Zwolnienia grupowe - pamiętaj o konsultacjach!
Przepisy o zwolnieniach grupowych umożliwiają pracodawcom rozwiązanie w krótkim czasie umów o pracę z większą liczbą pracowników, w przypadku reorganizacji zakładu pracy oraz związanej z nią likwidacją części stanowisk, gdy brak ku temu przesłanek leżących po stronie pracowników.
Zwolnienia uważane są za "grupowe", gdy pracodawca rozwiązuje stosunki pracy z pracownikami w okresie nie przekraczającym 30 dni, a zwolnienie obejmuje co najmniej:
1. 10 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia mniej niż 100 pracowników,
2. 10 proc. pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 100, jednakże mniej niż 300 pracowników,
3. 30 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 300 lub więcej pracowników.
Do pracowników, o których mowa powyżej, należy zaliczyć pracowników, z którymi w ramach grupowego zwolnienia następuje rozwiązanie stosunków pracy z inicjatywy pracodawcy na mocy porozumienia stron, jeżeli dotyczy to co najmniej 5 pracowników.
Procedura zwolnienia grupowego obejmuje cztery główne etapy:
O planowanych zwolnieniach grupowych pracodawca jest zobowiązany poinformować związki zawodowe. Jeżeli u danego pracodawcy nie działają związki zawodowe, uprawnienia tych organizacji przysługują przedstawicielom pracowników.
Konsultacje dotyczą w szczególności:
- wyjaśnień dotyczących powodów zwolnień,
- liczby osób, które są nimi objęte,
- okresu, w jakim proces ten będzie przeprowadzony,
- możliwości uniknięcia lub zmniejszenia rozmiaru grupowego zwolnienia,
- proponowanych kryteriów kwalifikowania do zwolnienia i sposobie rozstrzygania kwestii pracowniczych związanych z tym zwolnieniem, zwłaszcza możliwości przekwalifikowania lub przeszkolenia zawodowego, a także uzyskania innego zatrudnienia przez zwolnionych pracowników.
Związki zawodowe mają 20 dni na zawarcie porozumienia z pracodawcą. Termin liczy się od dnia zawiadomienia związków o zwolnieniach. W porozumieniu określa się zasady postępowania w sprawach dotyczących pracowników objętych zamiarem grupowego zwolnienia, a także obowiązki pracodawcy w zakresie niezbędnym do rozstrzygnięcia innych spraw pracowniczych związanych z zamierzonym grupowym zwolnieniem.
Może być tak, iż nie będzie możliwe uzgodnienie treści porozumienia ze wszystkimi związkami wówczas pracodawca uzgadnia treść porozumienia z organizacjami związkowymi reprezentatywnymi. A gdy i tu nie dojdzie pracodawca do porozumienia, to zasady zwolnień pracodawca ustala samodzielnie w regulaminie zwolnień grupowych, uwzględniając w miarę możliwości propozycje związków zawodowych.
Ważne:
Jeżeli u danego pracodawcy nie ma związków zawodowych, to regulamin zwolnień grupowych ustala również samodzielnie pracodawca. Treść regulaminu powinna być skonsultowana z przedstawicielami pracowników.
Należy pamiętać, iż o zwolnieniach grupowych trzeba dodatkowo poinformować urząd pracy. Pracodawca musi to uczynić dwa razy: przed konsultacjami ze związkami zawodowymi oraz, gdy zostanie zawarte z nimi porozumienie.
Zakres informacji przekazywanych urzędowi obejmuje najważniejsze ustalenia zawarte w porozumieniu ze związkami zawodowymi albo wydanym przez pracodawcę regulaminie zwolnień.
Aby je rozpocząć musi upłynąć minimum 30 dni od daty zawiadomienia urzędu pracy.
Gdy pracodawca nie przestrzega zasad zwolnień grupowych
W przypadku naruszenia przepisów dotyczących zwolnień grupowych, pracodawca może zostać ukarany grzywną. Poza tym pracodawca, który przeprowadzając zwolnienia grupowe nie zachowa procedury zwolnień musi się liczyć z ryzykiem wystąpienia z roszczeniami przez zwalnianych pracowników.
Uwaga:
Pracownicy mogą bowiem żądać, w zależności od sytuacji, uznania wypowiedzenia za bezskuteczne, przywrócenia do pracy bądź zapłaty odszkodowania.
Kancelaria Prawna Skarbiec