Wszystko, co ważne dla samozatrudnionych

Jak sporządzić bezpieczną umowę z samozatrudnionym

Państwowa Inspekcja Pracy i inspektorzy skarbowi mogą kontrolować umowy podpisywane przez samozatrudnionych z podmiotami korzystającymi z ich pracy. Jeżeli są one źle skonstruowane, inspektorzy mogą odebrać samozatrudnionym status przedsiębiorcy. W polskim prawie obowiązuje zasada wolności zawierania umów. O rodzaju stosunku prawnego decydują strony, które go nawiązują. Oznacza to, że w ramach zasady wolności zawierania umów można zawrzeć umowę o pracę lub umowę cywilnoprawną. Trzeba jednak pamiętać, że ich treść musi się różnić.

Zgodnie z art. 22 par. 1 kodeksu pracy, przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem, oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.

Zatrudnienie na tych warunkach jest traktowane przez prawo jako zatrudnienie na podstawie stosunku pracy, niezależnie od tego, jaką nazwę strony nadadzą umowie, która ich łączy.

Nie oznacza to jednak, że nie ma możliwości skonstruowania tak umowy cywilnoprawnej, by Państwowa Inspekcja Pracy nie musiała podejmować działań zmierzających do zastąpienia jej umową o pracę.

Jedną z cech stosunku pracy jest to, że praca ma być wykonywana osobiście, tzn. pracownik nie może zamienić się z inną osobą, która mogłaby za pracownika wykonywać jego obowiązki. Aby umowa zawarta z samozatrudnionym nie mogła być traktowana jak umowa o pracę, powinna pozwalać na zastępowanie samozatrudnionego przez inny podmiot, nawet bez zgody przedsiębiorcy.

Inną cechą charakterystyczną dla stosunku pracy jest wykonywanie jej w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę. Żeby PIP nie mógł podważyć umowy z samozatrudnionym z powodu wyznaczenia mu miejsca świadczenia pracy, można spisać umowę najmu lokalu czy części pomieszczenia od zlecającego. Następnie należy adres wynajmowanego lokalu zgłosić do urzędu skarbowego, jako drugie miejsce wykonywania działalności gospodarczej. Dzięki temu usługi świadczone będą pod własnym adresem, a nie u pracodawcy.

Ważne

Organy podatkowe mogą kwestionować samozatrudnienie jako prowadzone w ramach działalności gospodarczej

Kolejnym elementem charakterystycznym dla stosunku pracy jest podporządkowanie, tzn. praca jest wykonywana pod kierownictwem pracodawcy. To podporządkowanie wynika z rodzaju pracy, ustalonego przez pracodawcę i pracownika w umowie o pracę. Natomiast umowa z samozatrudnionym powinna być tak skonstruowana, aby miał on jak największą swobodę realizacji zleconej pracy.

Co sprawdzi urząd podatkowy

Nowe przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych określają trzy warunki, których łączne spełnienie pozbawi samozatrudnionego statusu przedsiębiorcy.

Za pozarolniczą działalność gospodarczą nie uznaje się czynności, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:
- odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat tych czynności oraz ich wykonywanie, z wyłączeniem odpowiedzialności za popełnienie czynów niedozwolonych, ponosi zlecający wykonanie tych czynności,
- są one wykonywane pod kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonych przez zlecającego te czynności,
- wykonujący te czynności nie ponosi ryzyka gospodarczego związanego z prowadzoną działalnością.

Zakres odpowiedzialności

Ponoszenie odpowiedzialności wobec osób trzecich przez zlecającego występuje zwykle wówczas, gdy samozatrudniony świadczy usługi na rzecz kontrahentów swojego zleceniodawcy, a odpowiedzialność za wykonanie umowy ponosi zleceniodawca. Najczęściej stosowanym sposobem na uniknięcie ryzyka niezakwalifikowania czynności jako działalności gospodarczej jest ustalenie wprost w umowie, że odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat działań samozatrudnionego oraz za ich wykonanie ponosi zleceniobiorca (samozatrudniony), a nie zleceniodawca (kontrahent).

Zapis taki nie zawsze jednak będzie wystarczający; jeśli bowiem faktycznie współpraca ze zleceniodawcą będzie ukształtowana w taki sposób, że odpowiedzialność ponosić będzie zleceniodawca - zwłaszcza jeśli znajdzie to odzwierciedlenie w umowach zawieranych pomiędzy zleceniodawcą a jego klientami - to ryzyko zakwestionowania charakteru działalności samozatrudnionego wzrasta. Kierownictwo, miejsce i czas

Aby wyłączyć element realizacji czynności pod kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez zlecającego, należałoby wykluczyć w zawieranych umowach zobowiązania samozatrudnionego do przestrzegania podobnej do stosunku pracy podległości organizacyjnej wobec zlecającego, wykonywania bieżących poleceń osoby nadzorującego wykonywanie czynności przez samozatrudnionego, podpisywania listy obecności, usprawiedliwiania nieobecności, stałych godzin świadczenia usług i uzyskiwania zezwolenia zlecającego na opuszczenie miejsca świadczenia usług.

Dla uniknięcia wątpliwości w zakresie samodzielności w realizacji powierzonych samozatrudnionemu czynności wskazane jest zamieszczenie w umowach postanowienia, że decyzje co do sposobu realizacji przedmiotu umowy samozatrudniony podejmuje samodzielnie wraz z klauzulą, że powinien uwzględniać obowiązek starannego działania, współdziałania i lojalności wobec zlecającego.

Oczywiście wskazanie w umowie przez zlecającego miejsca i czasu wykonywania przez samozatrudnionego powierzonych mu czynności nie oznacza automatycznie dyskwalifikacji takiej umowy jako realizowanej w ramach działalności gospodarczej. Miejsce i czas wykonywania umowy mogą być bowiem zdeterminowane przez naturę powierzonych czynności (np. prace budowlane, siedziba kontrahenta zleceniodawcy, siedziba zleceniodawcy).

Ważne

Dla wyłączenia samozatrudnienia z kategorii działalności gospodarczej niezbędne jest spełnienie wszystkich trzech warunków łącznie. Umowy będące podstawą świadczenia przez przedsiębiorców usług (umowy o współpracę, zlecenia itp.) powinny zatem zawierać postanowienia, które wyłączą co najmniej jeden z wymienionych negatywnych warunków pozwalających na wyłączenie samozatrudnionych z kategorii przedsiębiorców

Ponieważ przesłanka określona w art. 5b ust. 1 pk 2 ustawy o PIT określa trzy elementy - kierownictwo, miejsce i czas, to wydaje się, że wystarczającym jest, aby jeden z tych elementów nie był ustalany przez zleceniodawcę, aby móc skutecznie kwalifikować działanie samozatrudnionego jako działalność gospodarczą. W umowie można np. określić, że zleceniobiorca nie podlega kierownictwu zleceniodawcy albo że czynności w ramach zlecenia wykonywane będą w czasie i miejscu dowolnie ustalonym przez zleceniobiorcę.

Nie będzie natomiast wystarczające dla uznania czynności za działalność gospodarczą przyjęcie w umowie, że zlecone czynności będą wykonywane w czasie wyznaczonym samodzielnie przez zleceniobiorcę mieszczącym się jednak w określonych przez zleceniodawcę ramach czasowych (np. dowolne 8 godzin pomiędzy 7 a 19). Wątpliwości mogą pojawiać się także w sytuacji, gdy czas i miejsce co prawda określa samozatrudniony, ale czynności wykonuje pod pełnym kierownictwem zlecającego.

Ryzyko gospodarcze

Odwołanie się do przesłanki związanej z ponoszeniem ryzyka gospodarczego jest stosunkowo trudne, zwłaszcza że jest to pojęcie niejednoznaczne.

Ponoszenie ryzyka gospodarczego oznacza, że co do zasady to samozatrudniony ponosi wydatki inwestycyjne, zabiega o pozyskanie kontrahentów i ponosi ryzyko nieuzyskania przewidywanych przychodów. Jeżeli umowa skonstruowana jest tak, że to zleceniodawca ponosi koszty związane z zapewnieniem samozatrudnionemu miejsca i warunków świadczenia usług, zapewnia stałe wynagrodzenie niezależnie od tego, czy samozatrudniony wykonuje na jego rzecz jakiekolwiek czynności (np. w czasie choroby) oraz niezależnie od efektów czynności samozatrudnionego, to ponoszenie ryzyka gospodarczego przez samozatrudnionego może być kwestionowane.

Wskazuje się, iż nie jest ponoszeniem przez samozatrudnionego ryzyka gospodarczego w sytuacji, gdy dokonuje on niewielkich wydatków o charakterze inwestycyjnym. W konsekwencji nieskuteczne mogą okazać się spotykane w umowach klauzule o udostępnianiu przez zleceniodawcę środków pracy (narzędzia, sprzęt elektroniczny itp.) za symboliczną odpłatnością ze strony samozatrudnionego. Organy podatkowe mogą bowiem oceniać czynności cywilnoprawnych pod kątem skutków podatkowych choćby z cywilnego punktu widzenia widzenia były one prawidłowe.

Ważne

Formułując umowę trzeba zawsze uwzględnić specyfikę danej działalności i ustalać jej zapisy w taki sposób, aby minimalizować ryzyko przyjęcia, że pomimo warunków umownych faktyczny charakter stosunku prawnego ze zleceniodawcą odbiega od umowy zlecenia. Przy zawieraniu umów z samozatrudnionym wskazane jest także stosowanie elementów charakterystycznych dla stosunków pomiędzy przedsiębiorcami, np. możliwość skorzystania przez samozatrudnionego z pracy osoby trzeciej w okresie jego nieobecności, za której działania samozatrudniony ponosić będzie pełną odpowiedzialność.Warunek ponoszenia ryzyka gospodarczego jest najtrudniej definiowalnym elementem w przesłankach wyłączenia kwalifikacji czynności samozatrudnionego jako działalności gospodarczej, gdyż wymaga analizy w odniesieniu do każdego konkretnego przypadku. Samozatrudniony nie musi ponosić znaczących nakładów inwestycyjnych, aby traktować świadczone przez niego usługi w kategoriach działalności gospodarczej. Ponoszeniem ryzyka gospodarczego jest przecież także ryzyko nieotrzymania zapłaty, opóźnienie w płatnościach faktur ze strony zlecającego, czy też utrata źródła przychodu (umowy cywilne łatwo podlegają rozwiązaniu). W odróżnieniu od pracownika samozatrudniony nie jest chroniony rygorami analogicznymi, jak w kodeksie pracy przed utratą źródła przychodu, ponosi więc ryzyko gospodarcze, a ustawa PIT nie daje wystarczających wskazówek, jaki stopień owego ryzyka jest wystarczający dla przyjęcia, że prowadzona działalność nie jest już działalnością gospodarczą.

Wydaje się, że wyłączenie tej przesłanki może nastąpić np. poprzez uzależnienie wypłaty wynagrodzenia samozatrudnionego od przekazania środków przez kontrahenta zlecającego, klauzule przewidujące kary umowne lub inne konsekwencje (np. zmniejszenie wynagrodzenia) z tytułu nieterminowego wykonania powierzonych czynności, czy ustalenie wynagodzenia samozatrudnionego w proporcji do rezultatów jego działań (choć nie we wszystkich przypadkach taki model ustalania wynagrodzenia samozatrudnionego będzie możliwy do wykorzystania).

Co zrobić, gdy umowa zostanie zakwestionowana

W trakcie kontroli inspektor pracy może uznać, że umowa cywilnoprawna została zawarta w celu obejścia prawa, czyli w sytuacji gdy tak naprawdę strony łączy stosunek pracy. Oczywiście, ustalenie to nie ma mocy wyroku sądowego. Stanowi tylko przesłankę decyzji o karze orzeczonej za wykroczenie. Artykuł 281 k.p. określa wykroczenie polegające na zawarciu umowy cywilnoprawnej w warunkach, w których powinna być zawarta umowa o pracę. Wykroczenie to jest zagrożone karą grzywny. Inspektor może maksymalnie nałożyć na pracodawcę mandat do 1 tys. złotych. W skrajnych sytuacjach gdy uzna, że taka kara byłaby niewspółmiernie niska do skali ujawnionych wykroczeń, może sprawę skierować do sądu. Pracodawca nadużywający samozatrudnienia może zostać ukarany przez sąd grzywną do 5 tys. zł.

Wystąpienie do pracodawcy

Inspektor pracy może wystąpić do pracodawcy z formalnym wystąpieniem, w którym określi stwierdzone nieprawidłowości i wezwie pracodawcę do ich usunięcia. Pracodawca ma 30 dni na reakcję i ustosunkowanie się do uwag zawartych w wystąpieniu inspektora. Należy pamiętać, że wystąpienie nie ma charakteru decyzji administracyjnej, której wykonanie można egzekwować.

Umowa o pracę z sądu

Zgodnie z art. 631 kodeksu postępowania cywilnego inspektor pracy może też wystąpić do sądu pracy z powództwem o ustalenie istnienia stosunku pracy.

W postępowaniu przed sądem pracy inspektor musi wykazać, że pracownik nie wyrażał woli zawarcia z pracodawcą umowy cywilnoprawnej. Jednak dla skuteczności powództwa inspektora podstawowe znaczenie ma współpraca z pracownikiem. Ważne jest to, czy jest on zainteresowany zastąpieniem umowy cywilnoprawnej umową o pracę. Z doświadczeń inspekcji wynika, że w obecnej sytuacji na rynku pracy osoby podejmujące pracę na podstawie umów cywilnoprawnych lub bez jakiejkolwiek umowy, w obawie o utratę źródła dochodu, nie zawsze są zainteresowane wytoczeniem na ich rzecz powództw o ustalenie istnienia stosunku pracy.

Skarga do sądu

W przypadku niekorzystnego rozstrzygnięcia dyrektora izby skarbowej, który nie uzna czynności wykonywanych przez samozatrudnionego za działalność gospodarczą, pozostaje złożenie skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego.

Na wystąpienie do sądu pracy z powództwem o ustalenie treści umowy inspektor pracy nie musi uzyskać zgody samozatrudnionego. Jeżeli inspektor pracy skieruje sprawę do sądu pracy, wówczas samozatrudniony, który nie jest zainteresowany etatem, powinien konsekwentnie twierdzić, że kwestionowana przez PIP umowa świadomie została skonstruowana w ten sposób i mimo że zawiera elementy charakterystyczne dla stosunku pracy, nigdy nie miała być umową o pracę. Tę metodę potwierdza orzecznictwo Sądu Najwyższego. W wyroku z 10 października 2003 r. SN uznał, że nadana umowie określona treść nie przesądza o charakterze łączącego strony stosunku prawnego, ale nie można zakładać, że strony, mające pełną zdolność do czynności prawnych, miały zamiar zawrzeć umowę o innej treści (umowę o pracę) niż tę, którą zawarły (wyrok SN I PK 466/02, Pr. Pracy 2004/3/35). Konsekwencje podatkowe

Zakwestionowanie umowy, która łączy samozatrudnionego z podmiotem, na rzecz którego wykonywane są czynności, wiąże się z niekorzystnymi następstwami podatkowymi. Po pierwsze, organ podatkowy może uznać, że czynności samozatrudnionego nie stanowią działalności gospodarczej, ale wykonywane są w ramach stosunku pracy lub umowy zlecenia.

W konsekwencji nie będzie można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wszystkich wydatków związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą. Trzeba pamiętać, że dla przedsiębiorców kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem ściśle wyłączonych wydatków określonych w ustawie. Takich kosztów nie mają już osoby uzyskujące wynagrodzenie z umowy o pracę lub zlecenia (o dzieło). Przy umowach pracowniczych zostały one ograniczone do kosztów ryczałtowych, których roczna wysokość przy pracy na jednym etacie wynosi 1302 zł. Dla wykonujących umowę zlecenie (o dzieło) stanowią 20 proc. uzyskanego przychodu.

Nie można też zapominać, że w przypadku zakwestionowania samozatrudnienia jako działalności gospodarczej inna będzie zasada rozliczania składek ZUS. Wszystkie te następstwa wyłączenia samozatrudnienia z działalności gospodarczej mogą wpłynąć na większy dochód do opodatkowania, a co za tym idzie na większy podatek. Niezapłacenie natomiast w terminie podatku (zaliczki na podatek) skutkuje naliczeniem odsetek. Zapłacenie go w mniejszej wysokości stanowi z kolei narażenie na uszczuplenie lub uszczuplenie należności podatkowych, które stanowi wykroczenie lub przestępstwo skarbowe w zależności od wysokości niezapłaconego podatku. Oznacza to, że samozatrudniony musi się liczyć z karą grzywny z kodeksu karnego skarbowego. Następstwa wynikające z nieuznania wykonywanej działalności przez samozatrudnionego będą stanowiły dla niego przykre konsekwencje podatkowe.

Z takimi konsekwencjami będzie się jednak musiał liczyć również kontrahent samozatrudnionego. Jeśli fiskus uznałby samozatrudnienie za stosunek pracy, to w tym przypadku pracodawca miał obowiązek występować w roli płatnika od płaconych samozatrudnionemu kwot pieniężnych. Niewypełnienie obowiązków płatnika wiąże się również z karami przewidzianymi w kodeksie karnym skarbowym.

Odwołanie od decyzji

Urząd skarbowy w przypadku uznania, że umowa, która łączy samozatrudnionego z innym przedsiębiorcą nie jest wykonywana w ramach działalności, ale stanowi stosunek pracy, powinien określić właściwy podatek w drodze decyzji.

W takim przypadku jednak podatnik ma możliwość obrony swoich racji poprzez złożenie odwołania od decyzji naczelnika urzędu skarbowego do instancji wyższej, czyli dyrektora izby skarbowej. Odwołanie od decyzji organu podatkowego powinno zawierać zarzuty przeciw decyzji, określać istotę i zakres żądania będącego przedmiotem odwołania oraz wskazywać dowody uzasadniające to żądanie. Odwołanie wnosi się do właściwego organu odwoławczego za pośrednictwem organu podatkowego, który wydał decyzję w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji.

Ważne

Ustalenie dokonane przez inspektora pracy nie potwierdza stosunku pracy pracownikowi ani podmiotom trzecim, np. ZUS-owi. Pracownik nie ponosi żadnych sankcji z tego tytułu, że zamiast umowy o pracę podpisał umowę cywilnoprawną

Samo wniesienie odwołania nie wstrzymuje wykonania decyzji, co oznacza, że kwoty określone przez fiskusa trzeba zapłacić. Można jednak ubiegać się o wstrzymanie wykonania decyzji, czyli brak obowiązku zapłaty zaległego podatku wynikającego z decyzji do czasu rozstrzygnięcia odwołania. Organ podatkowy, z urzędu lub na wniosek strony, może wstrzymać w drodze postanowienia wykonanie decyzji w całości lub w części, w przypadku uzasadnionym ważnym interesem strony lub interesem publicznym. Wniosek taki może być złożony również przed wniesieniem odwołania. Na postanowienie w sprawie wstrzymania wykonania decyzji służy zażalenie.

W sprawie wstrzymania wykonania decyzji postanawia:
- organ, który wydał decyzję - do czasu przekazania odwołania wraz z aktami sprawy właściwemu organowi odwoławczemu,
- organ odwoławczy - po otrzymaniu odwołania wraz z aktami sprawy. ZUS się upomina

Znowelizowana ustawa o PIT nie nakłada na służby skarbowe obowiązku powiadamiania ZUS o dokonanych przez siebie ustaleniach kwestionujących sposób prowadzenia działalności gospodarczej. Jednak zgodnie z art. 96 par. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2007 r. nr 11, poz. 74 z późn. zm.), izby i urzędy skarbowe są obowiązane przekazywać Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych informacje o stwierdzonych przypadkach naruszenia przepisów o ubezpieczeniach społecznych.

ZUS zatem będzie wiedział o tym, że dany podmiot powinien być opodatkowany i ubezpieczony jak pracownik na etacie. W związku z tym może być uruchomiona przez ZUS procedura, zgodnie z którą pracodawca korzystający z samozatrudnionych pracowników będzie musiał wypełnić w stosunku do nich obowiązki płatnika składek na ubezpieczenie społeczne. Oznacza to, że za cały zakwestionowany okres samozatrudnienia pracodawca będzie musiał odprowadzić składki. Samozatrudniony dostanie z ZUS zwrot nadpłaconych składek za okres, w którym powinien być traktowany jak pracownik.

Także w przypadku, gdy Inspekcja Pracy wygra sprawę w sądzie, który ustali istnienie stosunku pracy, pracodawca będzie musiał za cały określony przez sąd okres zapłacić zaległe składki do ZUS wraz z odsetkami.

Dlaczego tak wiele osób korzysta z samozatrudnienia

Z danych Inspekcji Pracy wynika, że z roku na rok zjawisko samozatrudnienia staje się coraz bardziej popularne. Pracodawcom bardziej opłaca się, zamiast zatrudniać pracowników na etatach, powierzenie tych samych prac odrębnym jednoosobowym podmiotom gospodarczym. Główną przyczyną takiego trendu są wysokie pozapłacowe koszty, jakie pracodawca musi ponosić w związku z zatrudnianiem pracowników na podstawie umów o pracę. Korzystanie z usług pracowników, którzy zarejestrowali działalność gospodarczą, zwalnia pracodawcę z obowiązków płatnika składek na ubezpieczenie społeczne. Każdy samozatrudniony sam musi odprowadzać składki do ZUS od swoich zarobków. Pracodawcy, oprócz kosztów składek ubezpieczeniowych stanowiących część wynagrodzenia brutto muszą ponosić także koszty administracji, która zajmuje się odprowadzaniem składek i podatków.

Samozatrudnienie to bardzo elastyczna forma zatrudnienia. Pracodawca łatwo może skorzystać i zrezygnować z usług samozatrudnionych. Nie musi np. interesować się wiekiem osoby prowadzącej jednoosobową działalność gospodarczą. Może rozwiązać z taką osobą umowę, niezależnie od tego, że jako pracownik na etacie korzystałaby ona z ochrony przed zwolnieniem ze względu na wiek przedemerytalny. Także np. samozatrudniona kobieta ciężarna nie podlega ochronie, takiej, jak pracownica spodziewająca się dziecka.

Dla wielu pracowników zarejestrowanie jednoosobowej firmy może być wstępem do rozwinięcia działalności gospodarczej na większą skalę. Jednak nie każdy samozatrudniony łatwo godzi się z utratą przywilejów wynikających z kodeksu pracy, które przysługują pracownikom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę. Chodzi między innymi o szczególną ochronę ich wynagrodzeń, normy czasu pracy i odpoczynku. Nic jednak nie stoi na przeszkodzie, by w umowie z podmiotem korzystającym z usług samozatrudnionych wynegocjować korzystne rozwiązania, takie jak np. prawo do płatnego urlopu.

Osoba samozatrudniona sama musi uporać się z biurokracją związaną z prowadzeniem działalności na własny rachunek. W przypadku zatrudnienia pracowniczego na zatrudnionym nie ciążą praktycznie żadne obowiązki wobec ZUS czy fiskusa. Umowa z samozatrudnionym

Umowa
zawarta w dniu 01-03-2007 r. w Warszawie pomiędzy:

_________________________________, zwanym dalej Zlecającym,

________________________________, zwanym dalej Wykonawcą,

§ 1.
1.Umowa określa zasady świadczenia przez Wykonawcę na rzecz Zlecającego usług _____________________ w zakresie ____________________________________

2.Usługi, o których mowa w ust. 1, obejmują w szczególności: _______________________ ______________________________________________________________________ .

§ 2.
1.Wykonawca oświadcza, że posiada odpowiednią wiedzę i doświadczenie oraz dysponuje środkami technicznymi niezbędnymi do wykonania niniejszej umowy.
2.Wykonawca zobowiązuje się świadczyć usługi z należytą starannością, uwzględniająca profesjonalny charakter jego działalności.

§ 3.
1.Zlecający udostępni Wykonawcy informacje niezbędne dla wykonania umowy oraz będzie udzielał Wykonawcy niezbędnych wyjaśnień w trakcie jej wykonywania.
2.Wykonawca zobowiązuje się informować Zlecającego o istotnych problemach, które wynikną w trakcie wykonania niniejszej umowy.

§ 4.
1.W przypadku posługiwania się przez Wykonawcę przy świadczeniu usług objętych niniejszą umową osobami trzecimi, Wykonawca odpowiada za skutki działania tych osób jak za własne.
2.Koszty związane z zaangażowaniem przez Wykonawcę do wykonania umowy osób trzecich ponosi Wykonawca we własnym zakresie.

§ 5.
Wykonawca zobowiązany jest do naprawienia szkody w pełnej wysokości, wyrządzonej Zlecającemu wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania umowy, a w razie skierowania przez osoby trzecie roszczeń przeciwko Zlecającemu będących następstwem działań Wykonawcy, Wykonawca zobowiązuje się zaspokoić te roszczenia we własnym zakresie.

§ 6.
1.Za wykonanie umowy Wykonawcy przysługuje wynagrodzenie miesięczne w wysokości ______ zł netto, powiększone o podatek VAT wg obowiązującej stawki.
2.Wynagrodzenie Wykonawcy płatne będzie po zakończeniu danego miesiąca kalendarzowego, w terminie do 7 dnia miesiąca następnego, na podstawie wystawionej przez Wykonawcę faktury VAT.

§ 7.
1.W razie świadczenia przez Wykonawcę usług w sposób wadliwy lub sprzeczny z umową, Zlecający może żądać odpowiedniego obniżenia wynagrodzenia, a ponadto obciążyć Wykonawcę karą umowną w wysokości 5% wynagrodzenia, o którym mowa w § 6, za każdy stwierdzony przypadek nienależytego wykonania usługi.
2.W przypadku zwłoki w wykonaniu usług, co do których strony ustaliły termin ich wykonania, Zlecający może obciążyć Wykonawcę karą umowną w wysokości 0,5% wynagrodzenia, o którym mowa w § 6, za każdy dzień zwłoki.
3.Niezależnie od kar umownych Zlecający może żądać od Wykonawcy odszkodowania przenoszącego wysokość zastrzeżonych kar umownych.

§ 8.
1.Umowa została zawarta na czas nieokreślony.
2.Każda ze stron może rozwiązać umowę z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia.
3.Zlecający może rozwiązać umowę bez wypowiedzenia w przypadku jej niewykonywania lub nienależytego wykonywania przez Wykonawcę, po uprzednim wezwaniu Wykonawcy do usunięcia stwierdzonych naruszeń.
4.Wykonawca może rozwiązać umowę bez wypowiedzenia w przypadku, gdy Zlecający zalega z zapłatą wynagrodzenia Wykonawcy, po uprzednim wezwaniu Zlecającego do zapłaty długu i wyznaczeniu mu w tym celu dodatkowego siedmiodniowego terminu.

§ 9.
Uzupełnienie, zmiana lub rozwiązanie umowy wymaga formy pisemnej.

§ 10.
W sprawach nieuregulowanych niniejszą umową zastosowanie mają przepisy kodeksu cywilnego.

§ 11.
Spory wynikłe z umowy będą rozstrzygane przez sąd właściwy dla siedziby Zlecającego.

§ 11.
Umowa została sporządzona w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, po jednym dla każdej ze stron.


Zlecający:

Wykonawca:

Izabela Rakowska-Boroń,
Bogdan Świąder,
Tomasz Zalewski,
Halina Kwiatkowska