Ważne zmiany w ramach pakietu dla małych firm

Senat wniósł 14 poprawek do ustawy która ma usunąć niektóre bariery w prowadzeniu działalności gospodarczej i przynieść 230 mln zł oszczędności już w pierwszym roku obowiązywania. Poprawki mają charakter redakcyjny lub dostosowują ustawę do innych aktów prawnych.

Ustawa o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego przedsiębiorców zmienia 18 innych ustaw - m.in. prawo budowlane, prawo pracy, ustawę o swobodzie działalności gospodarczej, prawo finansowe, prawo dotyczące dozoru technicznego czy prawo ochrony środowiska. Jest ona elementem pakietu ułatwień dla przedsiębiorców - tzw. "100 zmian dla firm".

Jako jedną z najważniejszych zmian autorzy nowelizacji wskazują wprowadzenie do polskiego porządku prawnego klauzuli pewności prawa. Ustawa zakłada także wprowadzenie ważnych gwarancji ochrony interesów przedsiębiorców w toku kontroli, np. możliwość skargi do sądu na przewlekłości czynności kontrolnych oraz obowiązku planowania kontroli, uprawdopodobniania.

Nowe rozwiązania mają też chronić przedsiębiorców przed ponoszeniem konsekwencji wynikających ze zmiany wykładni przepisów - bez zmiany samych przepisów. Będzie to oznaczać, że przedsiębiorcy, którzy nie wystąpili o interpretację indywidualną przepisów mają mieć taką samą ochronę, jaką daje posiadanie takiej interpretacji - o ile stosowali się do utrwalonej (dominującej) praktyki interpretacyjnej. W tej sytuacji nie będą ponosili ryzyka obciążenia daninami publicznymi, sankcjami administracyjnymi i finansowymi lub karami w przypadku zmiany wykładni przepisów. Wprowadzono także instytucję "objaśnień podatkowych", czyli ogólnych, praktycznych wyjaśnień przepisów podatkowych, napisanych prostym językiem, wydawanych przez ministra właściwego do spraw finansów.

Ustawa podnosi - z 1,2 do 2 mln euro - roczny limit przychodów netto (ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych), do którego podatnicy podatku PIT mogą prowadzić podatkowe księgi przychodów i rozchodów. Zwiększa także - ze 150 do 250 tys. euro - maksymalny roczny próg przychodów uprawniający do korzystania z opodatkowania działalności gospodarczej w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

Ponadto, według nowych przepisów, firmy zatrudniające mniej niż 50 pracowników zostaną zwolnione z obowiązku ustalania regulaminu wynagradzania i regulaminu pracy oraz tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Obecnie obowiązek ten nie dotyczy firm zatrudniających poniżej 20 pracowników.

Wydłużono i ujednolicono terminy odwołań do sądu pracy. Wydłużono z siedmiu do 21 dni termin na wniesienie przez pracownika odwołania do sądu od wypowiedzenia umowy o pracę. Również do 21 dni (z 14) wydłużono termin na złożenie odwołania od rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia oraz termin na żądanie nawiązania umowy o pracę.

Ustawa przewiduje także rozwiązanie, zgodnie z którym organy kontroli powinny planować i przeprowadzać kontrole po uprzednim ustaleniu prawdopodobieństwa naruszenia prawa. Tzw. analiza ryzyka (dokument wewnętrzny administracji) powinna wykazać obszary, w których ryzyko naruszenia przepisów jest największe.

Możliwe też będzie przeprowadzanie wspólnych kontroli przez organy administracji publicznej, w przypadku gdy przedsiębiorca wystąpił lub wyraził na to zgodę. Wprowadzono też zakaz przeprowadzenia ponownej kontroli przez dany organ, jeśli ma ona dotyczyć obszaru objętego uprzednio zakończoną kontrolą, przeprowadzoną przez ten sam organ.

Zmiany objęły również prawo budowlane, zwalniając niektóre roboty budowlane z pozwolenia na budowę lub zgłoszenia.

Skrócono - z 30 do 21 dni - termin na wniesienie sprzeciwu do zgłoszeń budowy. Jeśli organ nie wypowie się w ciągu 21 dni, to inwestor będzie mógł uznać, że nie wyraził sprzeciwu (tzw. milcząca zgoda). Jednocześnie przed tym terminem organ będzie mógł wydać zaświadczenie inwestorowi o niezgłoszeniu sprzeciwu.

Doprecyzowano przepisy dotyczące instytucji istotnego odstąpienia od zatwierdzonego projektu budowlanego lub innych warunków pozwolenia na budowę. Wskazano, że nie jest istotnym odstąpieniem od projektu budowlanego lub innych warunków pozwolenia na budowę - zmiana wysokości, szerokości lub długości obiektu budowlanego nie będącego obiektem liniowym, jeżeli odstąpienie nie przekracza 2 proc. przy spełnieniu innych oczywistych warunków (m.in. nie zwiększa zakresu obszaru odziaływania obiektu, nie narusza przepisów techniczno-budowlanych).

Wprowadzono możliwość korzystania z tymczasowego obiektu budowlanego do czasu uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę, jednocześnie wydłużając termin jego użytkowania ze 120 do 180 dni.

Zaproponowano zniesienie obowiązku badań technicznych poprzedzających wydanie decyzji zezwalających na eksploatację urządzenia w przypadku zmiany eksploatującego. Wprowadzono możliwość - jednorazowej - naprawy lub modernizacji urządzenia technicznego, bez obowiązku posiadania przez naprawiającego lub modernizującego uprawnienia do naprawy lub modernizacji takiego urządzenia oraz materiałów i elementów do ich wytwarzania.

Ustawa wróci ponownie do Sejmu, gdzie posłowie ustosunkują się do poprawek wprowadzonych przez Senat.

Większość przepisów ustawy wchodzi w życie 1 stycznia 2017 r.