Zwrot składki ZUS renciście przedsiębiorcy

Przedsiębiorcy zatrudniający osoby niepełnosprawne będą najpierw musieli terminowo opłacić ich składki na ZUS, a następnie złożyć wniosek o ich refundację do Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON). Jednocześnie pracodawcy nie będą mogli starać się o dofinansowania do wynagrodzeń tych niepełnosprawnych pracowników, którzy mają ustalone prawo do emerytury. Tak zadecydował Sejm nowelizując ustawę o rehabilitacji i zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Zdaniem pracodawców, jeśli prezydent podpisze nowelizację ustawy, małe firmy z chronionego rynku pracy mogą utracić płynność finansową, a nawet zbankrutować. Skróceniu ulegnie także aktywność zawodowa osób niepełnosprawnych, która już dziś należy do najniższych w Europie.

Konieczny wniosek

Zgodnie z nowelizacją ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. nr 123, poz. 776 z późn. zm.), aby otrzymać refundację opłaconej składki na ZUS niepełnosprawnych pracowników, pracodawca będzie musiał złożyć wniosek do PFRON. Dołączy do niego miesięczną informację, m.in. o podstawie wymiaru składek oraz o liczbie zatrudnionych niepełnosprawnych i stopniach ich niepełnosprawności. Nowy sposób finansowania składek na ZUS niepełnosprawnych zacznie obowiązywać od 1 stycznia 2008 r.

- Rozwiązanie przewidziane w nowelizacji przerzuca obowiązki ZUS i PFRON na pracodawców. Na pewno podwyższy ono koszty działalności firm - uważa Joanna Zamorowska z firmy Kodes.

Zdaniem Jana Zająca, prezesa Polskiej Organizacji Pracodawców Osób Niepełnosprawnych (POPON) wprowadzenie refundacji opłaconych już składek będzie problemem zwłaszcza dla małych firm i spółdzielni inwalidzkich, których nie będzie stać na wniesienie pierwszych tego typu opłat.

- Mogą one nawet ogłaszać upadłość - uważa prezes POPON.

Pracodawcy ubiegający się o publiczną pomoc na zatrudnienie niepełnosprawnych będą musieli także starannie rozliczać się z niej. Nowelizacja ustawy o rehabilitacji zakłada bowiem, że jeśli firma będzie miała zaległości w zobowiązaniach wobec funduszu przekraczające kwotę 100 zł, do czasu ich uregulowania nie otrzyma refundacji składek na ubezpieczenia społeczne. Ten przepis wejdzie w życie w 30 dni po ogłoszeniu noweli w Dzienniku Ustaw.

- Możliwość wstrzymywania wypłat ułatwi funduszowi np. ściąganie wierzytelności. Będzie także motywować pracodawców, aby regulowali oni swoje zobowiązania wobec PFRON w terminie - uważa Szczepan Wroński, zastępca dyrektora Wydziału Finansowego PFRON.

W opinii pracodawców system rozliczenia dofinansowań uzyskanych z funduszu już jest skomplikowany, a pracodawcy często zadłużają się w nim w wyniku zwykłej pomyłki.

- Lepszym rozwiązaniem byłoby potrącanie zaległości z kolejnych wypłat refundacji - tłumaczy Jan Zając.

Refundacja dla rencistów

O refundację składek na ZUS będą mogli starać się także renciści prowadzący własną działalność gospodarczą. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, od 1 lipca powinni rozpocząć opłacanie wszystkich składek do ZUS. Dzięki nowelizacji ustawy o rehabilitacji niepełnosprawni prowadzący własną firmę będą opłacać składki dopiero od 1 stycznia 2008 r., ale składkę na emeryturę i rentę będzie im refundować PFRON. Podobnie jak przedsiębiorcy zatrudniający niepełnosprawnych pracowników, renciści będą musieli w tej sprawie złożyć wniosek do funduszu.

- Wszystko wskazuje na to, że zostanie rozbudowany elektroniczny System Obsługi Dofinansowań, którym dysponuje fundusz - mówi Szczepan Wroński.

Według szacunków organizacji zrzeszających osoby zatrudniające niepełnosprawnych, dzięki nowelizacji ustawy o rehabilitacji refundację składek na ZUS otrzyma około 40 tys. rencistów prowadzących własne firmy.

Nie ma dopłat dla emerytów

Z punktu widzenia pracodawców w istotny sposób zmieni się także system dofinansowania z PFRON wynagrodzeń niepełnosprawnych pracowników. Zgodnie z nowymi przepisami, otrzymają oni dofinansowanie do wynagrodzeń tylko tych osób, które nie mają ustalonego prawa do emerytury. Przepisy nie wskazują bowiem, kto ma sprawdzać, czy pracownicy mają uprawnienia emerytalne. Nie wiadomo więc, czy wystarczy oświadczenie pracownika, czy fakt ten musi być w jakiś sposób udokumentowany.

- Takie rozwiązanie negatywnie wpłynie na zatrudnianie niepełnosprawnych w starszym wieku. Firmy mogą zwalniać takich pracowników - mówi Łukasz Marmuszewski z firmy Kamar, posiadającej status zakładu pracy chronionej.

Pozytywną wiadomością dla pracodawców jest jednak fakt, że Sejm poparł poprawkę Senatu dotyczącą przesunięcia obowiązywania tych przepisów od 1 stycznia 2008 r. Dzięki temu przedsiębiorcy, którzy chcieliby z powodu zmiany przepisów wymienić część załogi, będą mieć czas na złożenie wypowiedzeń i znalezienie nowych, młodszych pracowników (nawet jeśli obowiązują ich np. trzymiesięczne okresy wypowiedzenia).

Posłowie poparli także propozycję Senatu, aby pracodawcy prowadzący ZPChr mogli przekazywać nadwyżkę dofinansowań do wynagrodzeń niepełnosprawnych na ich indywidualną rehabilitację.

Łukasz Guza