Wsparcie dla poszkodowanych żołnierzy

Regulacja obejmuje swoim zakresem żołnierzy zawodowych i niezawodowych, byłych żołnierzy zawodowych oraz niezawodowych, jak również bliskich żołnierzy wspólnie z nimi zamieszkujących w dniu ich śmierci, a także Wojskową Agencję Mieszkaniową i właściwe organy wojskowe. Celem wprowadzenia nowelizacji jest poprawienie efektywności systemu wsparcia i rozszerzenia dostępnych form pomocy poszkodowanym żołnierzom oraz ich rodzinom, w tym żołnierzom pełniącym służbę kandydacką oraz nadterminową zasadniczą służbę wojskową. Przepisy zawierają rozwiązania w zakresie pomocy dla rannych i poszkodowanych żołnierzy oraz rodzin żołnierzy zaginionych podczas wykonywania zadań służbowych lub tych, którzy ponieśli śmierć.

Nowelizacja wprowadza regulację umożliwiającą finansowanie przez budżet państwa pomocy prawnej dla żołnierzy zawodowych i niezawodowych, którzy w związku z czynami popełnionymi podczas bezpośredniego wykonywania zadań służbowych znaleźli się w sytuacji zagrożenia odpowiedzialnością karną. W chwili obecnej zmiana ta nabiera szczególnego znaczenia w obliczu szerszego zaangażowania Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w działania związane z zażegnywaniem konfliktów zbrojnych w różnych regionach świata, a także w misje pokojowe oraz akcje zapobiegania aktom terroru lub ich skutkom. W związku z tym, że żołnierze występują w tych misjach jako przedstawiciele Rzeczypospolitej Polskiej, należy uznać, że koszty pomocy prawnej na ich rzecz powinny być pokrywane z budżetu państwa.

W ustawie z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych dodano zapewnienie zwrotu kosztów pomocy prawnej żołnierzom, w stosunku do których wszczęto albo prowadzi się postępowanie karne za czyny noszące znamiona przestępstwa, o które zostali podejrzani w związku z wykonywaniem przez nich obowiązków służbowych. Zwrot kosztów następować będzie tylko w przypadkach, jeżeli postępowanie karne wszczęte przeciwko żołnierzowi o przestępstwo popełnione w związku z wykonywaniem obowiązków służbowych zostało zakończone prawomocnym orzeczeniem o umorzeniu wobec braku ustawowych znamion czynu zabronionego lub niepopełnienia przestępstwa albo wyrokiem uniewinniającym. Poszerzone zostały także uprawnienia Ministra Obrony Narodowej w ten sposób, że w przypadku zaginięcia żołnierza zawodowego w związku z wykonywaniem zadań służbowych lub jego śmierci pomocy takiej będzie udzielać Minister Obrony Narodowej po powzięciu informacji o takim zdarzeniu. Zapomogę będzie można przyznać małżonkowi, dzieciom pozostającym na utrzymaniu żołnierza zawodowego lub jego rodzicom. Nowo dodane przepisy uprawniają członków najbliższej rodziny żołnierzy, którzy zaginęli lub ponieśli śmierć w związku z wykonywaniem zadań służbowych, do korzystania z pomocy rekonwersyjnej dotyczącej podnoszenia kwalifikacji, przekwalifikowania, doradztwa zawodowego lub pośrednictwa pracy.

Ponadto, jeśli chodzi o ustawę z dnia 21 listopada 1967 roku o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej to dodano przepis na mocy którego żołnierze zwolnieni z czynnej służby wojskowej w wyniku obrażeń lub chorób mających związek z pełnieniem służby wojskowej będą mogli skorzystać - w okresie dwóch lat od dnia zwolnienia z tej służby - z pomocy rekonwersyjnej. Członkowie rodziny żołnierzy, którzy zaginęli lub ponieśli śmierć w związku z wykonywaniem zadań służbowych, także będą objęci powyższymi uprawnieniami, świadczonymi przez organy wojskowe właściwe do spraw aktywizacji zawodowej. Przyjęcie nowych regulacji, obejmujących pomocą żołnierzy poszkodowanych w trakcie pełnienia służby wojskowej oraz członków ich rodzin, poszerzyło zakres podmiotowy uprawnionych i ma na celu poprawienie efektywności systemu pomocy rekonwersyjnej istniejącego w resorcie obrony narodowej oraz zapewni uprawnionym osobom dostosowanie do warunków cywilnego rynku pracy. Dzięki możliwości skorzystania z pomocy w zakresie poradnictwa i doskonalenia zawodowego, stosownie do posiadanych oraz zdobytych nowych kwalifikacji, osoby te będą mogły być nadal czynne zawodowo na rynku pracy.

Zmiany dotyczące ustawy z dnia 22 czerwca 1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej wychodzą naprzeciw oczekiwaniom żołnierzy, w szczególności tych, którzy pełnią służbę poza granicami państwa polskiego w ramach misji wojskowych w rejonach konfliktów zbrojnych. Nowelizujące przepisy wprowadzają możliwość przydzielenia lokalu mieszkalnego w zamian za odprawę mieszkaniową żołnierzom zwalnianym z zawodowej służby wojskowej w związku z nabyciem uprawnień do wojskowej renty inwalidzkiej, jeżeli inwalidztwo powstało wskutek wypadku pozostającego w związku ze służbą wojskową lub wskutek choroby powstałej w związku ze szczególnymi właściwościami bądź warunkami tej służby, z tytułu których przysługują świadczenia odszkodowawcze. Ponadto w razie śmierci żołnierza zawodowego, żołnierza pełniącego służbę kandydacką lub żołnierza nadterminowej zasadniczej służby wojskowej, których śmierć pozostaje w związku ze służbą wojskową - wspólnie zamieszkałym z nim małżonkowi i członkom najbliższej rodziny przysługiwać będzie odpowiednio: odprawa mieszkaniowa albo zajmowany lokal mieszkalny, lokal zamienny w przypadku zajmowania kwatery, jeżeli Wojskowa Agencja Mieszkaniowa ma taki w swoich zasobach mieszkaniowych - za ich zgodą, albo lokal mieszkalny, odpowiadający uprawnieniom żołnierza w dniu śmierci.