Za co płacimy prawnikom?

Kancelarie radców prawnych i adwokatów zapewniają swoim klientom bezpieczeństwo prawne przy podejmowanych przez nich decyzjach gospodarczych. Oceniają skutki gospodarcze i podatkowe wynikające z zaproponowanych rozwiązań. Jednak koszty porad i opinii prawnych, opracowywania projektów różnego rodzaju aktów oraz występowania przed sądami i urzędami są dość wysokie.

Jak ustalane są opłaty?

Wysokość opłaty zawsze ustalana jest w umowie z klientem. Nie ma maksymalnych stawek opłat za obsługę prawną. Istnieją natomiast minimalne. Wysokość ich określił minister sprawiedliwości. Minimalne stawki są podstawą zasądzenia przez sądy (na wypadek wygrania sprawy) kosztów zastępstwa procesowego, które winna jest zwrócić przegrana strona procesu. Tylko wyjątkowo, jeżeli rodzaj i stopień zawiłości sprawy oraz nakład pracy adwokata (radcy prawnego) były bardzo znaczne, sąd przyzna opłaty wyższe od minimalnych. W takiej sytuacji zasądzone koszty zastępstwa procesowego nie mogą być wyższe niż sześciokrotne stawki minimalne. Wysokość stawki minimalnej zależy od wartości przedmiotu sprawy lub jej rodzaju, a w postępowaniu egzekucyjnym - od wartości egzekwowanego roszczenia. Choć wysokość opłat dla adwokatów i radców prawnych regulują odrębne rozporządzenia, stawki dla poszczególnych spraw są jednakowe dla obydwu pełnomocników.

Za co opłaty stałe?

Przy niektórych rodzajach spraw minimalna wysokość opłat nie jest zależna od wartości przedmiotu sporu, lecz jest podana kwotowo. I tak w sprawie o uchylenie uchwały organu spółdzielni wynosi ona 180 zł; a w sprawie o ochronę dóbr osobistych i ochronę praw autorskich - 360 zł. Jeśli wnosimy o uchylenie wyroku sądu polubownego - to opłata wynosi 1200 zł; z zakresu postępowania układowego lub upadłościowego - 1800 zł; o uznanie orzeczenia sądu zagranicznego - 240 zł; ze skargi na czynności komornika - 60 zł; rejestracji spółki - 1200 zł; rejestracji spółdzielni - 1800 zł; innych rejestracji - 600 zł; zmiany w rejestrze - 360 zł; o zaopatrzenie tytułu egzekucyjnego w klauzulę wykonalności - 60 zł; o ustalenie autorstwa projektu wynalazczego - 480 zł; o ustalenie prawa do patentu, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji - 600 zł; o naruszenie patentu, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji - 840 zł; o stwierdzenie prawa korzystania z wynalazku, wzoru użytkowego lub wzoru przemysłowego albo prawa używania znaku towarowego lub oznaczenia geograficznego bądź utraty prawa używania oznaczenia geograficznego - 720 zł; o przeniesienie patentu, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji - 840 zł; o uchylenie uchwały wspólników bądź akcjonariuszy i o stwierdzenie nieważności uchwały wspólników bądź akcjonariuszy - 360 zł; o wyłączenie wspólnika - 360 zł; o rozwiązanie spółki kapitałowej - 360 zł.

Warto wiedzieć: Zasądzone przez sąd koszty zastępstwa procesowego są niezależnie od wysokości opłat faktycznie ustalonych w umowie między adwokatem a klientem.

U notariusza

Dla ważności niektórych czynności, przepisy przewidują obowiązkowo formę notarialną. Jeśli nie zostanie ona zachowana, czynności te są nieważne. Tak jest np. z przeniesieniem własności nieruchomości, ze sporządzeniem umowy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Niezależnie od tego przedsiębiorcy często korzystają z usług notariusza, także wtedy, gdy prawo nie nakłada takiego obowiązku.

Minister sprawiedliwości określił maksymalną wysokość opłat za czynności dokonane w formie notarialnej (inaczej niż przy stawkach adwokatów i radców prawnych, dla których określił minimalną wysokość). Maksymalna stawka wynosi od wartości:
- do 3000 zł - 100 zł;
- powyżej 3000 zł do 10 000 zł - 100 zł + 3 proc. od nadwyżki powyżej 3000 zł;
- powyżej 10 000 zł do 30 000 zł - 310 zł + 2 proc. od nadwyżki powyżej 10 000 zł;
- powyżej 30 000 zł do 60 000 zł - 710 zł + 1 proc. od nadwyżki powyżej 30 000 zł;
- powyżej 60 000 zł do 1 000 000 zł - 1010 zł + 0,5 proc. od nadwyżki powyżej 60 000 zł;
- powyżej 1 000 000 zł - 5710 zł + 0,25 proc. od nadwyżki ponad 1 000 000 zł, nie więcej jednak niż sześciokrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w poprzednim roku, ogłaszanego do celów emerytalnych w Monitorze Polskim, stosowanego poczynając od drugiego kwartału każdego roku przez okres jednego roku.

Opłaty dotyczące spółek

Dla przedsiębiorcy istotna jest również wysokość taksy za sporządzenie aktu notarialnego dokumentującego oświadczenie o przystąpieniu do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub objęciu udziałów w tej spółce, oświadczenie zawierające zgodę osób przystępujących do spółki akcyjnej na zawiązanie spółki, na brzmienie statutu i na objęcie akcji, wyrażoną w innym akcie niż akt obejmujący statut. W tych przypadkach maksymalna stawka wynosi 1/10 stawki przewidzianej od wartości czynności.

Ze stawek określonych kwotowo ważne są natomiast stawki za: sporządzenie protokołu zgromadzenia wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub walnego zgromadzenia spółdzielni - 750 zł; sporządzenie protokołu walnego zgromadzenia akcjonariuszy - 1100 zł; sporządzenie protokołu zgromadzenia wspólników innej spółki niż wymienione albo protokołu posiedzenia zarządu, rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej spółki prawa handlowego - 500 zł.

Za sporządzenie protokołu dokumentującego podwyższenie kapitału zakładowego spółki stosuje się maksymalne stawki określone od wartości czynności notarialnej, przy czym podstawą określenia maksymalnej stawki jest różnica pomiędzy wysokością podwyższonego kapitału zakładowego a wysokością dotychczasowego kapitału zakładowego.

Stawki minimalne przy wartości przedmiotu sprawy wynoszą:
- do 500 zł - 60 zł;
- powyżej 500 zł do 1500 zł - 180 zł;
- powyżej 1500 zł do 5000 zł - 600 zł;
- powyżej 5000 zł do 10 000 zł - 1200 zł;
- powyżej 10 000 zł do 50 000 zł - 2400 zł;
- powyżej 50 000 zł do 200 000 zł - 3600 zł;
- powyżej 200 000 zł - 7200 zł.

Agnieszka Wyszomirska

Podstawa prawna
- Rozporządzenie ministra sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 r. w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej (Dz.U. z 2004 r. nr 148, poz. 1564).
- Rozporządzenie ministra sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. z 2002 r. nr 163, poz. 1348 ze zm.).
- Rozporządzenie ministra sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. z 2002 r. nr 163, poz. 1349 ze zm.).