W sekretariatach sądowych wszyscy będą równi

Minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro zrównał prawa wszystkich interesantów w sądach.

Wszyscy interesanci w sekretariatach sądów przyjmowani będą w kolejności zgłaszania się. Oznacza to zrównanie adwokatów i radców prawnych z innymi osobami - klientami sądów powszechnych. Wynika to z wchodzącego dziś w życie rozporządzenia ministra sprawiedliwości w sprawie regulaminu urzędowania sądów powszechnych. Zmienia ono także zasady funkcjonowania sądów pod względem organizacyjnym, administracyjnym i proceduralnym.

Zerwanie z tradycją

Nowe przepisy budzą emocje przede wszystkim adwokatów i radców prawnych. Dotychczas mieli oni pierwszeństwo w przeglądaniu akt i składaniu dokumentów w sekretariatach. Rozporządzenie budzi ich zdecydowany sprzeciw. Uważają, że korzyści dla pozostałych interesantów, płynące z nowej regulacji, będą nikłe i nieporównywalne z utrudnieniami, jakie czekają pełnomocników.

- Adwokaci i radcowie prawni wykonują w sądach swoją pracę na rzecz wielu klientów. Możliwość wejścia poza kolejką do sekretariatów nie stanowi więc żadnego nieuzasadnionego przywileju, a jest podyktowane jedynie względami praktycznymi - uważa Ewa Frieze, radca prawny w kancelarii Grynhoff, Woźny i Wspólnicy.

Prawnicy podkreślają też, że profesjonalni pełnomocnicy szybciej i sprawniej radzą sobie z przeglądaniem akt i załatwianiem spraw w sekretariatach.

- Strony postępowania z przyczyn obiektywnych często muszą korzystać z pomocy pracowników sekretariatów, co znacznie wydłuża czas ich obsługi - wskazuje Anna Kozanecka, radca prawny w kancelarii Chałas i Wspólnicy.

Ministerstwo Sprawiedliwości tłumaczy takie zmiany obowiązującą zasadą równości.

- W konsekwencji jednak, adwokaci i radcowie - choć są częścią wymiaru sprawiedliwości i jemu też służą - zmuszeni będą do poświęcania swojego czasu na oczekiwanie w kolejkach, zamiast zająć się samą sprawą - replikuje Tomasz Zbiegień, radca prawny w kancelarii Chadbourne & Parke.

Prawnicy mają nadzieję, że ich sprzymierzeńcami w tej sytuacji staną się prezesi sądów.

- To właśnie prezesi, w zakresie administracji sądowej, określonej przepisami par. 32 ust. 1 rozporządzenia, mają pozostawione kompetencje ustalania właściwej organizacji pracy sądów, a także przyjmowania interesantów. Dlatego też należy sądzić, że samorządy zawodowe wystąpią do prezesów sądów o utrzymanie dotychczasowego stanu rzeczy i ich wniosek spotka się z ich przychylnością - sugeruje Tomasz Zbiegień.

Więcej nowych przepisów

Rozporządzenie wprowadza też zmiany związane z czynnościami w sprawach karnych rozpoznawanych w postępowaniu przyśpieszonym, czyli przez tzw. sądy 24-godzinne. W dni robocze, soboty oraz dni wolne od pracy sądy rejonowe będą działały od godziny 8.00 do 20.00 (w sądach o limicie etatów sędziowskich powyżej 35) oraz od 8.00 do 16.00 w pozostałych sądach.

W przypadku konieczności opanowania wpływu spraw podlegających rozpoznaniu w postępowaniu przyspieszonym prezes sądu rejonowego będzie mógł zarządzić odpowiednio dłuższe godziny urzędowania. W sądzie o limicie etatów sędziowskich powyżej 50 może nawet postanowić o całodobowym rozpoznawaniu tych spraw.

Wprowadzone zostały też popołudniowe godziny przyjęć interesantów. Prezes sądu będzie mógł ustalić pracę sędziów w systemie dwuzmianowym. Kasy sądów czynne mają być odpowiednio do godzin urzędowania sądu.

890315

Przydział nowych spraw

Nowe rozwiązania dotyczą także sposobu przydzielania akt sędziom. Przewodniczący wydziału otrzymał kompetencje decydowania w pewnym zakresie o rozdziale spraw. Sposób podziału przyjęty przez przewodniczącego nie może być jednak sprzeczny z zasadą wynikającą z prawa o ustroju sądów powszechnych, która stanowi, że kolegium sądu okręgowego, na wniosek prezesa, ustala podział czynności w sądzie, określa zasady zastępstw sędziów i referendarzy, a także zasady przydziału spraw poszczególnym sędziom oraz referendarzom.

Podstawa prawna
- Rozporządzenie ministra sprawiedliwości z 23 lutego 2007 r.
- Regulamin urzędowania sądów powszechnych (Dz.U. nr 38, poz. 249).

Opinie

Wojciech Wąsowicz
adwokat w kancelarii Hogan & Hartson

Jestem przeciw Pozbawienie profesjonalnych pełnomocników, adwokatów i radców prawnych przywileju pierwszeństwa w dostępie do sekretariatów sądowych wynika, w mojej ocenie, z opacznego pojmowania zasady równości. Stawiając coraz wyższe wymagania pełnomocnikom profesjonalnym, równocześnie utrudnia się w praktyce wykonywanie zawodu.

Jednym z podstawowych i często podkreślanych przez sędziów i władze korporacyjne obowiązków pełnomocników profesjonalnych jest dokładne i dokonywane na bieżąco zapoznawanie się z aktami sprawy. Ci adwokaci i radcowie prawni, którzy koncentrują się na praktyce sądowej, odwiedzają sekretariaty codziennie, przeglądają akta i uzyskują informacje często w wielu sprawach. Oczekiwanie w kolejce oznacza paraliż ich pracy.

Sławomir Różycki
Ministerstwo Sprawiedliwości

Jestem za Poprzednio obowiązujący regulamin funkcjonowania sądów nie zawierał przepisu dotyczącego kolejności, w jakiej interesanci mają być przyjmowani w sekretariatach sądów. Uprzywilejowanie adwokatów i radców prawnych wynikało więc albo z zarządzeń prezesów sądów, albo też z niepisanej, choć powszechnie przestrzeganej reguły. Wprowadzenie konkretnego przepisu określającego, że interesanci przyjmowani są w kolejności zgłaszania się do sekretariatu, bez uprzywilejowywania kogokolwiek, wynikało z sugestii rzecznika praw obywatelskich. Chodziło o to, aby w nowym regulaminie ustanowić równość wszystkich interesantów. Stanowi to także wyjście naprzeciw przygotowywanej ustawie o licencjach prawniczych, która zakłada, że pełnomocnikami w sprawach będą także prawnicy bez uprawnień adwokata czy radcy prawnego.

Katarzyna Rychter