poddziałania 1.1.1 PO IR - Badania przemysłowe i prace rozwojowe realizowane przez przedsiębiorstwa - tzw. "szybka ścieżka"
Celem działania jest podniesienie innowacyjności polskich przedsiębiorstw dzięki wykorzystywaniu rezultatów prac B+R w prowadzonej działalności gospodarczej. Program jest kontynuacją działania realizowanego w ramach konkursu 1.4 z PO Innowacyjna Gospodarka. NCBR to pierwsza instytucja publiczna w Polsce, która wprowadziła rynkowy system wsparcia redukujący formalności do minimum i skracający czas wydania decyzji do 60 dni od złożenia dokumentów.
Adresatami pierwszego, ogłoszonego w kwietniu tego roku konkursu w tzw. "szybkiej ścieżce" są przedsiębiorcy spełniający kryteria mikro, małych i średnich przedsiębiorstw. Od 4 maja mogą ubiegać się o dofinansowanie projektów obejmujących realizację badań przemysłowych lub prac rozwojowych nad rozwiązaniami technologicznymi i produktami, służącymi rozwojowi prowadzonej działalności gospodarczej oraz wzmacnianiu ich pozycji konkurencyjnej, o ile przedmiotem projektu będzie rozwiązanie, wpisujące się w tzw. "Krajową inteligentną specjalizację". Budżet konkursu to aż 1,6 mld zł. Nabór wniosków jest ciągły i trwa do 31 grudnia 2015 r.
W perspektywie finansowej na lata 2014-2020 szacowana alokacja przeznaczona na wsparcie całego Poddziałania 1.1.1 wynosić będzie blisko 1,9 mld euro. NCBR planuje uruchamianie w ramach tych środków również kolejnych konkursów dedykowanych przedsiębiorcom dużym (pierwszy konkurs w III kwartale 2015 r., budżet 750 mln zł) oraz nowo powstałym przedsiębiorstwom typu start-up.
2. Programy sektorowe INNOLOT oraz INNOMED
Nabory wniosków w tych programach stanowią kontynuację realizacji programów sektorowych, uruchomionych w poprzedniej perspektywie finansowej ze środków krajowych oraz w ramach projektów systemowych sfinansowanych ze środków PO Innowacyjna Gospodarka (Działanie 1.5 PO IG).
INNOLOT (Poddziałanie 1.1.3 PO IR)
Program ma na celu finansowanie badań naukowych oraz prac rozwojowych nad innowacyjnymi rozwiązaniami dla przemysłu lotniczego. Jest on rezultatem porozumienia zawartego pomiędzy NCBR, a grupą stowarzyszeń firm lotniczych reprezentujących Polską Platformę Technologiczną Lotnictwa. Budżet programu to 500 mln zł, z czego udział stowarzyszeń w budżecie wynosi 40 proc.
Adresatami INNOLOT są przedsiębiorcy lub konsorcja naukowe, których liderami są przedsiębiorcy odpowiedzialni za uzyskanie określonych demonstratorów technologii. W pierwszym konkursie dofinansowanie w wysokości ok. 178 mln zł otrzymało 12 konsorcjów, a dodatkowe 135 mln zł na B+R przekazali przedsiębiorcy.
Drugi konkurs w programie INNOLOT został ogłoszony 16 kwietnia br. Jego budżet to aż 400 mln zł. Nabór wniosków trwa od 18 maja do 17 lipca br.
INNOMED (Poddziałanie 1.1.3 PO IR)
Program ma na celu finansowanie badań przemysłowych, prac rozwojowych oraz przygotowania do wdrożenia w zakresie poszukiwania innowacyjnych leków, nowoczesnych metod terapeutycznych, a także nowych technologii produkcji leków generycznych. Jest rezultatem porozumienia podpisanego pomiędzy NCBR, a podmiotami zrzeszonymi w ramach Polskiej Platformy Technologicznej Innowacyjnej Medycyny. Budżet programu wynosi 300 mln zł, z czego udział przedsiębiorstw w budżecie wynosi 35 proc.
INNOMED jest skierowany do przedsiębiorców lub konsorcjów naukowo-przemysłowych. W pierwszym konkursie dofinansowanie w wysokości 95 mln zł otrzymało 14 konsorcjów. Wkład własny przedsiębiorców wyniósł 70 mln zł. Pierwszy konkurs w ramach PO IR zostanie ogłoszony w III kwartale tego roku (budżet to 95 mln zł).
3. DEMONSTRATOR - prace B+R przedsiębiorstw związane z wytworzeniem instalacji pilotażowej/demonstracyjnej (Poddziałanie 1.1.2 PO IR)
Program to kontynuacja programu pilotażowego uruchomionego w 2013 roku. Celem jest podniesienie innowacyjności polskich przedsiębiorstw dzięki wykorzystywaniu rezultatów prac B+R w prowadzonej działalności gospodarczej, poprzez ukierunkowanie wsparcia publicznego na projekty, których istotnym elementem jest faza testów przeprowadzanych na instalacjach pilotażowych lub demonstracyjnych. O dofinansowanie mogą się ubiegać zarówno mikro, małe, średnie, jak i duże przedsiębiorstwa.
W ramach pilotażu (Demonstrator +) wsparcie z NCBR w wysokości 423 mln zł uzyskało 45 projektów. Beneficjentami pilotażu byli przedsiębiorcy oraz konsorcja naukowe z udziałem przedsiębiorcy. Środki własne wniesione przez przedsiębiorców celem współfinansowania projektów wyniosły aż 330 mln zł.
Pierwszy konkurs w ramach PO IR został ogłoszony 7 kwietnia br. Jego budżet to 500 mln zł. Nabór wniosków trwa od 7 maja do 22 czerwca br. Drugi konkurs, również z budżetem 500 mln zł, zostanie ogłoszony w ostatnim kwartale br.
4. Konkurs w ramach Poddziałania 4.1.1 - "Strategiczne programy badawcze dla gospodarki"
Celem działania jest ukierunkowanie aktywności jednostek naukowych na realizację prac badawczo-rozwojowych nad rozwiązaniami technologicznymi, których potrzeba przeprowadzenia została zdefiniowana przez konkretnych przedsiębiorców.
Konkurs zostanie ogłoszony w III kwartale 2015 r. Jego budżet to 120 mln zł. W konkursie dofinansowanie otrzymają projekty obejmujące prowadzenie badań przemysłowych lub prac rozwojowych, związanych z rozwiązaniem problemu technologicznego zgłoszonego przez przedsiębiorcę, realizowane przez konsorcja jednostek naukowych lub konsorcja z udziałem przedsiębiorstw i jednostek naukowych.
Zakres tematyczny konkursu zostanie szczegółowo określony po dokonaniu wyboru strategicznych programów badawczych, wskazujących obszary i tematy badawcze, w ramach których prowadzone prace B+R stanowić będą odpowiedź na zdefiniowany przez przedsiębiorcę problem technologiczny.
5. Konkurs w ramach Poddziałania 4.1.4 "Projekty aplikacyjne" (projekty obejmujące badania przemysłowe lub eksperymentalne prace rozwojowe realizowane przez konsorcja)
Celem działania jest znaczące zwiększenie skali wykorzystania nowych rozwiązań technologicznych niezbędnych dla rozwoju przedsiębiorstw oraz poprawy ich pozycji konkurencyjnej. Instrument ten służy wsparciu projektów, obejmujących realizację badań przemysłowych i/lub prac rozwojowych realizowanych w ramach konsorcjum, tworzonego przez jedną jednostkę naukową i co najmniej jednego przedsiębiorcę.
Projekty finansowane w ramach konkursu powinny charakteryzować się nowością przewidywanych rezultatów w stosunku do aktualnego stanu wiedzy i techniki na poziomie światowym. Konkurs zostanie ogłoszony w III kwartale 2015 r. Jego budżet to 200 mln zł.
6. Poddziałanie 4.1.2 Regionalne agendy naukowo-badawcze
W ramach tego działania wsparcie uzyskają projekty obejmujące badania przemysłowe lub eksperymentalne prace rozwojowe realizowane przez konsorcja złożone z jednostek naukowych i przedsiębiorców. Liderem konsorcjum powinien być podmiot mający siedzibę w regionie (lub w jednym z regionów), który zgłosił agendę. W 2015 roku nie przewidziano naboru wniosków.
7. Poddziałanie 4.1.3 Programy badawcze wirtualnych instytutów
W ramach tego działania wsparcie uzyskają projekty Wirtualnych Instytutów Badawczych ukierunkowane na wprowadzanie międzynarodowych standardów zarządzania badaniami i własnością intelektualną oraz na komercjalizację wyników prac B+R. W 2015 roku nie przewidziano naboru wniosków.
8. Działanie 4.2. Rozwój nowoczesnej infrastruktury badawczej sektora nauki
W ramach tego działania wsparcie będzie kierowane do wybranych projektów dużej, strategicznej infrastruktury badawczo-rozwojowej, o charakterze ogólnokrajowym i międzynarodowym, znajdujących się na Polskiej Mapie Drogowej Infrastruktury Badawczej. Celem realizowanych projektów będzie stworzenie skutecznego dostępu do tej infrastruktury dla przedsiębiorstw i innych zainteresowanych podmiotów. Infrastruktura wsparta w latach 2014-2020 powinna w jak największym zakresie służyć wzmocnieniu współpracy nauki z biznesem, w związku z czym przedsięwzięcia infrastrukturalne powinny być w jak największym stopniu finansowane z wykorzystaniem schematów pomocy publicznej. Dopuszczalne będzie również dzielenie projektów na część wykorzystywaną gospodarczo (zgodnie ze schematem pomocy publicznej) i niegospodarczą (finansowanie ze środków publicznych). Preferowane będą projekty realizowane w schemacie pomocy publicznej.
Instytucja wdrażającą dla tego działania będzie Ośrodek Przetwarzania Informacji. Ogłoszenie konkursu planowane jest w II kwartale 2015 roku, a nabór wniosków w I kwartale 2016 r.
Działanie 3.1 Program Rozwoju Kompetencji
Celem programu jest wzmocnienie kształcenia na uczelniach przedsiębiorczości, kompetencji zawodowych, interpersonalnych oraz analitycznych oczekiwanych przez pracodawców od kandydatów do pracy poprzez nawiązanie współpracy uczelni z pracodawcami w zakresie wzmocnienia praktycznych elementów kształcenia. Budżet programu to ponad miliard złotych.
Kształt programu powstał w oparciu o badania ewaluacyjne, w tym analizę potrzeb zgłaszanych przez pracodawców. Pierwszy konkurs w ramach PO WER został poprzedzony pilotażowym konkursem przeprowadzonym przez NCBR w zeszłym roku.
W latach 2015-2020 zostanie ogłoszonych pięć konkursów kierowanych do uczelni. Pierwszy z nich został ogłoszony 20 maja br. Jego budżet to 250 mln zł.
Działanie 3.1 Studiujesz? Praktykuj!
Celem działania jest podniesienie kompetencji studentów poprzez stworzenie i realizację przez uczelnie wysokiej jakości programów praktyk oraz programów stażowych we współpracy z przedsiębiorcami. Będą to staże i praktyki trwające nie krócej niż 1 miesiąc w jednej jednostce, a także staże 3-miesięczne, związane bezpośrednio z kierunkami studiów. Budżet programu to ok. 750 mln zł. W latach 2015 - 2018 zostaną ogłoszone cztery konkursy kierowane do uczelni (raz do roku). Pierwszy konkurs przewidziano w III kwartale br.
Działanie 3.1 Wsparcie akademickich biur karier i innych instytucji wspomagających studentów w procesie wchodzenia na rynek pracy
Celem działania jest rozwój działalności uczelni w zakresie wspomagania studentów i absolwentów we wchodzeniu na rynek pracy poprzez wzmocnienie potencjału jednostek uczelni - m.in. akademickich biur karier - zajmujących się aktywizacją zawodową studentów i absolwentów, zwłaszcza w zakresie poradnictwa zawodowego. Budżet programu to ok. 75 mln zł. NCBR ogłosi dwa konkursy dedykowane uczelniom: pierwszy w ostatnim kwartale 2015 r., a kolejny w 2017 roku.
Działanie 3.4 Programy antyplagiatowe
Celem działania jest przeciwdziałanie zjawisku plagiatu na polskich uczelniach poprzez wprowadzenie kompleksowych rozwiązań antyplagiatowych. Budżet ogłoszonego 20 maja br. konkursu to 100 mln zł, w tym maksymalnie 10 mln zł na projekty dotyczące tworzenia nowych systemów antyplagiatowych.
E-pionier (Oś Priorytetowa III - Cel szczegółowy nr 5)
E-Pionier to projekt pilotażowy NCBR, który będzie realizowany w ramach PO Polska Cyfrowa. Celem jest pobudzanie potencjału uzdolnionych programistów dla zwiększenia zastosowania rozwiązań cyfrowych w administracji i gospodarce. Będzie to pierwszy w Polsce program zakładający finansowanie powstawania rozwiązań w modelu zamówień przedkomercyjnych (PCP - pre-commercial procurement).
E-pionier będzie realizowany do 2020 roku we współpracy z wyspecjalizowanymi akceleratorami przy wykorzystaniu formuły PCP - wsparcie uzyskają bazujące na narzędziach oferowanych przez TIK (technologie informacyjno-komunikacyjne) pomysły rozwiązujące problemy istotne społecznie lub gospodarczo.
Budżet programu to ok. 100 mln zł. Jego adresatami będą zespoły interdyscyplinarne z udziałem programistów. Ogłoszenie pierwszego konkursu zaplanowano w III kwartale br.
KM